Kraków

Kraków
Kraków
Bajarên mezin - Polonya
	Ala Nîşan Coat of arms
	Kraków li ser nexşeyê;
	Kraków
	Koordînat: 50°3′41″Bk 19°56′14″Rh / 50.06139°Bk 19.93722°Rh
Parzemîn	Ewropa
Dewlet	Polonya, General Government, Komara Polonî ya Duyem, Împeratoriya Awistirya-Mecaristanê, împeratoriya Awistiryayê, Free City of Kraków, Duchy of Warsaw, împeratoriya Awistiryayê, Habsburg monarchy, Polish–Lithuanian Commonwealth, Keyaniya Polonyayê, Kingdom of Poland
Li beşa îdarî	Lesser Poland Voivodeship (1999–); Bezirk Krakau (1867–1918); Kraków Voivodeship (1975–1998) (1975–1998); Kraków Voivodeship (1945–1975) ;
Paytexta	Lesser Poland Voivodeship; Polish–Lithuanian Commonwealth; Kraków County; Keyaniya Polonyayê; General Government; Bezirk Krakau; Kraków Voivodeship (1975–1998); Metropolia Krakowska (2014–); Kingdom of Poland (1320-1386) ;
Dema avabûnê	Nayê zanîn
Îdarî
• Şaredar	Aleksander Miszalski (2024–)
Qada rûerdê
• Giştî	327 km2 (126 sq mi)
Bilindahî	219 m (719 ft)
Nifûs	804.237 (2023)
Dem	UTC+1; UTC+2 ;
Koda telefonê	12
Plakaya erebeyê	KR
Malper	www.krakow.pl/
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Kraków di heman demê de wekî Krakov an Krakow jî tê binavkirin duyem bajarê herî mezin û yek ji kevintirîn bajarên Polonyayê ye.^[1] Bajar li Voyvodal a Polonya Biçûk li ser Çemê Vîstualê hatiye avakirin. Li gorî daneyên sala 2023an nifûsa bajêr 804,237 (2023) kes e ku di heman demê de bi qasî 8 milyon mirovên din di nîvçapeke bi qasî 100 kîlomêtre de dijîn.^[2] Kraków heta sala 1596an paytexta fermî ya Polonyayê bû û bi kevneşopî yek ji navendên pêşeng ên jiyana akademîk, çandî û hunerî ya polonî bû.^[3] Bajêr wekê yek ji bajarên herî xweş ên Ewropayê tê binav kirin^[4] ku bajarê nevin ê Krakovê di sala 1978an de wekî Mîrateya Mîrateya Cîhanê ya UNESCO hatiye diyarkirin ku yek ji cihên yekem ên cîhanê ye ku vê statûyê wergirtiye.

Bajar wekî gundekî biçûk li ser Girê Wawelê hatiye avakirin û di sala 985an de navendeke bazirganiyê ya Ewropaya Navendî bû.^[5] Bajêr di 1038an de bûye navenda rêveberiya padîşahên polonî yên ji xanedana Piast û piştre re jê wekî navendek birêvebirinê di bin padîşahên Jagiellonian û Komkara Polonî-Lîtvanî de heya dawiya sedsala 16an ku Sigismund III dîwana xwe ya padîşahiyê veguhezandiye Warşovayê. Bi derketina Komara Polonya ya Duyem ê di 1918an de, Kraków rola xwe wekî navokek riheke neteweyî ji nû ve piştrast kiriye. Piştî dagirkirina Polonyayê, di destpêka Şerê Cîhanê yê Duyem de, herêma Krakau ya ku nû hatiye destnîşan kirin bûye navenda Hikûmeta Giştî ya Almanyaya Nazî.

Çavkanî

^ "Krakow | Etymology of the name Krakow by etymonline". www.etymonline.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.
^ "Kraków – Office Power - CRACOW". web.archive.org. 6 adar 2012. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.
^ Davies, Norman (30 adar 2020). Boże igrzysko. Historia Polski (bi polonî). Otwarte. ISBN 978-83-240-1556-6.
^ "Krakow makes top ten in Conde Nast Traveler poll". Polskie Radio dla Zagranicy. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.
^ "City - www.krakow.pl". web.archive.org. 19 sibat 2007. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.

[1] "Krakow | Etymology of the name Krakow by etymonline". www.etymonline.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.

[2] "Kraków – Office Power - CRACOW". web.archive.org. 6 adar 2012. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.

[3] Davies, Norman (30 adar 2020). Boże igrzysko. Historia Polski (bi polonî). Otwarte. ISBN 978-83-240-1556-6.

[4] "Krakow makes top ten in Conde Nast Traveler poll". Polskie Radio dla Zagranicy. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.

[5] "City - www.krakow.pl". web.archive.org. 19 sibat 2007. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]