Çavkaniya Hecî Qadirê Koyî bibîne

{{Agahîdank mirov
| nav                = Hecî Qadirê Koyî
| navê_rastî         = Ebdulqadirê kurê Mele Salihê kurê Mele Ehmedê Gewrê
| wêne               = Haji qadir Koyi.jpg
| roja_jidayikbûnê   = 1816
| cihê_jidayikbûnê   = [[Koye]], Gorqereç
| roja_mirinê        = 1897
| cihê_mirinê        = [[Stenbol]], [[Tirkiye]]
| dê                 = Fatê
| hevwelatî          = [[Wêne:Ottoman Flag.svg|20px]] [[Împeratoriya Osmanî]]
| netewe             = [[Kurd]]
| destûrname         = Medrese
| pîşe               = [[Helbestvan|Helbest]] û [[Edebiyat]]
| bandorker          = [[Hejar]], [[Celadet Alî Bedirxan]]
}}
[[Wêne:حاجی قادری کۆیی 1.jpg|thumb|Hecî Qadirê Koyî ji qelema Badî Babajan]]
'''Hecî Qadirê Koyî''' (b. 1816 [[Koye]] - m. 1897 [[Stenbol]]) [[helbestvan]]ekî neteweperwer ê [[kurd]] e. Di nav kurdan de weke [[Ehmedê Xanî]] yê duyem tê binavkirin.

decî Qadirê Koyî di sala 1816an de li gundê [[Gorqereç]] ku dikeve başûrê rojavayê bajarê [[Koyê]] ji dayikbûye. Navê wî Qadir yan 'Ebdulqadirê kurê Mela Salih kurê Mele Ehmedê Gewre ye. Hecî Qadir [[hec]] nekiriye, ango neçûye hecê, ji ber ku di meha haciyan de ji dayikbûye hê ji biçûkanî jê re digotin Hecî Qadir. Hê zaro bû bavê wî dimire, di 7 saliya wî de dayika wî, wî li ba Mela Ehmedê ku kurxalê wî ye, datîne ber xwendinê, piştî 2 salê din ku dayika wî ji dimire, kurxalê wî, wî bixwedî dike. Duvra li cihê curbecûr li bajarên mîna; [[Serdeşt]], [[Sablax]] û [[Şino]], xwendina xwe didomîne û di sala 1862 an de îcazeya xwe ya 12 îlmî werdigire û vedigerê bajarê xwe Koyê.

Hecî Qadirê Koyî [[Ehmedê Xanî|Xanîyê]] duyem e. Ew jî weke [[Ehmedê Xanî|Xanî]] bi derdê miletê xwe dişewitî. Şi'r û qesîdeyên wî tev de li ser [[kurd|milet]] û [[Kurdistan|welat]] in.

Çend helbestên Hecî Qadir di sala 1925an de li [[Bexda]]yê di bin navê [[Komele helbestên Hecî Qadirê Koyî]] de hatine çapkirin. Di wê komelê de biserhatiya Hecî jî gotine. Li gora wê komelê Hecî Qadir kurê Mele Ehmed e, di gundê [[Gorqeraç]]ê de ji diya xwe bûye, û ji eşîra [[Zengen]]ê ye. Lê ji ber ko di zarotiya xwe de guhastiye [[Koye]]yê navê "koyî" pê ve bûye.

Hecî jî weke [[Nalî]] û [[Şêx Riza]] çûye [[Stembol]]ê û ketiye civata edîb û helbestvanên Stenbolê. Ji helbestvanên wê heyamê pirê wan farisiya xwe li ber destên Hacî xwendine.

Hecî [[dîwan]]eke mezin heye an hebû. Min dîwana wî dîtiye; bi destnîviseke hûr qederê 800 rûpel hebû. Hecî ji dîwana xwe du nisxe nivîsandî bûn; heke nisxeke wê tirkan şewitandiye heye ko nisxa din rojekê bikeve destên me.

Hacî di sala [[1897]]ê li Stembolê çûye rehmetê. Dibe ku li [[Skûdar]]ê di [[Goristana Qerece-Ehmed]] de veşartî ye.

== Helbestên Hecî Qadirê Koyî ==

{{Helbest|Le meydanî behar e, şarekey Ko,  <br>
Qubey Kişmîrî da ber şeq we ku go <br>

<br>
Kurdî axir bilê çîye 'eybî,  <br>
Her kelamî heqqe nîye 'eybî <br>

Ya le gel Farisî  çî ferqî heye,  <br>
Bo çî ew rast, bo çî em kemîye <br>
<br>

Le ber bêittîhadî bûne miskên,<br>
Le axirda weku zanîwme helldîn.<br>
<br>
Le mabeynî killawsûr û killawreş(*),<br>
Perêşan û diyarin mislî gay beş<br>
<br>
Le ber em natebayî û kînecoyî,<br>
Lelay romî zelîlin merdî koyî<br>

''Hecî Qadirê Koyî''}}

(*)<br>
Killawsûr: [[Osmanî]]<br>
Killawreş: [[Safewî]] <br>

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Wêjevanên kurd}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Helbestvanên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1816]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1817]]
[[Kategorî:Kesên sedsala 19an]]
[[Kategorî:Mêr]]
[[Kategorî:Mirin 1897]]
[[Kategorî:Neteweperwerên kurd]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]