Ewropa

Ewropa
Herêm	10,180,000 km2 (3,930,000 sq mi) (6'emîn)
Gelhe	742,452,000 (2013; 3'emîn)
Tîrbun	72.9/km2 (188/sq mi) (2'emîn)
Demonîm	Ewropayî
Welat	~50 welat (û ~5 bi naskirina bi sînor)
Girêdanên wî	4 girêdayî
Ziman	~225 ziman
Demjimêr	UTC−1 heta UTC+5
Înternet TLD	.eu
Bajarên mezin	Lîste Istanbul (nîvparzemîn); Moscow; Paris; London; Madrid; Barselona; St. Petersburg; Roma; Berlin

Nexşeya Ewropayê

Zimanên ku li Ewropayê tên xeberdan

Ewropa û welatên behra Spî di sala 1097an de.

Diravê hevpar ê Ewropayê Euro (Ewro)

Ewropa (wekî Europa an Ewrûpa jî tê nivîsandin; bi yewnanî: Ευρώπη, Evrópi) parzemînek e. Di mîtolojiya yewnan de Ewropa jî navê prenseseke fenîkî ye ku ji aliyê Zeus ve hat revandin Girîtê. Ewropa dayîka Mînosê ye.

Bêjenasî[biguherîne]

Bêjenasiya peyva "Ewropa" ne diyar e. Çend derfet tên nîqaş kirin:

Navê "Ewropa" ji Zimanê Yewnanî tê. Wateya wê "rûya fireh" e. (eurys = fireh, ops = rû)^{[çavkanî pêwîst e]}. Ev etîmolojî bi piranî tê pejirandin.
Ewropa ji zimanê erebî an zimaneke din a semîtîk tê. Wateya wê jî "rojava" ye. (zimanê akadî: erebu = rojava)

Erdnigarî[biguherîne]

Dabeşkirin[biguherîne]

Gotara bingehîn: Ewropaya Navendî

Gotara bingehîn: Ewropaya Rojava

Gotara bingehîn: Ewropaya Rojhilat

Dîrok[biguherîne]

Gelhenasî[biguherîne]

Gotara bingehîn: Ewropî

Ziman[biguherîne]

Dîn[biguherîne]

Siyaset[biguherîne]

Gotara bingehîn: Yekîtiya Ewropayê

Dewletên Ewropayê[biguherîne]

Giravên Azorê (Port.)

Giravên Kanaryayê (Span.)

Girava Novaya Zemlya (Rûs.)

Okyanûsa Arktîk

Deryaya

Egeyî

Deryaya Barents

Deryaya Grînlendayê

Kendava Baffin

Deryaya Navîn

Tengava
Cîbraltarê

Li Ewropa ev dewlet hene:

Welatên din[biguherîne]

Welatin hene nîvî an jê ribek di Ewropa de ye ew evin.

Tirkiye û Kurdistan û Maroko ribek di Ewropa de ye. Maroko bajarek dibe Ewropa û Tirkiye ribeke ji aliyê Îstanbûl û Edrîne de dibe Ewropa û Kurdistan aliyê Adana û Mersin dibe Ewropa.

Dirav (pere)[biguherîne]

Euro navê diravê fermî yê van welatên Ewropayê ye (2011):

Wekîdin Euro li paş dolarên DYA duyemîn diravê ku herî zêde li cihanê danûstendin pê tê kirin.

Bide ber[biguherîne]

Êvaristan

Çavkanî[biguherîne]

↑ Language facts – European day of languages, Council of Europe. Retrieved 30 Tîrmeh 2015.
↑ Stenbolê bajarê parzemînê li gedên e, bi navenda bazirganî û wê ya dîrokî û li ser du ji sê a nifûsa derewan li aliyê Ewropayê, û li ser yek ji sisyan ji nifûsa xwe ya li ser aliyê Asyayê ji gedên.

Girêdanên derve[biguherîne]

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Ewropa de hene.

Wîkîferheng: Ewropa – Wate, Etîmolojî, Hevwate, Werger

Wikimedia-Atlas: Ewropa – Nexşên kevin û cografîk

Etîmolojiya peyva "Ewropa"

[1] Language facts – European day of languages, Council of Europe. Retrieved 30 Tîrmeh 2015.

[2] Stenbolê bajarê parzemînê li gedên e, bi navenda bazirganî û wê ya dîrokî û li ser du ji sê a nifûsa derewan li aliyê Ewropayê, û li ser yek ji sisyan ji nifûsa xwe ya li ser aliyê Asyayê ji gedên.

[n]

[1]

[2]

n g b Endamên Yekîtiya Ewropayê û Berendamên Yekîtiya Ewropayê

Endamên yekîtiyê	Almanya · Awistriya · Belçîka · Brîtaniya Mezin · Bulgaristan · Danîmarka · Estonya · Fînlenda · Fransa · Holenda · Îrlenda · Îtalya · Kîpros · Komara Çekî · Kroatya · Letonya · Lîtvanya · Lûksembûrg · Macaristan · Malta · Polonya · Portûgal · Romanya · Slovakya · Slovenya · Spanya · Swêd · Yewnanistan

Berendam	Makedonya · Tirkiye