Hilbijartina Parlamena Herêma Kurdistanê, 2024
Hilbijartina Parlamena Herêma Kurdistanê hilbijartineke parlamenê ye ku di 20ê cotmeha 2024an de hatiye lidarxistin.[1] Di vê hilbijartinê de ji bo Parlamena Herêma Kurdistanê ji bo çar salan endamên Parlamena Herêma Kurdistanê têne hilbijartin.[2]
Paşperdeh
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Di meha sibata sala 2024an de Dadgeha Bilind a Iraqê biryareke derxistiye ku çend xalên qanûna hilbijartinên Herêma Kurdistanê (qanûna jimare 1, 1992) betal bike û biguherîne. Biryara herî berçavê dadgehê ev bû ku 11 kursiyên ji bo hindikayiyan hatibûn veqetandin betal dike û endamên Parlamena Kurdistanê ji 111 kursiyan daxistiye 100 kursiyan e û ji bo çavdêriya hilbijartina Herêma Kurdistanê erkdar kirina Komisyona Bilind a Serbixwe ya Hilbijartinan a Iraqê ye ku li cihê Komîsyona Hilbijartinên Herêma Kurdistanê hatiye erkdar kirin.[3][4] Piştre şaxa hilbijartinê yê Konseya Bilind a Dadwerî ya Iraqê ferman dide ku ji 100 kursiyan 5 kursî ji bo hindikayiyên Başûrê Kurdistanê were veqetandin.[5][6] Ji 5 kursiyan 3 kursî ji bo xiristiyanan (2 asûrî û 1 ermenî) û 2 kursî jî ji tirkmenên Başûrê Kurdistanê hatiye veqetandin. Hatiye ragihandin divê endamên jin herî kêm %30 endamên hilbijartî parlamenê pêk bînin.[7]
Hilbijartinên parlamena Herêma Kurdistanê ya sala 2024an bi derengî ya du salan ku pêwîst bû di sala 2022an pêk bihata di 20ê cotmeha sala 2024an hatiye lidarxistin.
Hilbijartin
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Li Başûrê Kurdistanê 2 milyon û 899 hezar û 578 dengdêr hene.[8] Bi giştî 2 hevkarî, 13 partî û 124 namzetên serbixwe beşdarî hilbijartinê bûne.[8]
Dengdana taybet
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Di 18ê cotmehê de gera dengdana taybet ji bo endamên wezaretên pêşmerge û asayîşa navxweyî pêk hatiye.[9] Ji 215.560 dengên dengdêrên taybet bi bikar anîna 208.521 dengan %97 beşdarî ya hilbijartinê pêk hatiye.[10]
Encam
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]| Partî | Birêvebir | Deng | Kursî | +/- | Rêje |
|---|---|---|---|---|---|
| Partiya Demokrat a Kurdistanê | Mesrûr Barzanî | 809,197 | 39 / 100
|
▼6 | 0,95 |
| Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê | Bafil Talebanî | 408.141 | 23 / 100
|
 2
|
1,27 |
| Tevgera Nifşê Nû | Şaswar Ebdulwahid | 290.991 | 15 / 100
|
7
|
7,32 |
| Yekgirtiya Îslamî ya Kurdistanê | Selahadîn Bahaddîn | 116.981 | 7 / 100
|
2
|
1.14 |
Mijarên têkildar
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Hilbijartina Herêma Kurdistanê".
- ^ "Hilbijartina Parlementoya Kurdistana 2024".
- ^ "المحكمة الاتحادية تصدر قراراً بعدم دستورية بعض من مواد قانون انتخاب برلمان كردستان العراق". www.iraqfsc.iq. Roja gihiştinê 20 çiriya pêşîn 2024.
- ^ "Iraq's Kurdistan region to hold delayed parliamentary election on Oct. 20".
- ^ "وثائق .. القضاء العراقي يمنح مكونات الإقليم 5 مقاعد ببرلمان كوردستان من أصل 100". شفق نيوز (bi erebî). Roja gihiştinê 20 çiriya pêşîn 2024.
- ^ ""Kurdistan Region to hold parliamentary elections October 20"". www.rudaw.net. Roja gihiştinê 20 çiriya pêşîn 2024.
- ^ "Iraqi Kurdistan sets October 20 for crucial parliamentary elections after delays".
- ^ a b ""Iraqi Kurdistan prepares for October elections amid simmering political tensions and Turkey's military offensive"".
- ^ "IHEC: 98% voter turnout in special voting for Kurdistan parliament elections". Shafaq News (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 20 çiriya pêşîn 2024.
- ^ "Hilberîna Başûrê Kurdistanê". www.rudaw.net. Roja gihiştinê 20 çiriya pêşîn 2024.