Erdheja Tîbetê 2025
Erdheja Tîbetê 2025 | |
|---|---|
| 28°38′20″Bk 87°21′40″Rh / 28.639°Bk 87.361°Rh | |
| Dewlet | Çîn  |
| Li beşa îdarî |
|
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Erdheja Tîbetê[1] erdhejek e ku di 7ê kanûna paşîn a 2025an saet di 9:05an (UTC+8) de bi hêza 7,1 bi pîvera Richter (Mw 7,1) li wîlayeta Tingriyê ku li Herêma Xweser a Tîbetê ku li başûrê rojavayê Çînê ye rû daye.[2] Li gorî daneyên pêşîn herî kêm 95 kes mirine û 130 kes jî birîndar bûne.[3][4]
Tektonîk
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Deşta Tîbetê ji ber stûrbûna qalikê ku bi hevgirtina li ser hîmalayayan ve girêdayî ye, gihîştiye bilindahiya xwe yê îro. Şikestekên di nav deştê de bi mekanîzmaya lêdan-leqandinê û normal ve girêdayî ye. Deşta ber bi rojhilat-rojava ve dirêj dibe û li gel ku ji hêla bakur-başûr ve grabenên şimitandinan têne xuya kirin ku şikestekên lêdan-leqadinê û bi daneyên GPSê têne dîtin. Li Tîbetê erdhejên bi hêza 8,0 an jî mîna wan, li kêleka şikesteka lêdan-leqadinê çêdibin. Erdhejên şikestî yên normal mezinahiya wan piçûktir in ku di sala 2008an de pênc erdhejên normal ên bi hêza 5,9 heta 7,1 li deverên cihêreng ên li seranserê deştê qewimîne.[5]
Erdhejên şikestekê yên normal bi gelemperî mezinahiya wan biçûk in. Di sala 2008an de pênc erdhejên normal ên bi hêza 5,9 heta 7,1 li deverên cihêreng li seranserê deştê qewimî ye. Qoziya meyldariya van erdhejan a li ser şikestekê bi qoziya xwarê ji 40 heta 50 pileyî pêk hatine û bi kûrahiya 10 heta 15 km dirêj bûne.[5]
Erdhej
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Navenda Lêkolînên Jeolojîk a Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) ragihandiye ku mezinahiya erdhejê (Mww ) 7,1 e û Navenda Tora Erdhejê ya Çînê jî mezinahiya erdhejê 6,8 Ms ragihandiye.[6] Erdhej di encama şikestineke normal ê di nav Deşta Tîbetê de pêk hatiye. Dahûrandina mekanîzmayên fokal destnîşan dikin ku şikestin li ser şikesteka lêdanê ya bakur-başûr qewimiye ku bi nermî ber bi rojhilat an rojava ve şimitiye.[2]
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ https://www.aa.com.tr/kk/tirkiye/di-erdheja-ku-li-tîbeta-herêma-cînê-cêbû-da-95-kes-mirin/3443443
- ^ a b ""M 7.1 – 2025 Xizang, China Earthquake 2025"". earthquake.usgs.gov. Roja gihiştinê 7 kanûna paşîn 2025.
- ^ "定日6.8级地震丨西藏定日县地震已致95人遇难、130人受伤-新华网". www.news.cn. Roja gihiştinê 7 kanûna paşîn 2025.
- ^ "西藏日喀则市定日县6.8级地震已致95人遇难". m.cyol.com. Roja gihiştinê 7 kanûna paşîn 2025.
- ^ a b Elliott, J. R.; Walters, R. J.; England, P. C.; Jackson, J. A.; Li, Z.; Parsons, B. (1 çiriya paşîn 2010). "Extension on the Tibetan plateau: recent normal faulting measured by InSAR and body wave seismology". Geophysical Journal International. 183 (2): 503–535. doi:10.1111/j.1365-246X.2010.04754.x. ISSN 0956-540X.
- ^ "西藏日喀则市定日县发生6.8级地震 - 川观新闻". cbgc.scol.com.cn (bi çîniya sadekirî). Roja gihiştinê 7 kanûna paşîn 2025.