Extinction Rebellion

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Extinction Rebellion
Extinction rebellion Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
  • Tevgera civakî
  • sazûman
  • grassroots movement Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

Logoya Extinction Rebellion
DewletKeyaniya Yekbûyî, Almanya, Îtalya, Keyaniya Holendayê, Fransa, Portûgal, Spanya, Swîsre, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê, Danîmarka, Awistralya, Zelendaya Nû, Kanada, Brezîl, Pakistan, Afrîkaya Başûr, Arjentîn, Awistirya, Îsraêl, Belçîka, Polonya Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dema avabûnê
  • 2018 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Damezrîner
  • Gail Bradbrook
  • Roger Hallam Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Pêk tê ji
  • Extinction Rebellion Australia Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Qada xebatêGuherîna avhewayê û Holocene extinction Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Malperrebellion.earth Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Extinction Rebellion (bi kurdî: Serhildana Vemirandinê), bi kurtasî wek XR jî te nasîn, tevgerek jîngehparêzî ya radîkal e ku armanca wê ew e ku bêîteatiya sivîl bikar bîne[1] da ku ji hêla hikûmetan ve li dijî windabûna girseyî ya ajalan, nebat û jîngehê û windabûna potansiyela mirovahiyê di encama krîza avhewa de tevbigere. Ew di sala 2018an de ji komên cûda yên pêşîn ên Keyaniya Yekbûyî derket. Di adara 2020an de, li gorî daxuyaniya xwe, ew li şeş parzemînan bi 1141 komên herêmî li 67 welatan tê temsîl kirin[2].

Yekem çalakiya wê ya mezin dagirkirina ofîsên Greenpeace yên Londonê di 17ê çiriya pêşîn a 2018an de bû,[3] ku bi destpêkirina gelemperî di "Daxuyaniya Serhildanê" de di 31ê çiriya pêşîn a 2018-an de li derveyî Parlamena Keyaniya Yekbûyî hate destpêkirin.[4] Di destpêka wê mehê de, bi qasî sed akademîsyenan ji bo piştgiriya xwe banga çalakiyê îmze kirin.[5] Di çiriya paşîn a 2018an de, pênc pirên li ser çemê Thames li Londonê wekî protestoyek hatin dorpêç kirin.[6] Di Nîsana 2019-an de, Extinction Rebellion li navenda Londonê pênc cihên girîng dagir kir: Piccadilly Circus, Oxford Circus, Marble Arch, Waterloo Bridge, û devera li dora Meydana Parlamenê. Di Tebaxa 2021-an de, Impossible Rebellion London kir hedef.

Bi îlhama tevgerên bingehîn ên wekî Occupy û tevgera mafên sîvîl, Extinction Rebellion armanc dike ku hestek lezgîn ji bo pêşîgirtina li "perçebûna avhewa",[7] û her weha windabûna girseyî ya şeşem a berdewam.[8] Hejmarek ji çalakvanên tevgerê girtin û zindankirinê qebûl dikin,[9] mîna taktîkên girtina komî ya Komîteya 100 di sala 1961 de. Tevger demjimêrek şemalkirî û dorvekirî, ku wekî sembola windabûnê tê zanîn, bikar tîne da ku bibe hişyariyek ku dem ji bo gelek cureyan bi lez diqede.[10][11]

Extinction Rebellion wekî "fanatîkên hawirdorê" ku xetera biyanîkirina bi hezaran piştgirên potansiyel tê rexne kirin.[12][13] Xwepêşandanên Extinction Rebellion ya 2019-an 7,5 mîlyon £ zêde lêçû Polîsê Metropolê. Çalakvanên ku xwe bi tevgerê didin nasîn jî parastina zirara malî, wek şikandina pencereyan dikin.[14][15] Extinction Rebellion gotiye ku taktîkên weha carinan hewce ne û ew hişyar in ku kesek nekeve xetereyê.[16]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ https://www.tagesschau.de/faktenfinder/extinction-rebellion-143.html
  2. ^ "Extinction Rebellion | Join The Fight Against Climate and Ecological Collapse". Extinction Rebellion (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 19 çiriya paşîn 2022.
  3. ^ "Opinion | Climate Activists Occupy Greenpeace UK Headquarters—Wait, That Can't Be Right". Common Dreams (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 30 îlon 2021.
  4. ^ "The evolution of Extinction Rebellion". the Guardian (bi îngilîzî). 4 tebax 2020. Roja gihiştinê 30 îlon 2021.
  5. ^ Alison Green; û yên din. (26 çiriya pêşîn 2018). "Facts about our ecological crisis are incontrovertible. We must take action". The Guardian. Ji orîjînalê di 16 sibat 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2018.
  6. ^ Matthew Taylor and Damien Gayle (17 çiriya paşîn 2018). "Dozens arrested after climate protest blocks five London bridges". The Guardian. Ji orîjînalê di 3 gulan 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2018.
  7. ^ Farand, Chloe (23 çiriya paşîn 2018). "Extinction Rebellion eyes global campaign". The Ecologist. Ji orîjînalê di 11 çiriya pêşîn 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 23 çiriya paşîn 2018.
  8. ^ "Arrests as Extinction Rebellion protests begin". BBC News – UK (bi îngilîziya brîtanî). 7 çiriya pêşîn 2019. Ji orîjînalê di 7 kanûna pêşîn 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 çiriya pêşîn 2019.
  9. ^ Rinvolucri, Bruno; Lamborn, Katie (22 çiriya paşîn 2018). "'We can't get arrested quick enough': life inside Extinction Rebellion – video". The Guardian. Ji orîjînalê di 11 çiriya pêşîn 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 22 çiriya paşîn 2018.
  10. ^ "Extinction Symbol". Extinction symbol information. Ji orîjînalê di 3 adar 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 nîsan 2019.
  11. ^ Rose, Steve (16 nîsan 2019). "How the symbol for extinction became this generation's peace sign". The Guardian. Ji orîjînalê di 29 kanûna pêşîn 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 19 nîsan 2019.
  12. ^ Church, Sophie. "Dear climate activists, stop alienating the public or you might lose the battle". The Independent. Roja gihiştinê 6 tîrmeh 2022.
  13. ^ Ingle, Julian; Dias, Duarte. "Extinction Rebellion protesters are alienating workers who may otherwise support them". The Telegraph. Roja gihiştinê 6 tîrmeh 2022.
  14. ^ "Extinction Rebellion activists smash windows at Canary Wharf HSBC". BBC News. 22 nîsan 2021. Roja gihiştinê 6 kanûna pêşîn 2021.
  15. ^ "Extinction Rebellion: Jury acquits protesters despite judge's direction". BBC News. 23 nîsan 2021. Roja gihiştinê 6 kanûna pêşîn 2021.
  16. ^ "'This is an act of care' - Extinction Rebellion women break windows at HSBC Canary Wharf HQ in latest action to highlight the financing of climate breakdown". Extinction Rebellion UK. 22 nîsan 2021. Roja gihiştinê 6 kanûna pêşîn 2021.