Awêne

Awêne, mirê(k), ji alav û rûbarên şemareng, ên pirraniya tîrêjan şûnve didin re tê gotin. Awêne şewqvedêrek e. Ji berberî, bijîşkiyê heya fezagerî û pîşesaziyê di gelek warên jiyana mirovan de tê bikaranîn. Di devokên kurdî de xwedîk (xodîk), qodî, hêlî jî tên bikaranîn.

Ferhengoka awêneyê (mirêyê)

Neynik, eynik, eyne, hevweteya awêneyê de, di zimanê romî (tirkî) de herwiha ayna
Lîlik, awêneyên destan, ên herî biçûk
Dûrbîn, ew jî mirêkek e, di deryavaniyê de pirr tê bikaranîn

Awêneyên berê ji biriqandina hin lajwerdan bû. Mirovan pirr berê pêderxistibûn ku vedêriya tîrêjê gengaz e, lewra xwe di avê de didîtin.

Mirêkên niha ji pelikên zîrav ên şewqvedêr tên çêkirin. Pelikên zîv, bafûn, platîn, hin têkelên kromê û lajwerdên din ên tîrêjvedêr in, li rûyê caman tên zeliqandin.

Formên awêneyê

Awêneya lêlatî
Awêneya konveks
Awêneya kovî, awêneyên kovikî, awêneyên rûbara wan de valahî hene yên berberiyê jî li vê komê tên hejmartin
Awêneyên kêrbar, awêneyên endustriyê, bi hezaran awa û cureyên wê hene