Ewlekarî

Ewlekarî, ( bi îngilîzî secure ) xwe parastina yan parastina kesekî yan tiştekî ye. Ew berevanîkirineke ji bo hebûna tiştekî dihê kirin, li djî hemû wan metirsî û zîyanên li ser hebûna wî tiştî heyîn. Ku armanc jê wek xwe hêlan wî yekê wek cihakî an parastina kesekî an parastina nihênî yekê. Dakû bên dûrkirina ji dastên wan kesên din yên bi metrsî û ne bawerpêkerî .

Penaberên ku ji şer û bêewlehiyê li Iraq û Sûriyê direvin, digihîjin Girava Lesbosê, bi piştgiriya dilxwazên spanî, 2015

Wêne

Xala kontrolê ya ewlehiyê li deriyê navenda pargîdaniya Delta Air Lines li Atlanta

Makîneyên rontgenê û detektorên metal têne bikar anîn da ku tiştê ku destûr tê dayîn ku di dorpêçek ewlehiya balafirgehê re derbas bibe kontrol bikin.

Xala kontrolê ya ewlehiyê li ber deriyê navendek kirrûbirrê li Jakarta, Endonezya

Ewlehiya ekolojîk, ku wekî ewlehiya jîngehê jî tê zanîn, yekbûna ekosîstem û biyosferê vedibêje, nemaze bi kapasîteya wan a ji bo domandina cûrbecûr celebên jiyanê (di nav de jiyana mirovan). Ji ber ku bandora zirara ekolojîk a ji hêla mirovan ve zêde bûye ewlehiya ekosîsteman zêdetir bal kişandiye ser xwe.

Graffiti li ser ewlehiya ekolojîk, Belarus, 2016

Guhertina avhewa bandorê li çandinî û ewlehiya xwarinê ya cîhanî dike

Pelên ewlehiyê civakek dergeh li Rojhilata Endê Londonê diparêzin.

Zarok di nav xirbeyên bombekirî yên Bajarê Gaza, 2009 de dilîzin

Têgehên ewlehiyê (mînak)

Hin têgeh di warên cûda yên ewlehiyê de dubare dibin:

• Kontrola gihîştinê - sînorkirina hilbijartî ya gihîştina cîhek an çavkaniyek din.
• Piştrastkirin - îfadeya pêbaweriyê ku tedbîrek ewlehiyê dê wekî ku tê hêvî kirin pêk bîne.
• Destûr - fonksiyona diyarkirina mafên gihîştinê / îmtiyazên çavkaniyên têkildarî ewlehiya agahdarî û ewlehiya komputerê bi gelemperî û bi taybetî jî kontrolkirina gihîştinê.
• Şîfre - algorîtmayek ku komek gavan diyar dike ji bo şîfrekirin an şîfrekirina agahdariyê da ku ew neyê fam kirin.
• Pîvana dijber - navgînek ku rê li ber kar an pergalek ku bandora xwe ya armanckirî bigire.
• Parastin bi kûrahî - dibistanek ramanê ku digire ku tedbîrên ewlehiyê yên berfireh dê ewlehiyê zêde bike.
• Exploit (navdêr) - navgînek sermayedarkirina li ser qelsiyek di pergala ewlehiyê de (bi gelemperî pergalek ewlehiya sîber).
• Rêvebiriya nasnameyê - dihêle ku mirovên rast di demên rast û ji ber sedemên rast de bigihîjin çavkaniyên rast.
• Şîfre - Daneyên veşartî, bi gelemperî rêzek tîpan, bi gelemperî ji bo pejirandina nasnameya bikarhênerek tê bikar anîn.
• Berxwedan - asta ku kesek, civak, netewe an pergalek dikare li hember hêzên derve yên dijber li ber xwe bide.
• Rîsk - bûyerek gengaz e ku dibe sedema zirarê, zirarê an windabûnê.
• Rêvebiriya Ewlekariyê - Nasnameya hebûnên rêxistinê (di nav de mirov, avahî, makîne, pergal û hebûnên agahdarî jî tê de), li pey pêşvebirin, belgekirin, û pêkanîna siyaset û prosedurên ji bo parastina van hebûnan.
• Tehdît - çavkaniyek potansiyel a zirarê.
• Zehfbûn - asta ku dibe ku tiştek ji hêla hêzên derve ve were guheztin (bi gelemperî bi rengek nexwazî ).