Mihemed Elî Şakir

Mihemed Elî Şakir hunermendekî kurd e ku di sala 1946an de li Dirbêsiyê (Rojavaya Kurdistanê, Sûriyê) hatiye dinê. Hunermend Mihemed Elî Şakir, di sala 1946an de li navçeya Dirbêsiyê ya parêzgeha Hesekê ya Sûriyê (beşa kurdî ya girêdayî dewleta Sûriyê) ji dê û bavên ku ji neteweperweriya xwe ya kurdî hez dikin, hatiye dinê. Bapîrê wî ji aliyê bavê xwe ve mirovekî dîndar û muezzinê mizgeftê bû, bi dengekî awaz û mezinbûna wan bi perwerdeyeke dînî bû. Bavê wî yê ezîz jî bi muzîkê re têkildar bû û li tenbûrê dixist. Dibêjin ku bavê wî bandoreke mezin li ser heza wî ya muzîkê kiriye û bi saya xwendina dînî ya bapîrê xwe hunermend jêhatîtir bûye. Mihemed Elî Şakir, jiber kirin û xwendina Quranê bi dengê xwe yê xweş di rojên dînî de û li dibistanê digot.

Ji ber şert û mercên zehmet ên aborî û jiyanê, bavê wî dest bi karê çandiniyê kir. Di demên havînî de alîkariya bavê xwe dikir û bi wê re jî xwendina xwe domand. Di sala 1968an de malbat koçî bajarê Serêkaniyê kirin; Xwendina mamostetîyê bi dawî kir, û pişt re tevlî beşa îngilîzî ya Zanîngeha Helebê bû, û piştî bidestxistina Lîsansê ya zimanê îngilîzî ew 12 salan li dibistanên Serêkaniyê bû mamosteyê zimanê îngilîzî.

Jiyana hunerî ya hunermend Mihemed Elî Şakir ji zarokatiya xwe de dest pê kiriye, hezkirina wî ya li hember muzîkê, weke ku di hevpeyvîna xwe de dibêje, bandoreke malbatî bû. Dengê bapîrê wî xweş bû û di heman demê de bavê wî jî wisa bû. Ji zarokatiya xwe ve li bilûrê dixist û carinan stranên dînî digotin, lê êdî kêfa wî ji bilûrê re nedihat. wan bi xerciya xwe ûdekê kirîn û bi birayê xwe re dest bi karê ûdê kirin bi tena serê xwe û bê rahêner heta ku şarezayiya lêxistinê bi dest xistin.

Heke em di derbarê bandora hunerî ya muzîkê ya li ser Mihemed Elî biaxivin, em dikarin behsa du sedeman bikin: Ya yekem ji malbatê bû (bavê wî), ji bilî jîngeha derdora wî, wek stranên dîlanê û stranên folklorî yên kurdî; Ya duyem jî li beşa kurdî guhdarkirina wî ya radyoya Bexdayê bû ku demekê tenê rêya şahî û derbaskirina demê, radyo bû.

Hunermend bi xwe jî di vê derbarê de dibêje: “Em her roj bi dilgermî li benda weşana Kurdî bûn, ez û bavê xwe û birayê xwe Mehmûd, bi hisret bûn ku em tiştekî bi zimanê xwe bibihîzin, di demekê de ku her tiştê Kurdî qedexe bû. ev alava ku şêrîntirîn û xweştirîn stran û awazên kurdî yên qedexekirî diweşand bi me zor xweş bû, bi zanîna ku weşana wê dihat astengkirin û tevî wê yekê jî bi berdewamî û bi serbilindî me li radyoyê guhdar dikirin.”

Ji radyoyê hunermend Mihemed Elî Şakir ji hunermendê mezin ê kurd Mihemed Arif Cezrawî hezkir û herwiha jî sazvanê soranî Şemal Saib, Fûad Ehmed û Celal Cemal ketiye bin bandora wan de; Ji bilî nêzîkbûn û hezkirina wî ji stranên kurdî re, ew nêzîkî stranên erebî û hevdem bû û ji navdartirîn dengbêjên ereb hez dikir û stranên wan digotin, mîna Ȗm Kelsûm, Ferîd El Etreş, Mihemed Ebdulwehab. Malbata Rehbanî, Feyrûz û yên din.

