Sahara
Beyabana Sahara, çola Sahara, şorezara Sahara, herana Sahara yan çolistana Sahara mezintirîn beyabana erdê ye. Rûerda wê li dora 9 milyon km² ye. Meziniya wê nêzîkê DYAyê ye.
Navê wê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Di zimanê Egîpta kevn (Misira kevn) de jê re „ceret“ („beyaban“) digotibûne. Bi erebî sahra dibêjin û nav ji erebî belav bûye. Gelê Tûaregî „welatê yên li derve yan welatê derveyî“ dibêjin. Ereb herwiha al kubra „beyabana pirr mezin“ jî dibêjin. Romaya antîk Terra Deserta ango bêcihwar/welatê hatiye terikandin gotine.
Dewlemendiya binerdî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Li Saharayê kanên mezin ên petrolê hatin vedîtin. Çola Alcerya û ya Lîbyayê ji aliyê petrol û erdgazê ve pirr dewlemen de. Hewriha xwê, komir, zêr, mangan, hesîn, ûran, tîtan (element), fosfat ûêd jî pirr in li van beyabanan.
Cihwarbûn
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Kêm kes li van beyabanan dijîn. Pirraniya niştecihan ereb, berberî, tûaregî ne. 40 % ji gelê wê koçber in. Beyabana Lîbyayê hema bigire xofxalî ye ji mirovan, ango kes li wê najî.
Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Li ser Saharayê ji „pirtûka wêneyî ya Afrîkayê“ (ji Alcerya berî bi Agadezê) Girêdana arşîvê 2010-10-28 li ser Wayback Machine
- Flora î faûnaya Sahara (frz.) Girêdana arşîvê 2011-11-27 li ser Wayback Machine
- TU-Berlin, Inst. f. Ökologie, LV Kehl, subtropisch - tropische Trockengebiete, speziell Sahara. Girêdana arşîvê 2011-11-07 li ser Wayback Machine (almanî)
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |