Zanîngeha Bosforê
| Zanîngeha Bosforê
| |
Zanîngeha Bosforê
| |
| Hejmar | 11.417 (xwendekar) |
| Zimanê perwerdehiyê | Îngîlîzî, tirkî |
| Dîrok | 16 îlona 1863 |
| Cure | Zanîngeha dewletê |
| Malper | boun.edu.tr/ |
  Zanîngeha Bosforê (Tirkiye) | |
biguhêre 
| |
Zanîngeha Bosforê (bi tirkî: Boğaziçi Üniversitesi, BOUN) zanîngeheke ku bi komara Tirkiyê ve girêdayî ye. Zanîngeha Bosforê, di 16ê îlona 1863an de ji aliyê fîlantropîstê amerîkî Christopher Robert û misyoner û mamostayê amerîkî Cyrus Hamlin ve wekî Koleja Robert hate damezrandin. Piştî sed sala Kampûsa Başûr ku wekî kolej dihata bikaranîn, jibo ku zanîngehekî serbixwe bê demezirandin di 10ê îlona 1971an de radestî komara Tirkiyê hat kirin û Zanîngeha Bosforê hate demezirandin. Zanîngeh, li ser qadeke 1.672.106 m² hatiye avakirin. Şeş wargehên zanîngehê heye û bi zimanê îngilîzî perwerdeh dide. Kurtasiya navê zanîngehê BOUN e.
Dîroka zanîngehê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Mamoste û mîmarê amerîkî Cyrus Hamlin û bazirganê amerîkî Christopher Rheinlander Robert di 16ê îlona 1863an de li hev civiyan û wan li taxa dîrokî Bebekê li Stembolê bingeha zanîngehê danî. Ev koleje wek yekem koleja amerîkayî ku li derveyî Amerîkayê hatibû pêkanîn tê naskirin û di avayiyeke kevn a darîn de dest bi perwerdeya xwe kir û çar xwendevanên mêr tê de bûn.
Di pêvajoya sazkirinê de, Robert bi çareserkirina astengên darayî mijûl bû û li aliyê din Hamlin, yê ku serokê yekem hatibû hilbijartin, fînansekirina ji Dewletên Yekbûyî pêk anî. Lijneya Rêveber a Kolejê biryar da ku divê hemû xwendekar bê cudahî li zanîngehê de bên qebûlkirin û perwerde bi îngîlîzî bê dayîn.
Di 5ê tîrmeha 1868an de avakirina avahiya yekem li kampusa sereke ya Bebekê ku wek Kampûsa Başûr tê naskirin, di 5ê tîrmeha 1868an de dest pê kir û heta 17ê gulana 1871ê berdewam kir. Ev avahiya yekem a Koleja Robert bi navê Hamlin Hall bû. Koleja Robert ku perwerdeya ji bo kuran dide, li pêy Koleja Keçên Amerîkî hat. Koleja Keçên Amerîkî di heman salê de li Gedikpaşayê ji bo perwerdeya keçan hat vekirin.[1]
Hamlin Hall di sala 1891ê de wek mala sereke hate vekirin, Kennedy Lodge di sala 1902an de wek avahiyeke amadekar hat vekirin, Dodge Hall di sala 1904an de wek werzişxane hat vekirin, Washburn Hall di sala 1906an de vebû, Anderson Hall di sala 1913an de vebû û salona ku di sala 1914an de wek dispenarê hat vekirin. Bi vî rengî çêkirina avahiyên dîrokî yên li Kampûsa Başûr heta Şerê Cîhanî yê yekem bi dawî bû. Di çêkirina avahiyan de kevirê şîn ê kirêç ku li vê kampûsê hatibû derxistin, hat bikaranîn.[2]
Qada zanîngehê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Zanîngeha Bosforê bi giştî 6 kampusan pêk tê, pênc li aliyê Ewropayê û yek jî li aliyê Anatoliyê ye. Cih girtina kampusan bi giştî 1.672.106 m² pêk tê.[3] Kampûsa Başûr kampusa sereke ya zanîngehê ye ku piraniya wan ji avahiyên di navbera dawiya sedsala 19an û destpêka sedsala 20an de hatine çêkirin pêk tê.
