Gerdûna SînemayêMarvel (bi îngilîzî: Marvel Cinematic Universe, kurtasî MCU, bi kurdî: GSM), navgînek medyayê ya Amerîkî ye û gerdûnek xeyalî ya hevpar e, cîhê çîroka fîlmên superleheng yên ku ji hêla Marvel Studios ve hat hilberandin û li ser bingeha karakterên ku di weşanên Marvel Comics de xuya dibin. Di nav rêzefîlmê de xêzeroman, fîlm, kurtefîlm, rêzefîlmên televîzyonê û rêzefîlmên dîjîtal hene. Hev-gerdûn bi hêmanên plansaziya hevkar, hawîrdor, lîstikvan û karakteran, bi avahiyek xeyalî ya vebijêrk mîna gerdûna Marvel ya orîjînal di çîrokan de hate afirandin.
Yekem fîlma GSM'yê Iron Man (2008) bû, ku qonaxa yekem a franchise dest pê kir, ku di fîlma alternatîv-fiction The Avengers (2012) de bi dawî bû. Qonaxa duyem bi fîlmê Iron Man 3 (2013) dest pê kir û di sala 2015an de bi çîroka vebijêrk Avengers: Age of Ultron û dûv re Ant-Man bi dawî bû. Qonaxa sêyem bi Captain America: Civil Wardest pê kir û bi Spider-Man: Far From Home bû. Sê qonaxên pêşîn ên rêzê bi hev re wekî "The Infinity Saga" têne zanîn. Qonaxa çarem tê plan kirin ku bi fîlma Black Widow (2021) dest pê bike û bi fîlmê Fantastic Four, ku dîroka vîzyona wî nehatiye eşkere kirin, were qedandin. Marvel Television bi rêzefîlma Agents of S.H.I.E.L.D. ku di sala 2013an de li ser kanala ABC 'ê hat weşandin, gerdûn li rêzefîlmên televîzyonê berfireh kir. Li dû vê rêzefîlmê, gerdûn bi Daredevil re di sala 2015an de çû Netflix, di 2017an de bi Runaways re Hulu û di 2018'an de rezê Cloak & Dagger re Freeform derbasî platformên çavdêriya vîdyoyê jî bûye. Televîzyona Marvel di heman demê de rêzefîlma webê Agents of S.H.I.E.L.D.: Slingshot jî hilberand. Veguheztina Marvel Studios bo hilberîna li ser platformên temaşekirina vîdyoyê bi peymana Disney+ pêk hat. Pêşandanên girêdayî yên ku li ser Disney+ têne weşandin dê bi WandaVision, rêza yekem a gerdûna çaremîn, di sala 2021an de dest pê bikin û dê bi rêzefîlma Helstrom li ser Hulu berdewam bikin. Albûmên muzîkî yên ji bo hemû fîlman û gelek rêzefîlmên televizyonê û albûmên berhevokê yên ku muzîka heyî ya di fîlman de bihîstine hene, hatine weşandin. Digel ku GSM çîrokên pevgirêdayî yên ku ji hêla Marvel Comics ve hatine weşandin vedihewîne, Marvel Studios bi bernameya nûçeyên sexte WHIH Newsfront re rêzek kurtefîlm di formata fîlima vîdyoyê de bi navê Marvel One-Shots û kampanyayek kirrûbirra vîral ji bo fîlm û gerdûna xwe hilberand.
Ciyawazî ji hêla bazirganî ve serfiraz bû û bi gelemperî nirxandinên erênî wergirt, lê hin rexnegiran ew pirsgirêk dîtin ji ber ku hin fîlm û rêzefîlmên televîzyonê dihatin xwestin ku di gerdûna berfireh de werin danîn. Vê ciyawazî îlham da stûdyoyên fîlm û televîzyonê yên din ên xwedî mafên ku karaktera pirtûka komîk biguhezînin da ku hewl bidin ku gerdûnên hevpar ên wekhev biafirînin. Ji xeynî gerdûna hevpar, GSM di heman demê de bûye balê gelek medyayên din ên wekî parkên şahî, lîstikên vîdyoyê, reklam, pêşangeh.
Marvel Cinematic Universe, ku yekem car di sala 2008an de bi fîlmê Iron Man dest bi serpêhatiya xwe kir, dûv re bû sedema derketina komek superleheng wekî Hulk, Thor, Black Widow, Hawkeye û Captain America . [1][2] 1 di 2012 de Hemû leheng di filmê Avengers de, ku fîlma dawî ya qonaxê ye, hatin ba hev. Avengers cara yekem di filmê Guardians of the Galaxy, ku di Tebaxa 2014 de derketibû, xuya nebû.[3] Di Avengers: Endgame de, ku di sala 2019-an de hate berdan, hemî lehengên gerdûnê dîsa hatin cem hev.[4] Di 22'ê Avrêl 2019'an de, serokê Marvel Studios û damezrînerê gerdûna sînemayê Kevin Feige ragihand ku navê fermî ku wî daye 23 fîlmên Marvel ku 3 Qonax vedihewîne, The Infinity Saga ye. [5]
Li ser vê gerdûnê rêzefîlmên televîzyonê jî hene. [6] Ew bi fîlmên ku di Gerdûna Sînemaya Marvel de derketin paralel çû. Agents of S.H.I.E.L.D. , Agent Carter û di dawiyê de rêzefîlmên Inhumans li ser kanala ABC hatin weşandin. Şeş rêzefîlm, Daredevil, Jessica Jones, Luke Cage, Iron Fist, mini-rêze The Defenders, û di dawiyê de The Punisher, di Mijdara 2017an de li ser platforma Netflixê derketin. Li ser platforma weşana Hulu, rêzefîlmên Runaways û Helstrom berdewam dikin weşana xwe. Cloak & Dagger li ser kanala Freeform hate weşandin. Di dawiyê de, di 21ê tîrmeha 2019an de, li San Diego Comic-Con International, Gerdûna Sînemaya Marvel 4 dê di 12ê Mijdara 2019an de li ser platforma streaming Disney+ dest bi xebatê bike. The Falcon and the Winter Soldier, ku hate ragihandin ku paralel bi fîlimên qonaxa, WandaVision, Loki, Hawkeye û What If ...? Hat ragihandin ku wê 5 rêzefîlmên Marvel bên weşandin. [7][8][9] Di 23ê tebaxa 2019an de li Marvel, Ms. Marvel ragihand ku sê rêzefîlmên din, Moon Knight û She-Hulk, dê li ser platforma Disney+ werin weşandin. [10]
USA DYA 2 Gulan 2008