Bikarhêner:Balyozxane/badînî/پیشەسازیا موزیکێ Pîşesaziya muzîkê

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

Ev gotar li ser ckb.wiki ji hêla I Believe in Science & Ideas beyond borders & Beit al Hikma 2.0 ve bi badînî hatiye nivîsîn. Eger hûn karibin ji kerema xwe re transkrîbeyî herfên latînî bikin û rûpelê bar bikin sernavê gotarê

پیشەسازیا موزیکێ پێکدهێت ژ کۆمپانیا و هونەرمەندێن سەربخو کو پارەی بدەستخوڤە دئینن ب ڕێکا دانانا سترانێن و پارچە موزیکێن تازە و ڕێکخستنا ئاهەنگ و کونسێرتێن زیندی هەر وەسا ب رێکا تۆمارێن ڤیدیو و دەنگی و داڕشتنا نۆتێن موزیکایی و ب ڕێکا ئەوان ڕێکخراو و سەندیکایا کو هەڤکاریا دانەرێن موزیکێ دکەن و و نوینەراتیا وان دکەن. نموونە ل سەر ئەوان کەسا و ڕێکخراوا کو دناڤ پیشەسازیا موزیکێ کار دکەن هەلبەستڤان و دانەرێن سترانانە کو ستران و پارچە موزیکێن تازە دادنێن. هەر وەسا سترانبێژ و موزیکژەن و مایسترۆ و ڕێبەرێن گروپێن موزیکی. هەر وەسا کۆمپانیا و کەسێن تایبەتمەند بەشدارن دناڤ ڤێ پیشاسازیێ دا ئەوێن ڕادبن ب موزیکا تۆمارکری و نۆتێن موزیکی دادنێن و دفروشن  (بۆ نموونە دەزگەهێن بەڵاڤکرنا موزیکێ وبەرهەمهێنەرێن موزیکێ و ستودیۆیێن تومارکرنێ و ئەندازیار و کۆمپانیایێن تومارکرنێ و جهێن فروتنێ و فروشگەهێن  ئۆنڵاین و ڕێکخراوێن پاراستنا مافێن بەڵاڤکرنێ) هەر وەسا ئەو ڕێکخراوێن هەڤکارن د ڕێکخستن و پێشکەشکرنا نمایشێن زیندی (وەکی ئەندازیارێن دەنگی و و ئاژانسێن بڕینا پلێتا و دەزگەهێن بانگەشەکرنێ و جهێن سازدانا بویەرێن موزیکێ و کارمەندێن ڕێکخستنا هاتنوچوونێ).

هەر وەسا هندەک کەسێن پسپوور یێ دیتر هەنە کو هەڤکاریا سترانبێژ و موزیکژەنا دکەن د ژیانا وان یا پیشەیی دا (وەکی ڕێڤەبەرێن بەهرەمەندیا و ڕێڤەبەرێن کارێن هونەرمەندان و ڕێڤەبەرێن کاروبارێن دارایی و بازرگانی و پارێزەرێن ڕاگەهاندنێ) هەر وەسا ئەو لایەنێن بابەتێن ڤیدیۆ و دەنگی پەخش دکەن (وەکی کەناڵێن سەتەلایت و ویستگەهێن رادیۆ ل سەر ئەنتەرنێتێ و کەناڵێن تەلەفزیونێ) و ڕوژنامەڤانێن و ڕخنەگرێن موزیکی و تیمێن دی جەی و ماموستا و ڕاهێنەرێن موزیکی و کارگەهێن دروستکرنا ئامێرێن موزیکی و گەلەک ئالی یێن دی ژی. زێدەبارێ ئەوان کۆمپانیا و هونەرمەندێن کو د پیشەسازیا موزیکێ کار دکەن کو ل دویڤ قازانجێ دگەرن، هندەک ڕێکخراوێن جوراوجور هەنە کو ڕولەکێ گرنگ د ڤێ پیشەسازی یێ هەیە وەکی سەندیکایێن موزیکژەنا و (بو نموونە ئێکەتیا موزیکژەنێن ئەمریکی و سەندیکایا هەلبەستڤانێن ستران و ننڤیسەر و بەڵاڤکەرێن ئەمریکی) هەر وەسا هندەک ڕێکخراوێن دی ژی (وەکی هەڤبەندیا نیڤدەوڵەتی بو ئافرەت و موزیکێ کو ڕیکخراوەکا بێ قازانجە کو داکوکی یێ ل سەر مافێن موزیکژەن و هەلبەستڤانێن ئافرەت دکەت).    

