Svante Pääbo

Svante Pääbo

ForMemRS
Svante Pääbo; ForMemRS
	Pääbo di 2016
Jidayikbûn	1955ê nîsana 20an; Stockholm, Swêd
Perwerde	Zanîngeha Uppsala (PhD)
Xebatên navdar	Paleogenetîkî
Hevjîn	Linda Vigilant (z. 2008)
Zarok	2
Xelat	Xelata Gottfried Wilhelm Leibniz (1992); Madalyaya Max Delbrück (1998); Louis-Jeantet Prize ji bo Derman (2005); Pour le Mérite (2008); Xelata Kistler (2009); Xaça Merîetê ya Mezin bi stêrk (2009); Xelata Gruber a Genetîkê (2013); Madalyaya Lomonosov Gold (2014); Endamê biyanî yê Civata Qraliyetê (2016); Xelata Serkeftinê di Zanistên Jiyanê (2016); Xelata Zanistiya Bijîjkî ya Keio (2016); Xelata Prenses of Asturias (2018); Madalyaya Darwîn–Wallace (2019); Xelata Japon (2020); Xelata Massry (2021); Xelata Nobelê ya Fîzolojî an Dermanê (2022);
	Kariyera zanistî
Qada xebatê	Genetîk; Antropolojiya Pêşveçûyî;
Kargeh	Enstîtuya Max Planck ji bo Antropolojiya Evolutionary; Enstîtuya Zanist û Teknolojiyê ya Okinawa;
Tez	Çawa Proteîna E19 ya Adenovirus Pergala Parastinê Modul dike (1986)
	biguhêre

Svante Pääbo ForMemRS (bi swêdî: [ˈsvânːtɛ̂ ˈpʰɛ̌ːbʊ̂];^[3] 20ê Avrêlê 1955an ji dayik bû) genetîknasekî swêdî ye. Bi eslê xwe Estonî ye, û di warê genetîka evolusyonê de pispor e. Wekî yek ji damezrînerên paleogenetîkê, wî gelek li ser genoma Neandertal xebitiye.^[4] ^[5] Ew ji sala 1997an vir de rêvebirê damezrînerê Beşa Genetîkê ya Enstîtuya Max Planck ji bo Antropolojiya Evolutionary li Leipzig, Almanya ye.^[6] ^[7] ^[8] Ew di heman demê de profesorek li Enstîtuya Zanist û Teknolojiyê ya Okinawa, Japon e.^[9]

Di sala 2022an de, Svante Pääbo Xelata Nobelê ya Fîzolojî an Dermanê "ji ber vedîtinên di derbarê genomên homînînên windabûyî û pêşkeftina mirovan de" wergirt.^[10] ^[11] ^[12]

Jiyana kesane

Pääbo di pirtûka xwe ya 2014an de, Neandertal Man: Di Search of Lost Genomes nivîsîbû ku ew bîseksuel e. Wî texmîn kir ku ew homoseksuel e, heta bi Linda Vigilant re prîmatolog û genetîkzaneka Amerîkî wekî "xemgîniyên kurrik" bala wî kişand û nas kir. Wan bi hev re gelek gotar nivîsandine, zewicî ne û kur û keçek bi hev re li Leipzig mezin dikin.^[13] ^[5]

Binêre jî

Origins of Us (2011 doranî BBC)
First Peoples (2015 doranî PBS)
Lîsteya xelatgirên Nobelê yên Fîzolojî an Dermanê
Lîsteya xelatgirên Nobelê yên Swêdê

