Amed Tîgrîs

Amed Tîgrîs
Jidayikbûn	1948
Pîşe	Nivîskar
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Amed Tîgrîs nivîskar û mamosteyê zimanê kurdî ye.

Amed Tîgrîs li Licê ya Amedê hatiye dinê, lê sala bûyîna wî ne dîyar e. Ew ji taxa Qerehesen ji goma Xicîgan e. Tîgrîs li Licê dibistana seretayî û li Erxaniyê jî dibistana mamostetiyê xwendiye. Piştî dibistana mamostetiyê, çend sal li gundên Cinezûr û Şêxana Licê mamostetî kiriye.

Licî, Amed Tîgrîs bi navê Mekî Xoce nas dikin. Tîgrîs di avakirina komela mamosteyan TÖB-DER'a Licê de cîh girtiye, demekê serokatî û nûnertiya wê kiriye. A. Tîgrîs di sala 1980î de derketiye derveyî welêt û li Stockholmê bi cîh bûye. Ew ji 1984an vir ve li Stockholmê di dibistanên swêdî de mamostetiya kurdî dike. Di xebatên xwe yên rêxistinî û ramyarî de bi awayekî aktîv pêşî bi Partiya Komunîst a Tirkiyeyê û piştre jî bi Komeleya Çandê ya Şoreşgerên Demokrat re xebitiye. Dûvre dest ji karê rêxistinî û siyasî berdaye û bi kar û barê ziman û edebiyat re mijûl bûye. Heta niha 43 pirtûkên wî hatine çap kirin. Di warê çand û wêje de alîkariya bizava netewî, dem û dezgehên çandî kiriye. Demeke serokatiya Înstîtûya kurdî ya li Stockholmê kiriye.

Tîgrîs di Med û Medya TV de bi navên "Rojbaş mamoste", "Dibistana kurdî", Êvarbaş (ji bo temenmezinan) û "Xwendegeha kurdî" bernameyên hînkirin û perwerdeyî amade kiriye. Ji derî mamostetî û nivîsîna pirtûkên dersê, xebatên wî yên li ser ziman, edebiyat û kulturê jî hene. Ji zimanê tirkî û swêdî çend berhem wergerandiye kurdî.

Di kovar û rojnameyên wek Berbang, Armanc, Hêviya Gel, Kurdistan Press, Avaşîn, Welat, Welatê me, Azadiya Welat, Hîwa, Bîrnebûn û Xwebûnê de meqalên wî hatine weşandin û redaksiyonên hinekan de cîh kirtiye. Di sala 2005an de ji Stockholmê vegeriye Amedê û niha li navenda Amedê dijî. Du lawên wî hene, navê yê mezin Evîndar û yê biçûk jî Rizgar e.