پێشەسازیا موزیکا ڕوژئاڤایی یا هەڤچەرخ دناڤبەرا ساڵێن سیها و پێنجی یێ چەرخێ چوویی بدیارکەفت دەمێ تۆمار جهێ نوتێن موزیکی گرتی وکی گرنگترین بەرهەمێن پیشەسازیا موزیکێ. ل جیهانا بازرگانی یێ، "یشەسازیا تۆمارکرنێ" ئاماژەکە بو تومارکرنا ستران و پارچە موزیکان و فروتنا تۆماران و ئەڤ دەستەواژەیە هێدی هێدی دهێتە بکارئینان بو ئاماژەکرن بو پیشەسازیا موزیکێ. ل ساڵێن ٢٠٠٠ وەرەڤە پڕانیا بازارا موزیکێ هاتیە کۆنترۆڵکرن ژ ئالی یێ سێ کۆمپانیایێن مەزن ئەوژی گروپا موزیکا یونیڤێرساڵا فرەنسی و گروپا سۆنی موزیکا یابانی و گروپا موزیکا وۆرنەرا ئەمریکی. ئەو کۆمپانیایێن ل دەرڤەی ڤان هەر سێ کۆمپانیانە ب کۆمپانیایێن سەربخو دهێنە نیاسین. مەزنترین کۆمپانیا دبوارێ بازارا نمایشا زیندی کۆمپانیایا ڵایڤ نێشنە. ئەڤ کۆمپانیایە بەری نهو سەر ب دەزگەها ئای هار میدیا بوو کو مەزنترین دەزگەها خودان ویسگەهێن ڕادیۆیە لە ئەمریکا.[1]

ل دەسپێکا ساڵێن ٢٠٠٠ دا گوڕانکاری یێن مەزن ب سەر پیشەسازیا موزیکێ هاتن پشتی بەڵاڤکرنا موزیکا ب ڕێکا ئەنتەرنێتێ ب دیارکەفتی (کو هەردوو ڕێکێن یاسایی و نەیاسایی بۆ کڕینا بەرهەمێن موزیکی بخوڤە دگریت). کارتێکرنا ئەڤان گورانکاریا باش دیار دبیت دەمێ مە زانی کو سەرجەمێ فروتنا موزیکا تومارکری گەلەک کێم بوویە ئەڤەش ساڵێن ٢٠٠٠ ڤە. بەلێ د هەمان دەم دا گرنگییەکا پتر ب موزیکا زندی دهێتە دان. ل ساڵا ٢٠١١، مەزنترین کۆمپانیایا بەڵاڤکرنا موزیکا تۆمارکری کومپانیایا ئەپڵ – ئای تیونز بوو کو کومپانیایەکا دیجیتەڵە و ل سەر ئەنتەرنێتی کار دکەت. پشتی ساڵا ٢٠١١، پیشەسازیا موزیکێ گەشەکا فروتنێ بخوڤە دیت د بوارێ پەخشکرنا موزیکا زیندی پتر ژ داهاتێ موزیکێن داونلۆدکری. هەردوو کومپانیایێن سپۆتیفای و ئەپڵ مەزنترین کۆمپانیانە د بوارێ پەخشا موزیکا زیندی.[2][3]

دیرۆک[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

موزیکا چاپکری ل ئەوڕوپا[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

بەڵڤکرنا موزیکێ ب ڕێکا نوتێن چاپکری سەرهەلدا ل چەخێ رابوونا موزیکێ ل ناڤەڕاستا چەرخێ پازدێ. بەڵاڤکرنا موزیکا دەرکەفت پشتی داهێنانا تەکنەلۆژیایێن چاپکرنێ کو بو جارا ئێکێ بو چاپکرنا کتێبان دهاتە بکارئینان. پشتی ناڤەڕاستا چەرخێ پازدێ ئێکەم ئامێرێن میکانیکی هاتنە دروست کرن بو چاپکرنا نوتێن موزیکی. کەفنترین نموونە ژی هندەک سرودێن کەنیشتێ بوون کو دزڤڕنە ساڵا ١٤٦٥ ئەوژی ل دەمەکێ کورت پشتی چاپکرنا کتێبا پیرۆز ژ لایێ گوتینبێرگی ڤە. بەری هنگی، موزیک پێتڤی بوو ب دەست ژبەر ئێکودوو هاتبە نڤیسین. ژبەرنڤیسینا نۆتێن موزیکا ب دەست پێتڤی ب پارەکێ زۆر دکر هەر وەسا یا ب زەحمەت بوو ژی و هەلەک دەم ژی پێتڤیا. ژبەر هندێ تەنها هندەک قەشا و شەماشا ئەڤ شوولە دکر ب مەرەما پاراستنا موزیکێن پیرۆز دناڤ کەنیشتێدا. هندەک کۆمەلێن موزیکێن ناۆئیلی (یێن دنیایی) ب پارێ هندەک دەوڵەمەندێن ئەرستۆقراتی هاتبوونە نڤیسین وەکی  SquarcialupiCodex کو یا ئیتاڵی بوو و موزیکا Chantilly Codex کو یا فرەنسی بوو.

