Here naverokê

Robert Oppenheimer

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.


Robert Oppenheimer
Oppenheimer Los Alamos portrait
Jidayikbûn
Julius Robert Oppenheimer Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

22 nîsan 1904 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Manhattan Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Mirin18 sibat 1967 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Princeton Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Sedema mirinêEsophageal cancer li ser wîkîdaneyê biguhêre(Sedemên sirûştî)
HevwelatîDewletên Yekbûyî yên Amerîkayê Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Perwerde
  • Zanîngeha Harvardê
  • Cavendish Laboratory
  • Ethical Culture Fieldston School
  • Jesus College
  • Harvard College Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Xebat
  • bombeya nûkleer Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Meqam
  • gerînende (Institute for Advanced Study, 1947–1966)
  • gerînende (Los Alamos National Laboratory, 1943–1945) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Hevjîn
  • Katherine Oppenheimer (1940–1967) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Zarok
  • Peter Oppenheimer
  • Toni Oppenheimer Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Xelat
  • Enrico Fermi Award (1963)
  • Şovalyeyê Nîşana Rûmetiyê (1958)
  • Medal for Merit (1946)
  • Three Physicists Prize (1958)
  • Nessim-Habif Award (1962) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Robert Oppenheimer (jdb. 22ê nîsana 1904an - 18ê sibata 1967an) fîzîkzanek amerîkî û mamosteyê fîzîka teorîk li Zanîngeha California, Berkeley. Ew derhênerê zanistî yê Projeya Manhattan e ku di Şerê Cîhanê yê duyem de yekem çeka nukleerî(Newewî) çêdike û Oppenheimer wekî bavê bombeya nukleerê(Newewî) tê Niyasîn. Endî, ez bûm Mirin, hilweşînerê cîhanan, piştî ku bombeya nukleerê(Newewî) xelas bû, Oppenheimer bi navûdengî got. Piştî şer, Oppenheimer bû serokê çavdêriya Komîsyona Enerjiya Nukleerê(Newewî) ya Dewletên Yekbûyî û helwesta xwe bikar anî da ku zext û kontrolkirina karanîna enerjiya nukleerê(Newewî) bike û ji pêşbaziya çekên nukleerê(Newewî) ya bi Yekîtiya Soviyetê dûr bikeve. Wî xelatên serokên Dewletên Yekbûyî John F. Kennedy û Lyndon Johnson stendiye.

Piştî ku Xwendin li Harvard xilas kir,

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Oppenheimer hate raspar kirin ku biçe Ewropa fîzîka nûjen bixwîne, ku di vê demê de li Dewletên Yekbûyî tune(Na) bû, ji ber vê yekê ew li Zanîngeha Cambridge(Brîtaniya) wekî xwendekarek bi ezmûn hate qebûl kirin. Hêjatiya wî di karî de eşkere kir ku ew ne tenê di fîzîka pratîkî de zîreke belkî di heman demê de fîzîka teorîk jî bû, ji ber vê yekê wî di 1926 de ji Harvard derket da ku li Zanîngeha Göttingen(Almaniy) bixwîne û li bin destê zanyarê navdar Max Born, ku Göttingen(Almaniya) di cîhanê de navenda herî baş a lêkolîna fîzîka teorîk bû, Oppenheimer doktoraya xwe di 22 saliya xwe de li Zanîngeha Göttingen stend. Li Göttingen, Oppenheimer bêtirî şeş gotaran têkildarî teoriya kûantûmê ya ku nû hatî pêşve xistin, weşand. Ya herî navdar ji wî gotara wî û Born e (nêzikbûna Born - Oppenheimer) ku tevgera di hundurê nukleerê(Newewî) de û tevgera elektronîkî ya derveyî nukleerê(Newewî) di hesabên bîrkariyê yên molekûlan de ji hev vediqetîne.