Ewropa

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Jump to navigation Jump to search
Ewropa
Europe orthographic Caucasus Urals boundary (with borders).svg
Herêm 10.180.000 km2 (3.930.000 sq mi)[n] (6'emîn)
Gelhe 742,452,000[n] (2013; 3'emîn)
Tîrbun 72.9/km2 (188/sq mi) (2'emîn)
Demonîm Ewropayî
Welat ~50 welat (û ~5 bi naskirina bi sînor)
Girêdanên wî 4 girêdayî
Ziman ~225 ziman[1]
Saet UTC−1 heta UTC+5
Înternet TLD .eu
Bajarên mezin
List
Nexşeya Ewropayê
Zimanên ku li Ewropayê tên xeberdan
Ewropa û welatên behra Spî di sala 1097an de.
Diravê hevpar ê Ewropayê Euro (Ewro)

Ewropa (wekî Europa an Ewrûpa jî tê nivîsandin; bi yewnaniya kevn: Εὐρώπη, bi latînî: Europa) parzemînek e. Di mîtolojiya yewnan de Ewropa jî navê prenseseke fenîkî ye ku ji aliyê Zeus ve hat revandin Girîtê. Ewropa dayîka Mînosê ye.

Bêjenasî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Bêjenasiya peyva "Ewropa" ne diyar e. Çend derfet tên nîqaş kirin:

  • Navê "Ewropa" ji Zimanê Yewnanî tê. Wateya wê "rûya fireh" e. (eurys = fireh, ops = rû)[çavkanî hewce ye]. Ev etîmolojî bi piranî tê pejirandin.
  • Ewropa ji zimanê erebî an zimaneke din a semîtîk tê. Wateya wê jî "rojava" ye. (zimanê akadî: erebu = rojava)

Erdnigarî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Dabeşkirin[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Searchtool.svg Gotara bingehîn: Ewropaya Navendî
Searchtool.svg Gotara bingehîn: Ewropaya Rojava
Searchtool.svg Gotara bingehîn: Ewropaya Rojhilat

Dîrok[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Gelhenasî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Searchtool.svg Gotara bingehîn: Ewropî

Ziman[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Dîn[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Siyaset[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Searchtool.svg Gotara bingehîn: Yekîtiya Ewropayê

Dewletên Ewropayê[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]


Li Ewropa ev dewlet hene:

  • Almanya
  • Albanya
  • Andorra
  • Belçîka
  • Bosniya û Herzegovîna
  • Keyaniya Yekbûyî
  • Bulgaristan
  • Komara Çekî
  • Danîmarka
  • Estonya
  • Fînlenda
  • Fransa
  • Komara Îrlandê
  • Îslenda
  • Îtalya
  • Kosova
  • Kroatya
  • Komara Makedonyayê
  • Letonya
  • Liechtenstein
  • Lîtvanya
  • Lûksembûrg
  • Macaristan
  • Malta
  • Moldova
  • Monako
  • Montenegro
  • Holenda
  • Norwêc
  • Awistirya
  • Polonya
  • Portûgal
  • Romanya
  • Belarûs
  • San Marîno
  • Swêd
  • Swîsre
  • Serbistan
  • Slovakya
  • Slovenya
  • Spanya
  • Ukrayna
  • Vatîkan
  • Yewnanistan

Welatên din[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Welatin hene nîvî an jê ribek di Ewropa de ye ew evin.

  • Tirkiye
  • Rûsya
  • Qazaxistan
  • Kîpros
  • Ermenistan
  • Azerbaycan
  • Gurcistan

Dirav (pere)[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Euro navê diravê fermî yê van welatên Ewropayê ye (2011):

  • Almanya
  • Awistirya
  • Belçîka
  • Estonya
  • Fînlenda
  • Fransa
  • Holenda
  • Komara Îrlandê
  • Îtalya
  • Kîpros
  • Lûksembûrg
  • Malta
  • Portûgal
  • Slovakya
  • Slovenya
  • Spanya

Wekîdin Euro li paş dolarên DYA duyemîn diravê ku herî zêde li cihanê danûstendin pê tê kirin.

Bide ber[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Çavkanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

  1. ↑ Language facts – European day of languages, Council of Europe. Retrieved 30 Tîrmeh 2015.
  2. ↑ Stenbolê bajarê parzemînê li gedên e, bi navenda bazirganî û wê ya dîrokî û li ser du ji sê a nifûsa derewan li aliyê Ewropayê, û li ser yek ji sisyan ji nifûsa xwe ya li ser aliyê Asyayê ji gedên.
  3. ↑ Annual Population of Urban Agglomerations with 300,000 Inhabitants or More in 2014, by Country, 1950-2030 (thousands), World Urbanization Prospects, the 2014 revision, Population Division of the United Nations Department of Economic and Social Affairs. Standin 21 Tîrmeh 2015. Note: List based on estimates for 2015, from 2014.

Girêdanên derve[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Ewropa de hene.
Wîkîferheng Wîkîferheng: Ewropa – Mane, etîmolojî, werger û bêhtir

Gnome-globe.svg Wikimedia-Atlas: Ewropa – Nexşên kevin û cografîk


Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Ewropa&oldid=991047" hatiye standin.