داهێنانا چاپکرنێ بەڵاڤکرنا نوتێن موزیکێ گەلەک ب ساناهی کر د دەمێکی کورت ژی دا و ب بەهایەکێ ئەرزان تر. ئەڤە ژی بو ڕێ خوشکەرەک بو بەڵاڤبوونا موزیکێ بو باژار و وەڵاتێن دی. بەری داهێنانا موزیکا چاپکری، نوتێن موزیک ژەنەکێ چێد بیت بەس ل باژاری وی ئەو دەڤەرێن دەوروبەرا یا ناسکری با چونکی تەنها دەوڵەمەندێن ئەرستوقراتی پێ چید بوو دەستنڤیسێن موزیکی بکرن. بەلێ پشتی داهێنانا چاپکرنێ، نۆتێن موزیکی دهاتنە چاپکرن و فروتن ب نرخەکێ گونجای و ژبەر هندێ لە گەلەک دەڤەران ژی بەڵاڤ دبوون. ژبەر کو نۆتێن موزیک و پارچێن موزیژەنێن بناڤ و دەنگ هاتنە چاپکرن و بەڵاڤکرن ل ڕووبەرەکێ فەر‌ەهتر، ئەڤە بوو ئەگەرێ هندێ کو دانەرێن و بهیسەرێن موزیکێ بشێن گوهێ خوە بدەنە هندەک جورێن دی یێن موزیکێ. دانەرەکێ ئەڵمانی شیا ئەوان سترانان بکریت کو ژ لایێ دانەرەکێ ئینگلیزی هاتبوونە نڤیسین هەر وەسا دانەرەکێ ئیتاڵێ د شیا هندەک پارچان بکریت کو ژ لایێ هندەک دانەرێن هوڵەندی ڤە هاتبوون نڤیسین و ئەو ژی فێل بوون چەوا ئەڤ پارچە هاتینە نڤیسین. ئەڤەژی بوو ئەگەرێ هندێ کو موزیک ژ جۆر و هەرێم و وەڵاتێن جیاواز پتر تێکەل ببن.

کەڤنترین دەزگەهێ چاپکرنێ یا ئۆتۆڤیانۆ پێترۆشی بوو (کو ل ساڵا ١٤٦٦ ل باژارێ فۆسۆمبرۆن ژ دایک بووە و ل ساڵا ١٥٣٩ ل ڤینیسیا کوچا داوی یێ کریە). ئەڤ کەسە چاپکەر و بەڵاڤکەر بوو و شیا بو ماوێ ٢٠ سالا قورغکاریا موزیکا چاپکری ل ڤینیسیا بکەت ل چەرخێ شازدێدا. باژارێ ڤینیسیا ئێک ژ گرنگترین ناڤەندێن بازرگانی و موزیکێ بوو د ڤێ ماوێدا. ئەوی کۆمەڵەکا موزیکی هەبوو بناڤێ Harmonice Musices Odhecaton  کو هاتە چاپکرن ل ساڵا ١٥٠١ و شاشی یا بەڵاڤ بووی کو ئەو ئێکەمین کتێبا نوتێن موزیکا چاپکرییە کو مروڤ دشیا دگەل خوە بینیت و ببەتن.[4]

سەرچاوەکان[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Şablon:سەرچاوەکان

  1. ^ "Mobile World Congress 2011". dailywireless.org. February 14, 2011. Ji orîjînalê di ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١. Amazon is now the world's biggest book retailer. Apple, the world's largest music retailer. {{cite news}}: Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= û |archivedate= (alîkarî)
  2. ^ Seabrook, John (10 tebax 2009). "The Price of the Ticket". The New Yorker. Annals of Entertainment: 34.
  3. ^ "The Music Industry". The Economist. 15 çiriya pêşîn 2008.
  4. ^ Glover, Jane. "Dear Constanze | Music". The Guardian. Roja gihiştinê 21 çiriya paşîn 2016.