Xuriya meymûnan
| Xuriya meymûnan | |
|---|---|
 | |
| Taybetî | Nexweşiya infeksiyonê |
| Berjeng | Ta, serêş, êşên masûlkeyan, rijandina bilbil, girêkên lîmfê werimî |
| Destpêk | 5-21 roj piştî vegirtinê |
| Demajok | 2 heta 4 hefteyan |
| Sedem | Vîrusa xuriya meymûnan |
| Teşhîs | Testkirina ADN-ya vîrusê |
| Teşhîsacûdaker | Xuriya mirîşkan, Xurîk |
| Bergirtin | Vaksîna xurîkê |
| Derman | Tecovirimat |
| Frekans | Kêm |
| Mirin | kêmtir ji 1% (Baskê Rojavayê Afrîkayê), heta %10 (Baskê Tejaneya Kongo, bê dermankirin) [1] |
Xuriya meymûnan nexweşiya infeksiyona ji aliyê vîrusa xuriya meymûnan ya hin heywanan ve derbasî nav mirovan çêdibe.[2] Nîşan bi taya, serîşê, êşên masûlkeyan, girêkên lenfê werimî dest pê dikin û paşê ew wekî bilbilî û qalik li ser çêdibe. Dem ji nîşanbûnê heta destpêka nûveyê li dora 10 rojan e. Demjimêra nîşanan bi gelemperî du û çar hefte ye.[3]
Xuriya meymûnan dikare ji goştê heywanên kovî yên Afrîkayê, gezkirina heywanan an xişandin, şilavên laş, tiştên gemarî an têkiliya nêzîk bi kesek vegirtî re were belav kirin.[4] Vîrus bi gelemperî di nav hin mişkan de belav dibe. Teşhîs dikare bi ceribandina birînek ji bo DNA'ya vîrusê were piştrast kirin.[5] Dibe ku nexweşî bişibihe xuriya mirîşkan.
Xuriya meymûnan yekem car di sala 1958an de di nav meymûnên laboratîfê ya li Kopenhag, Danîmarka hate vegotin.[6] Yekemîn bûyerên di mirovan de di sala 1970an de li Komara Demokratîk a Kongoyê hatin dîtin.
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ Osorio, J.E.; Yuill, T.M. (2008). "Zoonoses". Encyclopedia of Virology. rr. 485–495. doi:10.1016/B978-012374410-4.00536-7. ISBN 9780123744104. S2CID 214756407.
- ^ "About Monkeypox". CDC (bi îngilîziya amerîkî). 11 gulan 2015. Ji orîjînalê di 15 çiriya pêşîn 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 15 çiriya pêşîn 2017.
- ^ "Signs and Symptoms Monkeypox". CDC (bi îngilîziya amerîkî). 11 gulan 2015. Ji orîjînalê di 15 çiriya pêşîn 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 15 çiriya pêşîn 2017.
- ^ "Monkeypox". CDC (bi îngilîziya amerîkî). 11 gulan 2015. Ji orîjînalê di 15 çiriya pêşîn 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 15 çiriya pêşîn 2017.
- ^ "2003 U.S. Outbreak Monkeypox". CDC (bi îngilîziya amerîkî). 11 gulan 2015. Ji orîjînalê di 15 çiriya pêşîn 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 15 çiriya pêşîn 2017.
- ^ Biswas, Sayantani (22 gulan 2022). "Monkeypox cases reported in these countries so far. Check full list here". mint. Roja gihiştinê 22 gulan 2022.
 | Ev rûpel bêkategorî ye. Ji kerema xwe kategoriyan li vê rûpelê zêde bike û alîkariya Wîkîpediyaya kurdî bike. (nîsan 2024) |
| Danegehên kontrola otorîteyê: Neteweyî |
|---|
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |