Çiyayê Şiharayê

Çiyayê Şiharayê Şihara
Xala herê bilind a Şiharayê
Bilindayî	5193 m
Cih	Svaneti, Gurcistan
Zincîreçiya	Rêzeçiyayên Qefkasan
Koordînat	42°59′58″Bk 43°06′42″Rh
Nexşeya cihan Gurcistan Çiyayê Şiharayê
Cure	Rêzeçiya

Çiyayê Şiharayê yan jî Şihara, (bi gurcî: შხარა) çiya û beşek rêzeçiyayên Qefqasyayê ne ku xala herî bilind a Gurcistanê ye. Çiya li nêzîkî sînorê Rûsya û Gurcistanê ye ku ji aliyê bakur ve li herêma Kabardino-Balkaria ya Rûsyayê ye û ji aliyê başûr ve li herêma Svaneti ya Gurcistanê ye. Şihara 88 kîlometre li aliyê bakurê bajarê Kutaisi ye ku dûyemîn bajarê herî mezin ê Gurcistanê ye û nêzîkê bajaroka Mestia ya Svanetiyê ye. Lûtke li beşa navendî ya Çiyayê Qafkasyaya Mezin e ku li başûrê rojhilatê Çiyayê Elbrusê ye ku çiyayê herî bilind ê Ewropayê ye.

Morfolojî

Şihara xala bilind û lengera rojhilatî ya girseyek e ku bi navê Dîwarê Bezingî (yan Bezengi) tê zanîn ku ji kêlekek ve 12e kîlomêtre dirêjahiya çiyayê heye. Çiya lûtkeyek bilind û asê ye ku li herêmek pir bi qeşayî û ji bo hilkişîna çiyageran çiyayek dijwar e. Rûbera çiyayê ji aliyê bakur (li aliyê Rûsyayê) 1.500 mêtre bilind e û çend rêyên hilkişînên dijwar ên klasîk vedihewîne. Binlûtkeya girîng a Şihara ya Rojava ku bi 5.068 mêtre bilind e, bi serê xwe armancek hilkişînê ye û gerîdeyek ji tevahiya Dîwarê Bezingi wekî "sefera herî dirêj, herî dijwar û herî bikêrhatî ya Ewropayê" tê hesibandin.

Dîrok

Ev lûtke yekem car di sala 1888an de bi riya bakurê rojhilata Ridge ku ji hêla tîma Brîtanî-Swîsreyî rapelînvanê îngilîzî John Garford Cockin û rêberên Swîsreyî Ulrich Almer û Christian Roth ve rapelîna çiyayê hatiye pêkanîn. Ev rê hê jî yek ji rêyên hêsan û populer ên rapelîna li çiyayê ye. Yekemîn bi temamî ya rapelîna Dîwarê Bezingî, di sala 1931ê de ji aliyê çiyagerên Awistiryayî K. Poppinger, K. Moldan û S. Schintlmeister ve hatiye pêkanîn.