Mafên kesên LGBT li cîhanê
Mafên kesên LGBT li cîhanê | |
|---|---|
| |
 | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Mafên ku bandorê li kesên lezbiyen, hevzayendan, bîseksuel û transgender (kesên êlcîbîtî, LGBT) dikin li gorî welat an dadrêsiyê pir diguhere - ji naskirina qanûnî ya zewaca hevzayendan bigire heya cezayê darvekirinê ji bo homoseksueliyê.
Nemaze, ji tîrmeha 2022an ve, 32 welatan zewaca hevzayendan nas kirine. Berevajî vê yekê, bêyî jimartina aktorên ne-dewletî û kuştinên bê daraz, tenê welatek tê bawer kirin ku cezayê îdamê li kiryarên cinsî yên hevzayendî yên lihevhatî ferz dike: Îran. Cezayê îdamê li Morîtanya, Erebistana Siûdî, Somalî (li dewleta xweser a Jubaland) û Mîrektiyên Ereb ên Yekbûyî bi awayekî fermî qanûn e, lê bi gelemperî nayê pêkanîn. Her wiha li Afganîstana di bin desthilatdariya Talîbanê de û li herêma Çeçenîstanê ya Rûsyayê jî LGBT bi kuştinên bê daraz re rû bi rû dimînin.[1] Sûdanê di sala 2020-an de cezayê îdamê yê ji bo seksê anal (hetero- an homoseksuel) betal kir. Panzdeh welatan wek ceza ji bo zînayê, kevirkirinê danîne, ku dê zayenda homoseksuel jî tê de hebe, lê ev yek ji hêla desthilatdarên qanûnî yên Îran û Nîjeryayê ve tê sepandin.[2][3][4][5]
Di sala 2011 de, Encumena Mafên Mirovan a Neteweyên Yekbûyî biryara xwe ya yekem derxist ku mafên LGBT nas dike. Piştî wê Ofîsa Komîseriya Bilind a Mafên Mirovan a Neteweyên Yekbûyî raporek weşand û binpêkirinên mafên kesên LGBT, di nav de sûcên nefretê, krîmînalîzekirina çalakiyên homoseksuel û cudakarî, belge dike. Piştî weşandina raporê, Neteweyên Yekbûyî bang li hemû welatan kir ên ku heta niha ev yek nekirine, da ku qanûnên ji bo mafên bingehîn ên LGBT diparêzin derxînin.[6][7]
Lêkolînek 2022-an dît ku mafên LGBT (wek ku ji hêla Indeksa Rainbow ya ILGA-Ewropa ve hatî pîvandin) bi kêmbûna bûyerên HIV/AIDS-ê di nav mêrên gay û bîseksuel de têkildar e.[8]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ^ "'They will kill us if they find us': LGBT Afghans fear new Taliban regime". The Hill. 29 tebax 2021. Ji orîjînalê di 7 îlon 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 6 îlon 2021.
- ^ Hazzad, Ardo (2 tîrmeh 2022). "Nigerian Islamic court orders death by stoning for men convicted of homosexuality". Reuters (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 13 tîrmeh 2022.
- ^ Milton, Josh (5 tîrmeh 2022). "Three men sentenced to death by stoning for being gay". PinkNews | Latest lesbian, gay, bi and trans news | LGBTQ+ news (bi îngilîziya brîtanî). Roja gihiştinê 13 tîrmeh 2022.
- ^ Mendos, Lucas Ramón (2019). State-Sponsored Homophobia 2019 (PDF) (Çapa 13). Geneva: ILGA. r. 15. Ji orîjînalê di 22 kanûna pêşîn 2019 de hat arşîvkirin (PDF). Roja gihiştinê 13 îlon 2019.
- ^ Dick, Samantha (4 nîsan 2019). "Brunei not the only place LGBTQI can be killed for who they love". The New Daily. Ji orîjînalê di 6 nîsan 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 5 nîsan 2019.
- ^ Dougherty, Jill (17 hezîran 2011). "U.N. council passes gay rights resolution". CNN. Ji orîjînalê di 30 îlon 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 20 îlon 2018.
- ^ "UN issues first report on human rights of gay and lesbian people". United Nations. 15 kanûna pêşîn 2011. Ji orîjînalê di 7 kanûna paşîn 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 20 îlon 2018.
- ^ Stojanovski, Kristefer; King, Elizabeth J.; Amico, K. Rivet; Eisenberg, Marisa C.; Geronimus, Arline T.; Baros, Sladjana; Schmidt, Axel J. (2022). "Stigmatizing Policies Interact with Mental Health and Sexual Behaviours to Structurally Induce HIV Diagnoses Among European Men Who Have Sex with Men". AIDS and Behavior. 26 (10): 3400–3410. doi:10.1007/s10461-022-03683-9. PMID 35434774. S2CID 248220063.