Çavkaniya Meke bibîne

{{Agahîdank bajar
| nav                = Meke
| navê_din           = 
| navê_fermî         = {{bi-ar|مكة}} ''Makkah''
| mertal             = 
| al                 = 
| nexşeya_cihan      = Erebistana Siyûdî
| nc_relief          = erê
| nc_firehî          = 
| koordînat          = 
| damezrandin        = <!------- Kargêrî ------->
| welat              = {{ala|Erebistana Siyûdî}}
| dûgel              = 
| kargêrî_sernav     = 
| kargêrî            = 
| herêm              = Meke
| parêzgeh           = 
| şaristan           = 
| bexş               = 
| navçe              = 
| nahiye             = 
| gundistan          = 
| serbajar           = 
| parêzgar           = 
| şaredar            = Osama al-Bar
<!------- Demografî ----->
| navê_nîştecihan    = 
| gelhe              = 1.675.368
| gelhe_sal          = 2010
| berbelavî          = 2.200
<!------- Erdnîgarî ----->
| rûerd              = 850
| rûerd1_sernav      = 
| bilindayî          = 277 m
| dem                = UTC+3 (AST)
<!------- Agahiyên din -->
| koda_postayê       = 
| koda_telefonê      = +966-12
| malper             = http://holymakkah.gov.sa
<!------- Nexşe --------->
| nexşeSer           = 
| nexşeSer_firehî    = 
| nexşeSer_sernav    = 
| nexşe              = 
| nexşe_firehî       = 
| nexşe_sernav       = 
| nexşe2             = 
| nexşe2_firehî      = 
| nexşe2_sernav      = <!------- Wêne ---------->
| wêneSer            = The Holy Mosque in Mecca.jpg
| wêneSer_firehî     = 
| wêneSer_sernav     = 
| wêne               = 
| wêne_firehî        = 
| wêne_sernav        = 
}}
'''Meke''' ({{bi-ar|مكة}} ''Makkah'' yan jî {{ziman|ar|مكة المكرّمة}} ''Makkah al-Mukarrama'') bajarek mezin li rojava yê welatê [[Erebîstana Siûdî]] ê ye û pirr û hindik 100 km ji [[Deryaya Sor]] dûrtire. Tevayiya nifûsa bajêr 1.294.168 e (li gora hêjmara sala 2004 an). Meke di [[Îslam]] ê de û ji bona [[misilman]]an bajarekî pîroze, ji ber ku [[Mizgeft]]a Pîroz û [[Kabe]] li wî bajarê ne.

Her sal di dema [[hec]] da bi milyonan [[misilman]] ji her derên cîhanê terin Mekê û bi vî avayî yek ji penc rûkneyên ola Îslam ê tînin şindê. Lê ji nemisilmanan ra ser lêdana bajarê Mekeyê qedexe ye. Di Kurdî de herwiha bilêvkirinên Mekê û Mekih jî ji bo vî bajarî hene.

== Erdnîgarî ==

[[Medîne]] li bakûr, [[cîde]] li rojava û [[Taîf]] jî li rojhilat a Mekê dimînin. Bajarê Mekeyê di navbera rêzên du çiyan da bi cîh digirî. Derdora Mekeyê bi temamî çiya û çol e. Bajarê kewn belê li dora Kabê hatî bû çê kirin, lê îro qet tiştek ji bajarê kewn şinda nemaye. Mizgeft a Pîroz bi heft Mînaran û Kabe jî di navenda bajêr da ne.

== Dîrok ==

Li gora dînê Îslamê [[Îbrahîm]] pêxember lawê xwe [[Îsmaîl]] û jina xwe yê bi nav [[Hacer]] aniye şinda îro yê bajarê Mekeyê û dûra bi tev lawê xwe, bi fermana [[Xwedê]], Kabe disa ji nûva ava kiriye. Di sala 570 an da [[Muhemmed]] li Mekeyê ji dayik bûye. Di çel saliya Pêxamber Muhemmed da [[Quran]] a Pîroz cara yekemin bi sûreya [[Elaq]] li çîyayê Mekeyê hatiye danin. Bajar di sala 630 an da ket destê misilmanan û nebawermend êdî başebaş bi bin ketin. Dîsa di wî salê da Muhemmed di Mekeyê da xutba xwe yî xatir xastinê ji misilmanan ra xwend.

Lê hîna di berê dema Muhemmed Meke bajarekî bazirganiyê bû. Karwanên ji [[Suriye]] yê, [[Misir]] ê û hîn welatên din ji Mekeyê va derbaz dibûn û bi vî avayî mirovên Mekeyê yê li gora mirovên bajarên din yên [[Erebistan]] ê gellekî dewlemend bûn.
== Cihên dînî ==
Çend cihên ku di dema Hecê de têne dîtin ev in.

* [[Kabe]]
* [[Mizgefta Heram]]
* [[Şikefta Hîrayê]]
* [[Çiyayê Nûr]]
* [[Çiyayê Erafatê]]
* Mîna

== Galerî ==
<gallery>
Wêne:Mecca from Jabal Nur.JPG|Bajarê Meke yê modern
Wêne:Mecca-1850.jpg|Meke di sala 1850'î de
Wêne:Supplicating Pilgrim at Masjid Al Haram. Mecca, Saudi Arabia.jpg|[[Kabe]]
</gallery>

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{Kategoriya Commonsê ya biçûk|Mecca}}
* {{ar}} [//www.holymakkah.gov.sa/Pages/default.aspx Malpera fermî]

{{Kontrola otorîteyê}}
{{Koord|21|25|0|N|39|49|0|E|type:city(1700000)|display=title}}

[[Kategorî:Îslam]]
[[Kategorî:Meke| ]]