Kaşiyan 1680 - 1157 Beriya Zayînê, ku di kurdî de tê wateya "çiyager", yek ji kalkên kurda ne^{[çavkanî hewce ye]} ji xêzana Hindo-Ewropî yên ji çiyayên bakurê herêma Loristan koçber bûne. Yekem car ku navê Kaşiyan hate gotin di sala nehemîn ê serdestiya reahê Babîlî Shamshu Ilona (1749 - 1712 BZ) bû. Padîşahên Kaşî yên pêşîn heya nêzîkê salekê (1580 berî zayînê) - an li gorî texmînek din di nêzîkê salekê de (1532 berî zayînê) - nekarîn Babîlê bikişînin heya ku padîşahê wan (Akum II / wekî Karimah) - nikaribû ji Xilwan li irana îroyîn dakeve. Li ser riya Xaneqîn û piştre ber bi Mezopotamya navîn û başûr ve. Akum II piştî ku Hîtît ji wê paşde vekişiyan Babîl dagir kir û li wir xanedana Kaşiya ava kir, mîrasa hemû malikên dewleta Babîl a kevnar girt, û ji bilî gelek sernavên din xwe wekî padîşahê Akkad û Babylonê binav kir. Tête behs kirin ku 36 şahên vê xanedanê 576 sal hukumdarî kirine. Dîroknasên hemdem wê ji sala 1680 heya 1157 berî zayînê texmîn dikin, lê desthilatdariya wan li başûrê Iraqraqê bi qasî 400 salan (1580-1157 berî zayînê) an (di navbera 1532-1160 berî zayînê) dom kir. Hukmê Kashite ne tenê li Babîlonê, lê di heman demê de li giravên Kendava Erebî jî, nemaze giravên Bahreyn û girava Failaka ya Kuweytî, ku wargeh hatin dîtin ji serdema Cache, mohr, kelepçe û goran ve hat dîtin.

Kayên Kaşiyan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Kayên kaşî

....Padîşahên yekem kaşiyan karên hêjayî behskirinê nekirin, ji xeynî ku hinekan ji wan li Babîl û bajarên başûr perestgeh çêkirin û navê wan li ser kerpîçên wan hate çap kirin û (an Lambriyash) qala salekê kir (1500 sal berî zayînê) li ser erdê behrê dema ku padîşahê wî (Aya Camille) li welat şer dikir Elam Tepisandina hin ji wan serhildan, nemaze li welatên welatê behrê

Karindaş (1445 - 1427 BZ)

Wî xwe digot Padîşahê Babîlê, Padîşahê Sumer û Akkad, Padîşahê Kassîtan, û Padîşahê Babîlê. Wê demê jê re digotin "Kordinash". Hemdemek (Assyria Bel Nishicho), û di dema serweriya wî de, Tuthmosis III, Kingahê Misrê, bi qasî salekê (1457 berî Zayînê) hat Firatê. Li bajarê Warka perestgehek wê ya mezin heye ku ji bo xwedayan (groan) hatî çêkirin, û dîwarê wê bi kerpîçan hatî çêkirin û bi nîgarên xwedawenda derketî ve hatî xemilandin, û dema wê li dora (1430 berî zayînê) tê texmîn kirin

Corrikleso I

Hemdemê Amenhotep II, yê ku li Misrê di (1438-1412 BZ) de hukimdar bû. Koriklzo I ji wî re sermayek nû ava kir ku wî nav lê kir, û wêranên wê îro bi Aqarqouf têne nas kirin, û ew naha li dor 25 km bakurê rojavayê Bexdadê ye. Rêvebiriya Kevneşopiyên Iraqiraqî li vî bajarî geriya, û tê de perestgehên bajarê ku dorpêça Ziggurat ya berjêr dorpêç kirine ku heya roja îro ji bo perizîna xwedayê mezin "Enlil" heye, û kolandinan qesrên padîşahan, ku tê de û li deverên din li bajêr, gelek bîrdarî hatin dîtin ku mêvan hin ji wan di salona pêncemîn de dibîne. Ji Muzeya Iraqê.

Neheqiya Mirovê Smash

Hemdemê Amenophis III, Fîrewnê Misrê, nêzîkê salê (1412 - 1364 berî Zayînê).

Barnabersch II (1375 - 1347 BC) biguherîne

Yê ku di nêzîkê salê (1364 - 1347 berî Zayînê) de Fîrewnê Misrê Akhenaten hemdem e.

Kidshman Khirba II

Kîjan hemdem a Aşûrî Iplein di nêzîkê salekê de (1365 - 1330 BZ). Di vê heyamê de, li ser mijarên siyasî û bazirganî, ku tê de dîyarî û jin dihatin danûstandin, nameyek dîplomatîkî ya ku ji hêla şahên Kashin ve ji fîrewnên Misirî re hatibû şandin, hebû. Van tîpan di forma lewheyên axê de ku bi tîpên tîpî û bi zimanê Babîlî hatine nivîsandin, di berhevoka nameyên Tal al-Amarna de (di navbera 1430 û 1330 berî zayînê de) li Misrê, dema wan ji sedsala çardehê mîladî tê texmîn kirin, hatin dîtin. Her weha, nûçeyên din hate dîtin ku li ser lewheyên axê li ser têkiliyên navneteweyî di navbera Kassites û Suryanî de hatine nivîsandin, û wê demê di navbera Mitanni, Suryanî û Kassites de nakokî û pevçûn berdewam bûn li ser zeviyek li beşa navendî ya presentraqa îroyîn de ji çiyayên rojhilat ber bi Firatê jorîn. Van pevçûnan demek dirêj berdewam kir heya ku keyaniya Aşûrî derbas bû û kari pêşdeçûna Suryaniyan ji rojava rawestîne û Mîtanî li başûr paqij bike û li Babîl şerê Kaşiyan bike. Kassîtên wê demê lawaz bûn û tenê li Babîl û partiyên derdorê hukim dikirin.

Dûmahîka wan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Di dema "Enlil Nadeen " de, paşayê padîşahên Kaşî, di sala 1157 berî Zayînê de, keyaniya Kaşiyanê pir lawaz bû, ji ber vê yekê serokê Elamî, "Shutterk Nakhnet", êrîşî welatê Babîl kir, bajaran dagir kir û wêran kir, û padîşahên Kashin yên paşîn ji holê rakir. Elamiyan ji Babîl û bajarên din bêhejmar xenîmet û gelek perçe peykerên xweda, obelisks û xezîneyên perestgehê veguheztin; Gelek ji van xenîmetan ji hêla mîsyona kolandinê ya Frensî ve hat dîtin ku di sala 1902-an de li Sûsa, paytexta Elamîtan li 2.ranê dixebitî. Di nav tiştên ku hatin dîtin de obelîska navdar Hammurabi û obelisk Naramson, û bi sedan kevirên sînor ên ku bi sembolên xwedawendan hatine xemilandin.