Hunermend Mihemed Elî Şakir di sala 1969an de, piştî ku helbestvanê mezin Yûsif Barazî berhevoka herî xweş pêşkêşî kir, di sala 1969an de dest bi nivîsandina helbest û awazê kir.

Ev stran ji birayê wî hunermend Mehmûd Ezîz Şakir re hatin şandin ku di radyoya Bexdayê de bistirê û bûne yek ji xweştirîn stranên wê demê û heta niha, wek: (Şîn bû rîhan, Gulîzar, Hebs û zîndan, rabe ji xwe) û yên din.

Destpêkirina hunermend Mihemed Elî Şaker bi nivîsandina stranên xwe yên yekem, ku ew strana Zeynebê (1969) bû, piştre stran li pey xwe anîn û bi jîrbûna xwe jêhatiya xwe ispat kir, û stranên herî xweş pêşkêşî me kirin wek: Gewrê, Zava, Ber Dilê Min Pir Şêrîn e, Şivan Pêz Daxist Ji Çîyê û gelek stran, ku hemû ji sala 1969an heta 1979an li Radyoya Bexdayê û bi dengê birayê wî Mehmûd Ezîz hatin weşandin.

Gelek hunermendên kurd stranan ji saz û helbestên wî gotine, wek: Mihemed Şêxo, Gulîstan Perwer, Ronî Can, Husên Şakir, Mistefa Xalid, Zoya û yên din; Hunermend Mohamed Ali Shakir, ji bo tu hunermendekî ji nifşê nû û her weha yê kevin ji stranên xwe kêm nekiriye.

Hunermend Mihemed Elî Şakir di sala 1975an de li bajarê xwe Ras al-Ainê dizewice û 4 zarokên wî hene: Sê xort û keçek; Di sala 2012an de piştî dagirkirina bajarê wî Serêkaniyê (Ras al-Ain) ji aliyê Cebhet El-Nusra ve, neçar dimîne ku bireve bajarê Amûdê, paşê rizgarkirina wê ji El-Nusra ye û vedigere bajarê xwe; Lê koçberî dubare bû û koça wî ya dawî bû heta mirina wî. Hem pir bandor li wî kir hem jî pir êşand.Hunermend Mihemed Elî Şakir bi darê zorê ji bajarê xwe derket û li şûn xwe hiştin komek helbestên xwe yên di kompîtera wî de bû li gel amûrên xwe yên muzîkê, ku vê koçê bandor li derûniya wî kir, û tenduristiya wî têk çû. Bi nexweşiya Koronayê ket, û di 24ê Kanûna Pêşîn a 2020an de, piştî salek zordarî û xemgîniya li ser bajarê xwe SerêKaniyê, çû ser dilovaniya xwe. Hinekan jê re digotin kaniyê Stranan, ji ber ku gelek hunermendên kurd û ji her çar parçeyên Kurdistanê (Sûriye, Iraq, Tirkiye û Îran) helbestên wî gotine.

Çendîn stranên wî yên navdar

• Eman Eman - Eman Dilo
• Min ji te hez kir
• Çavê te

Hunermend Mihemed Elî Şakir di 24ê kanûna pêşîn a 2020an de li Qamişlokê çû ber dilovaniya Xwedê. Ji bo stranên wî yên herî navdar ên ku di Radyoya Bexdayê (beşa Kurdî) de hatin weşandin ku ji aliyê birayê wî hunermend Mehmûd Ezîz Şakir ve hatine gotin: Ber Dilê Min Pir Şêrîn e 12.08.1971. Zava 16-10-1971 Zeynebê 25-11-1968 Dengê Vî Dilî 01-12-1969 Xwedya kezî 12-041970 Şivan Pez Daxist 27-09-1970 Gulînar 19-02-1972 Gewrê 20-07-1970

Derbarê strana wî Keça Kurd de jî, destûr nehat dayîn ku di radyoyê de were weşandin, ji ber ku naverokeke wê ya siyasî hebû û kesayetiya rêberê nemir Mele Mistefa Barzanî pîroz dikir, ev jî komek ji stranên wî yên herî xweş, ku di nav kurdên Rojava de belav bû: Rêwiyo 20-08-1972 Dayê 18-09-1972 Eyd û Erafat 10-10-1970 Narê 15-02-1991 Newroza me hatî 18-12-1991 Cejna Newrozê 17-03-1985 Dotmam 01-12-1982 Derî Li Min Veke 01-11-1982