Çavkaniya Îbnî Ruşd bibîne

{{Agahîdank mirov
| nav                = Îbn Ruşd
| navê_rastî         = Ebû l-Welîd Mihemed ibn Ehmed ibn Ruşd
| wêne               = Statue of Averroes (Córdoba) - BAE09705.jpg
| sernavê_wêne       = Peykerê Ibn Ruşd li Córdoba'yê
| roja_jidayikbûnê   = 14´ê Nîsanê 1126
| cihê_jidayikbûnê   = [[Endulus]], [[Spanya]]
| roja_mirinê        = 10'ê Kanunê 1198
| cihê_mirinê        = 
| dîn                = [[Îslam]]
| dê                 = 
| bav                = 
| netewe             = [[Berberî]]
| hevwelatî          = 
| perwerde           = 
| pîşe               = [[Felsefeya Îslamê]], [[Metafîzîk]], [[Matematîk]] û [[Stêrnasî]]
| salên_çalak        = 
| xebatên_navdar     = 
| malper             = 
| bandorbar          = [[Arîstotelês]], [[John Philoponus]], [[Farabî]], [[Îbn Bace]]
| bandorker          = [[Baruch Spinoza]], [[Îbn Meymûn]], [[Thomas Aquinas]]
}}
'''Îbn Ruşd''' an jî '''Ebû l-Welîd Mihemed ibn Ehmed ibn Ruşd''' ({{bi-ar|أبو الوليد محمد بن احمد بن رشد}} ''Abū 'l-Walīd Muḥammad ibn Aḥmad ibn Rushd''), di 1126an de li [[Kordoba]]yê (bi [[spanî]]: [[Kordoba|Córdoba]], îro li Spanyayê ye) ji dayîk bûye û di [[10'ê berfanbarê]] 1198an de li [[Merakeş]]ê miriye.

Ew [[fîlozof]], [[qazî]], [[astronom|stêrnas]], [[matematîknas]] û [[bijîşk]]ekê ko bi eslê xwe ji qebîleyê [[elmiwehid]]an ê [[berberî|berberiyên]] de dihatîbû.

== Jiyan û xebat ==
Ibn Ruşd di sala 1126an de li bajarê [[Endulus]]ê Qurtubeyê (bi [[spanî]]: [[Kordoba|''Córdoba'']]) hate dinê. Ew di malbateke qaziyan de hatibû dinê. Kalê wî Ebû l-Welîd Mihemed (mirin 1126) qaziyê [[elmurabit]]an bû. Bavikê wî jî hate ko xanedana elmiwehidan hate Endulusê li eynî wezîfe bû. Wî di hevotina xwe [[dad]], [[doxtorî|doktorî]], [[fîlozofî]] xwend. Di 1153an de [[wezîr]]ê elmiwehidan [[Îbn Tufeyl]], wî bi hikûmdar [[Ebû Yaqûb Yûsif]] ve danasîne. Ebû Yaqûb Yûsif jî wî bi [[Ebû Zûhr]] ve danasîne û Ebû Zûhr pê re dibe mamosteyê Ibn Ruşd. Di 1160an de ew tê anîna qazîtiya [[Îşbîliye]]yê (îro bi spanî: [[Sevilla]]). Di wan çaxên umrê xwe de ew dest bi şirove kirina berhemên [[Arîstotelês]] dike. Ew pê re li Rojava bo van xebatên xweyên ser şiroveyên Arîstotelês wek ''Kommentator'', ango ''Şirovevan'', tê navkirin. Ew di jiyana xwe de li gelek meqamên girîng û ciyawazî dişixule. Ew di 1169an de tê vebuhtina dadrêsiya Córdoba û Sevilla, di 1182an de jî dibe doktorê [[xelîfe]] Ebû Yequb. Lê pê demeka kurt re ew vedigere [[qazîtî|qazîtiya]] Córdoba. Ew di 10 berfanbarê 1198an de li [[Fas]]ê dimire.

== Bi xebatên xwe li Rojava ==
Îbn Ruşd bi xebatên xwe yên li ser berhemên Arîstotelês li dinêyê Rojava rind dihat nas kirin. Ew di nav [[Xiristiyan]]ên rojava de bi navên xwe yên rast pirtir wek Averroes û bi ûnvana ''Kommentator'' dihat nas kirin. Ew li rojava ewqas tê nas kirin û ewqas bal kişandibû ko, di şopa wî de rêbarekê bi navê Averroîzm hatibû peyda kirin. Nivîskarê [[Dante]] di berhema xwe ya navdarê bi navê [[Komedyaya Xwedayî]] de bi Arîstotelês ve behsa wî dike.

Yek ji berhemên xwe yên herî navdar, ya ko bi navê [[Bêvaciya bêvacî|Bêvaciya Bêvacî]], li ser rexneyên berhema [[Xezalî|Îmam Xezalî]] ya bi navê [[Bêvaciya Fîlozofan]] û fîlozafan hembera Xezalî diparêza bû.

== Pêşangeh ==
<gallery>
Wêne:Bnf lat16151 f22.jpg|Şiroveyên Îbn Ruşd li ser berhema Arîstoteles ya bi navê ''De anima''
Wêne:Averroes closeup.jpg|Ibn Ruşd, di Dibistana Atînayê de. Ji freskoyekê ku [[Raffaello Sanzio]] di sala 1509'an de çêkir
Wêne:Colliget Auerrois totam medicinam V00026 00000002.tif|''Colliget''
</gallery>

== Girêdanên derve ==
{{Kategoriya Commonsê ya biçûk|Averroes}}
* [http://www.muslimphilosophy.com/ir/ Biyografî (bi îngilîzî û erebî)]
* [http://www.felsefevan.org/ibni-rusd-1126-1198.html Îbnî Rûşd – 1126-1198 - Ji Malpera Felsefevan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305230556/http://www.felsefevan.org/ibni-rusd-1126-1198.html |date=2016-03-05 }}

{{Astronomên misilman}}

{{Kontrola otorîteyê}}

[[Kategorî:Felsefeya siyasetê]]
[[Kategorî:Fîlozof]]
[[Kategorî:Fîlozofên misilman]]
[[Kategorî:Îbnî Ruşd| ]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1126]]
[[Kategorî:Kesên sedsala 12an]]
[[Kategorî:Matematîknas]]
[[Kategorî:Mirin 1198]]
[[Kategorî:Psîkolog]]
[[Kategorî:Rexnegirên ateîzmê]]
[[Kategorî:Stêrnas]]