Qada Bebek, Beşîktaşê hatiye avakirin û 118 hektar rûerd cih digire û di qada Bebekê de ev avahî cih digir in: 1 avahiya xwendevanên mêr (Salona Hamlin); 1. avahiya xwendevanên jin (Zeynep-Ayşe Birkan Sorority or Theodorus Hall); Albert Long Hall bi kapasîteya 487 kesan, ku di konferans, konser û civînên cuda de tê bikaranîn, bi giranî ji aliyê xwendekar an jî mamosteyan ve tê kirin; Anderson Hall, ku dersên beşên cuda di fakulteya huner û zanistan de tên hînkirin; Navenda Î.T. avahiya îdareyê ku ji ofîsa darayî, ofîsa ragihandinê, ofîsa karsaziyê, ofîsa tomarkirinê û postexaneyan, an jî Salona Gatesê pêk tê; Hülya Bozkurt Atolyeya Hunerên Bedew; Ofîsa Ragihandinê ya Pargîdanî; Dekanê Xwendekaran; Komeleya Alumiyan (BÜMED); Mîthat Alam Navenda Fîlman; Avahiya Çalakiyên Xwendekaran bi werziş û şanoyê ; Navenda Fakulteyê (Kennedy Lodge); Salona Perkins, di sala 1963an de hatiye avakirin û wek fakulteya endezyariyê tê bikaranîn; Salona ku perwerdehiya civaknasî û psîkolojiyê lê tên dîtin ; Muzeya Mîrata Çandê ya Zanîngehê; Pirtûkxaneya Van Millingenê ku di sala 1932an de ji rektor, cigirên rektor, sekreteriya giştî û karmend, daîreyên lêkolîn û plansaziyê pêk tê, temam bû. Waşburn Hall and Management Ofiss, ku perwerdeha beşa aborî û zanistên îdarî lê tên dîtin, yekîneyên zanîngehê yên li Qada Başûr in.[4]
Rêveberiya zanîngehê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Li Zanîngeha Bosforê modela rêveberiya zanîngehê ya demokratîk, beşdar, xweser û azadîparêz tê bicihkirin. Lijneya Rêveberiya Zanîngehê û Senatoya Zanîngehê yekîneyên ku herî zêde di rêveberiyê de xwedî gotin in. Deste ji bîst û yekê pêk tê ku rektor û alîkarên wî jî di nav de, senato ji çardeh kesan pêk tê û rektor û alîkarên wî jî di nav de hene.[5] Rêveberiya Akademîk ji aliyê çar dekanên fakulteyê, şeş rêvebirên enstîtuyê, sê rêvebirên zanîngehê, 31 serokê beşê û bîstûşeş rêvebirên navenda serlêdan û lêkolînê ve tê birêvebirin.[6]
Rektor rêveberê sereke yê zanîngehê ye û dema wî ya kar 4 sal e, li gorî qaîdeyên Desteya Xwendina Bilind e.[7] Rektor Mehmed Ozkan ku di sala 2016 'an de dest bi kar kir, di Mijdara 2016'an de bi pêşniyara YÖK'ê yekser ji aliyê Serokkomar Recep Tayyîp Erdogan ve bêyî ku ji bo hilbijartinên berê bibe hat tayînkirin. Rektora berê Gulay Barbarosoglû ku di dîroka zanîngehê de bi rêjeya ji sedî 86an a dengan di hilbijartinên Tîrmeha 2016an de ji nû ve hat hilbijartin, di nava 4 mehên dawî de li ser kar nehatibû tayînkirin û di meha Cotmehê de jî bi biryareke di nava Rewşa Awarte de ji aliyê partiya hikûmetê AKPê ve hilbijartinên rektoriyê yên li zanîngehan hatibû rakirin.[8]