^ "Professor Svante PÄÄBO | Jeantet". 1 çiriya pêşîn 2017. Ji orîjînalê di 16 gulan 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 16 çiriya pêşîn 2021.
^ "Svante Paabo". London: Royal Society. 2016. Ji orîjînalê di 29 nîsan 2016 de hat arşîvkirin. One or more of the preceding sentences incorporates text from the royalsociety.org website where:
"All text published under the heading 'Biography' on Fellow profile pages is available under Creative Commons Attribution 4.0 International License." --"Royal Society Terms, conditions and policies". Ji orîjînalê di 25 îlon 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 9 adar 2016.
^ Lena Nordlund, Annlouise Martin (Producers) (14 tebax 2014). Svante Pääbo (MP3) (Radio). Sveriges Radio. Wextê bûyerê 1:15. Ji orîjînalê di 3 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 2 gulan 2018.
^ {{cite magazine}}: Çavkanî vala ye (alîkarî)
^ ^a ^b Pääbo, Svante (2014). Neanderthal Man: In Search of Lost Genomes. Basic Books. ISBN 978-0-465-02083-6. Xeletiya çavkanî: Invalid <ref> tag; name "lostgenomes" defined multiple times with different content
^ Gitschier, J. (2008). "Imagine: An Interview with Svante Pääbo". PLOS Genetics. PLOS. 4 (3): e1000035. doi:10.1371/journal.pgen.1000035. PMC 2274957. PMID 18369454.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (lînk)
^ Zagorski, N. (2006). "Profile of Svante Pääbo". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 103 (37): 13575–13577. Bibcode:2006PNAS..10313575Z. doi:10.1073/pnas.0606596103. PMC 1564240. PMID 16954182.
^ "Svante Paabo at the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology". Ji orîjînalê di 19 tîrmeh 2011 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 27 tîrmeh 2011.
^ "Svante Pääbo". OIST Groups. 29 nîsan 2020. Ji orîjînalê di 24 çiriya pêşîn 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 çiriya pêşîn 2022.
^ "Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022". Ji orîjînalê di 3 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 çiriya pêşîn 2022.
^ Grover, Natalie; Pollard, Niklas; Ahlander, Johan (3 çiriya pêşîn 2022). "Swedish geneticist wins Nobel medicine prize for decoding ancient DNA". Reuters. Ji orîjînalê di 3 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 çiriya pêşîn 2022.
^ "Nobel laureate Svante Paabo's ancient DNA discoveries shed light on what makes us human". Onmanorama (bi îngilîzî). 6 çiriya pêşîn 2022. Roja gihiştinê 6 çiriya pêşîn 2022.
^ Powledge, Tabitha M. (6 adar 2014). "Sexy Science: Neanderthals, Svante Pääbo and the story of how sex shaped modern humans". Genetic Literary Project. Ji orîjînalê di 22 çiriya paşîn 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 tebax 2019.

[Louis-Jeantet_Prize-1] "Professor Svante PÄÄBO | Jeantet". 1 çiriya pêşîn 2017. Ji orîjînalê di 16 gulan 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 16 çiriya pêşîn 2021.

[frs-2] "Svante Paabo". London: Royal Society. 2016. Ji orîjînalê di 29 nîsan 2016 de hat arşîvkirin. One or more of the preceding sentences incorporates text from the royalsociety.org website where:
"All text published under the heading 'Biography' on Fellow profile pages is available under Creative Commons Attribution 4.0 International License." --"Royal Society Terms, conditions and policies". Ji orîjînalê di 25 îlon 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 9 adar 2016.

[3] Lena Nordlund, Annlouise Martin (Producers) (14 tebax 2014). Svante Pääbo (MP3) (Radio). Sveriges Radio. Wextê bûyerê 1:15. Ji orîjînalê di 3 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 2 gulan 2018.

[kolbert-4] {{cite magazine}}: Çavkanî vala ye (alîkarî)

[lostgenomes-5] Pääbo, Svante (2014). Neanderthal Man: In Search of Lost Genomes. Basic Books. ISBN 978-0-465-02083-6. Xeletiya çavkanî: Invalid <ref> tag; name "lostgenomes" defined multiple times with different content

[6] Gitschier, J. (2008). "Imagine: An Interview with Svante Pääbo". PLOS Genetics. PLOS. 4 (3): e1000035. doi:10.1371/journal.pgen.1000035. PMC 2274957. PMID 18369454.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (lînk)

[7] Zagorski, N. (2006). "Profile of Svante Pääbo". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 103 (37): 13575–13577. Bibcode:2006PNAS..10313575Z. doi:10.1073/pnas.0606596103. PMC 1564240. PMID 16954182.

[8] "Svante Paabo at the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology". Ji orîjînalê di 19 tîrmeh 2011 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 27 tîrmeh 2011.

[9] "Svante Pääbo". OIST Groups. 29 nîsan 2020. Ji orîjînalê di 24 çiriya pêşîn 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 çiriya pêşîn 2022.

[10] "Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022". Ji orîjînalê di 3 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 çiriya pêşîn 2022.

[ReutersNobel-11] Grover, Natalie; Pollard, Niklas; Ahlander, Johan (3 çiriya pêşîn 2022). "Swedish geneticist wins Nobel medicine prize for decoding ancient DNA". Reuters. Ji orîjînalê di 3 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 çiriya pêşîn 2022.

[12] "Nobel laureate Svante Paabo's ancient DNA discoveries shed light on what makes us human". Onmanorama (bi îngilîzî). 6 çiriya pêşîn 2022. Roja gihiştinê 6 çiriya pêşîn 2022.

[Sexuality-13] Powledge, Tabitha M. (6 adar 2014). "Sexy Science: Neanderthals, Svante Pääbo and the story of how sex shaped modern humans". Genetic Literary Project. Ji orîjînalê di 22 çiriya paşîn 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 3 tebax 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]