Berhem

Lîsteya berhemên Amed Tîgrîs

1. Em Bixwînin, Amed Tîgrîs (Jîr Rexnegir), Ahmed Cantekin, Reşît Batı, Nesrin Aydın (pirtûka dersê), Weşananên SİDA -1986
2. Em Binivîsin, Amed Tîgrîs (Jîr Rexnegir), Ahmed Cantekin, Reşît Batı, Nesrin Aydın (pirtûka dersê), Weşanên SİDA -1986
3. Ken û Girî, Amed Tîgrîs & Roman Motkî (pêkenî) Apec-1989
4. Dîroka Kurd û Kurdistanê, Amed Tîgrîs & Aso Germîyanî, (Pirtûka dersê, kurmancî-1990 û soranî- 1992), Apec
5. Navên kurdî çapa yekem Apec 1990 û çapa duyem Şaredarîya Amedê ya Bajarê Mezin-2006
6. Kurterastî, Amed Tîgrîs & B. Welatevîn (pirtûka dersê) Apec -1991
7. Çend Gotin Li Ser Ronekbîrên Kurd, (İsmail Beşikçi, wergera ji tirkî) Amed Tîgrîs & J. İhsan Espar, Apec-1991
8. Şerê Kendavê, Amed Tîgrîs, Xorto, Cemal Batum (dokument) Apec -1992
9. Cografiya Kurdistanê, Amed Tîgrîs, Ferhad Gardewan, Nasir Razazî, (pirtûka dersê bi kurmancî û Soranî) Apec –1993
10. PKK û Başûrê Biçûk, (geştname), Weşanên Rewşen -1994
11. Çelenga Jinan Hevala Zîlan, (wergera ji tirkî), weşanên Rewşen -1996
12. Perspektîv, (wergera ji tirkî), Weşanên Rewşen -1996
13. Gotinên Pêşiyan, (berhevok), Weşanên Rewşen -2001
14. Pêşkît û Parkît, (lêkolîn), Weşanên Medya -2001
15. Du Heval, (wergera ji swêdî, çîrok), Apec- 2002
16. Findo Ciyê Dibe, (wergera ji swêdî), Apec-2002
17. Ji Xelatgirên Nobelê Çîrokên Ciwanan, (Wergera ji swêdî), Apec-2002
18. Çêlepisîk bi tiştanokan dizane, (wergera ji swêdî), Apec -2003
19. Manga Sor Paqijîyê Dike, (wergera ji swêdî), Apec -2004
20. Şagird Diçin Dibistanê, Amed Tîgrîs, Sebiha Otlu, Husametîn Aslan û Haluk Özturk, (pirtûka dersê) SİDA- 2004
21. Ansîklopediya Zarokan, Amed Tîgrîs, Elî Çiftçî, Hesenê Metê, Seyîdxan Anter, Mahmûd Lewendî, (wergera ji swêdî), Weşanên Apecê-2004
22. Morîs li Mêrga Mezin, (wergera ji swêdî), Apec-2004
23. Zargotina Kurdî, Amed Tîgrîs, Reşo Zîlan û Husametin Aslan, Weşanên Weqfa Kurdî- 2005
24. Manga Sor Hildikişe Ser Darê, (wergera ji Swêdî), Apec -2005
25. Licê, (lêkolîn), Weşanên Apec -2008
26. Anadili Eğitimi ve Birden Fazla Resmi Dil, Apec -2009
27. Perwerdeya bi zimanê Zikmakî û Pirzimaniya Fermî, Apec -2009
28. Tûtê Bi Pişê re Dileyize, (wergera ji swêdî), Apec-2010
29. Tûtê û Malî, (wergera ji swêdî), Apec-2011
30. Amed dîrok, coğrafya û çand, Amed Tîgrîs & Yıldız Çakar, (lêkolîn), weşanên Şaredarîya Bajarê Mezin a Amedê - 2012
31. Nîşan û Dawet, (lêkolîn) bi kurmancî, Weşanên Apec -1991 û wergera farisî Ebas Ferhadî Tûpkanlû, Tahran -2012
32. Ji 20 welatan 20 çîrok, (wergera ji swêdî), Weşanên Sîtav -2013
33. AMED tarih, coğrafya ve kültür, Amed Tîgrîs & Yıldız Çakar (wergera ji kurdî), Weşanên Şaredarîya Bajarê Mezin a Amedê- 2013
34. Ma Tu Mam Mendo û Findo Nas dikî, wergera ji swêdî, Apec -2013
35. Di Prosesa Nivîsê de wêne, sembol û alfabe, Apec- 2014
36. Êzdîxan û 97 Ferman, Amed Tîgrîs & Rojîn Zarg, (lêkolîn), Weşanên Apec-2018
37. Qewl, beyt û duayên êzdiyan, Amed Tîgrîs & Rojîn Zarg, (berhevok), Weşanên Apec-2018
38. BERMEKÎ eşîr bav û kalên me, (lêkolîn),Weşanên Apec- 2018
39. Xurafeyên Me (bi komeke 14 kesî re), (berhevok), Weşanên Apec-2019
40. Katibê Şêx Seîd FEHMİYÊ BÎLAL, Amed Tîgrîs & Baki Kaymak, (lêkolîn û hevpeyvîn) Weşanên Apec-2019
41. Edebîyata Kurdî- pirtûka dersê, Amed Tîgrîs, Ali Çiftçi, J. Îhsan Espar, Mahmûd Lewendî û Hesenê Metê, Apec-2020
42. Dîcle û Ferat, (lêkolîn), Weşanên Apec-2020
43. Mala Zalê û Teyrê Sîmir (mîtolojî), Apec-2021
44. Bîranînên min (otobîyografî) Apec-2021

Berhemên ku ji bo çapê amade ne

1.Hevwateyên Kurdî (xebata 15 salan)

2. Biwêjên kurdî (xebta bi salan)

3. Çîrok û mîrok

4. Perwerdeya teokratîk û demokratik

5. Şîrfiroş (roman)

6. Şewqe (roman)

• Parkit

Binêre

• Lîsteya zimannasên kurdî

Girêdanên derve

• Malpera Amed Tîgrîs ^{Girêdana arşîvê 2008-08-29 li ser Wayback Machine}