23 yekîneyên girêdayî Rektoriyê ku hene ev in: Midûriyeta Şaxa Lêkolîn, Plan û Koordînasyonê, Arşîv û Navenda Dokumanasyonê, Koordînatoriya Fînansmana Projeyên Lêkolîna Zanistî, Midûriyeta Şaxên Kirrînê ya Projeyên Lêkolînên Zanistî, Koordînatoriya Projeyên Lêkolînê, Koordînatoriya Ofîsa Bursê, Midûriyeta Îdareya Sermayeyê, Şêwirmendiya Yekîneya Astengdaran, ErASMUS Koordînatoriya Kargerî, Midûriyeta Yekîneya Kontrolê ya Hundir, Koordînatoriya Yekîneya Pêşveçûna Çavkaniyên Mirovan, Ofîsa Ragihandinê ya Pargîdanî, Koordînatoriya Îdarî û Teknîkî ya Kampusa Kandîlli, Kilyos Sarıtepe Kampus Koordînatori Koordînatora Bilind a Bilind, Koordînatorê Daîreya Alumnî, Koordînatorê Çalakiyên Xwendekaran a Fakulteya Perwerdeyê Koordînatorê Daîreya Koordînasyonê ya Saziya Perwerdeyê, Pena Taybet, Koordînatorê Plansaziya Sporê, Koordînatorê Plansaziya Stratejîk, Daîreya Veguhastina Teknolojiyê, Koordînatorê Têkiliyên Navneteweyî û Koordînatorê Demên Havînê.[9]
Beşên zanîngehê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Beşa Huner û Zanistan
- Şîmya
- Dîrok
- Zimannasî
- Rîyaze
- Biyolojiya Molekuler û Jenetîk
- Felsefe
- Fizîk
- Derûnnasî
- Civaknasî
- Lêkolînên Werger û Şîrovekirinê
- Ziman û Wêjeya Tirkî
- Ziman û Wêjeya Rojavayî (Berê navê vê beşê Ziman û Wêjeya Îngilîzî bû . Di sala 2008an de, naverok û perwerdeh ji nû ve hatin sazkirin û nav jî hate guhertin)
Beşa Zanistên Aborî û Rêvebiriyê
Beşa Perwerdehiyê
- Perwerdehiya Komputer û Teknolojiya Perwerdehiyê
- Zanistên Perwerdehiyê
- Perwerdehiya Zimanê Biyanî
- Perwerdehiya Seretayî
- Perwerdehiya Zanist û Matematîkê ya Dibistana Navîn
Beşa Endezyariyê
- Endezyariya Kîmyewî
- Endezyariya Sivîl
- Endezyariya Komputerê
- Endezyariya Elektrîk û Elektronîkê
- Endezyariya Pîşesaziyê
- Endezyariya Mekanî
Dibistana Dîsîplînên Sepandî
- Pergalên Agahdariya Birêvebirinê
- Bazirganiya navneteweyî
- Turîzmê , Rêveberiya
Dibistana Zimanên Biyaniyan
- Îngilîzî ya Pêşkeftî
- Beşa Amadekar a Îngilîzî
- Yekeya Zimanên Nûjen
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Robert College | Home Page". website.robcol.k12.tr. Roja gihiştinê 5 sibat 2021.
- ^ "Boğaziçi Üniversitesi - Kurum Tarihi". web.archive.org. 1 nîsan 2015. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 1 nîsan 2015. Roja gihiştinê 5 sibat 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ "Boğaziçi Üniversitesi - Sayılarla Boğaziçi Üniversitesi". web.archive.org. 7 hezîran 2015. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 7 hezîran 2015. Roja gihiştinê 6 sibat 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ "Boğaziçi Üniversitesi - Güney Kampüs". web.archive.org. 9 hezîran 2015. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 9 hezîran 2015. Roja gihiştinê 6 sibat 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ "Boğaziçi Üniversitesi - Senato". www.boun.edu.tr. Roja gihiştinê 7 sibat 2021.
- ^ "Boğaziçi Üniversitesi - YÖNETİM". www.boun.edu.tr. Roja gihiştinê 7 sibat 2021.
- ^ "Boğaziçi Üniversitesi - Dekanlıklar". www.boun.edu.tr. Roja gihiştinê 7 sibat 2021.
- ^ "Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü'ne Mehmed Özkan atandı". birgun.net (bi tirkî). Roja gihiştinê 7 sibat 2021.
- ^ "Boğaziçi Üniversitesi - Rektörlüğe Bağlı Birimler". web.archive.org. 29 gulan 2015. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 29 gulan 2015. Roja gihiştinê 7 sibat 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk)
