Robert Oppenheimer

Robert Oppenheimer
Robert Oppenheimer
	Oppenheimer Los Alamos portrait
Jidayikbûn	22 nîsan 1904 ; Manhattan
Mirin	18 sibat 1967 ; Princeton
Sedema mirinê	Laryngeal cancer (Sedemên sirûştî)
Hevwelatî	Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê
Perwerde	Christ's College; zanîngeha Harvardê; Cavendish Laboratory; University of Göttingen; Ethical Culture Fieldston School ;
Xebat	bombeya nûkleer ;
Hevjîn	Katherine Oppenheimer ;
Xelat	Enrico Fermi Award (1963); Knight of the Legion of Honour (1958); Medal for Merit (1946); Three Physicists Prize (1958); Nessim-Habif Award (1962) ;
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Robert Oppenheimer (jdb. 22ê nîsana 1904an - 18ê sibata 1967an) fîzîkzanek amerîkî û mamosteyê fîzîka teorîk li Zanîngeha California, Berkeley. Ew derhênerê zanistî yê Projeya Manhattan e ku di Şerê Cîhanê yê duyem de yekem çeka nukleerî(Newewî) çêdike û Oppenheimer wekî bavê bombeya nukleerê(Newewî) tê Niyasîn. Endî, ez bûm Mirin, hilweşînerê cîhanan, piştî ku bombeya nukleerê(Newewî) xelas bû, Oppenheimer bi navûdengî got. Piştî şer, Oppenheimer bû serokê çavdêriya Komîsyona Enerjiya Nukleerê(Newewî) ya Dewletên Yekbûyî û helwesta xwe bikar anî da ku zext û kontrolkirina karanîna enerjiya nukleerê(Newewî) bike û ji pêşbaziya çekên nukleerê(Newewî) ya bi Yekîtiya Soviyetê dûr bikeve. Wî xelatên serokên Dewletên Yekbûyî John F. Kennedy û Lyndon Johnson stendiye.

Piştî ku Xwendin li Harvard xilas kir,[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Oppenheimer hate raspar kirin ku biçe Ewropa fîzîka nûjen bixwîne, ku di vê demê de li Dewletên Yekbûyî tune(Na) bû, ji ber vê yekê ew li Zanîngeha Cambridge(Brîtaniya) wekî xwendekarek bi ezmûn hate qebûl kirin. Hêjatiya wî di karî de eşkere kir ku ew ne tenê di fîzîka pratîkî de zîreke belkî di heman demê de fîzîka teorîk jî bû, ji ber vê yekê wî di 1926 de ji Harvard derket da ku li Zanîngeha Göttingen(Almaniy) bixwîne û li bin destê zanyarê navdar Max Born, ku Göttingen(Almaniya) di cîhanê de navenda herî baş a lêkolîna fîzîka teorîk bû, Oppenheimer doktoraya xwe di 22 saliya xwe de li Zanîngeha Göttingen stend. Li Göttingen, Oppenheimer bêtirî şeş gotaran têkildarî teoriya kûantûmê ya ku nû hatî pêşve xistin, weşand. Ya herî navdar ji wî gotara wî û Born e (nêzikbûna Born - Oppenheimer) ku tevgera di hundurê nukleerê(Newewî) de û tevgera elektronîkî ya derveyî nukleerê(Newewî) di hesabên bîrkariyê yên molekûlan de ji hev vediqetîne.