Zimanê aymara

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
(Ji Aymara hat beralîkirin)
Aymara
Aymar aru
Welatên lê tê axaftin Bolîvya
Perû
Şîle
Arjentîn
Axiverên zimanê zikmakî 2,2 milyon kes
Malbata zimanî Aymara
  • Aymara
Şiklê kevn
Sîstema nivîsê Latînî
Rewşa fermî
Welatên lê zimanê fermî ye Bolîvya
Perû
Sazkerên zimên
Kodên zimanî
ISO 639-1 ay
ISO 639-2 aym
ISO 639-3 aym

Firehbûna zimanê aymara

Aymara yan jî aymarayî (bi aymara: Aymar aru) yek ji zimanên malbata zimanî ya aymarayî ye. Zimanê gelê aymara ye û nemaze li çiyayên Andê yên Bolîvyayê tê xeberdan.

Du zaraveyên sereke[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Du zaraveyên sereke hene ku li gorî SIL International (Ethnologue) wek du zimanên cuda tên hesibandin:

  1. Aymaraya navendî, bi koda zimanî ayr, li Bolîvya, Perû, Şîle û Arjentînê.[1]
  2. Aymaraya başûrî, bi koda zimanî ayc, li Perûyê (Titikaka).[2]

Ferhengoka aymarayî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Hejmar[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • maya, yek
  • paya, du
  • kimsa, sê
  • pusi, çar
  • phisqha, pênc
  • suxta, şeş
  • paqallqu, heft
  • kimsaqallqu, hest
  • llatunka, neh
  • tunk, deh
  • patunka, 20
  • kemsatunka, 30
  • pusitunka, 40
  • phisqhatunka, 50
  • suxtatunka payani, 62
  • llatunka llatunkani, 99
  • pataka, 100
  • papataka, 200
  • waranka, 1000
  • llatunkapatanka llatunktunka llatunkani waranqa, 999.000[3]

Hin peyvên din[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • chacha, mirov, mêr
  • warmi, jin
  • tayka, dayik
  • awki, bav
  • jilata, bira
  • kullaka, xwîşk
  • tunku, gilgil
  • panqara , kulîlk
  • mallki, rehek
  • jamach’i, çûk
  • phisi, pisik
  • anu, kûçik
  • p’iqi, serî
  • lampara
  • kayu, ling
  • warawara, stêrk
  • quqa, dar
  • phaxsi, heyv
  • inti, roj
  • ch’ika uma, ava şîrîn
  • kunka, qirix
  • tiyi, mixare
  • pichañ, gezik
  • challwa, masî
  • achakaja, alfabe
  • lluqu, dil
  • laka ch’aka, diran
  • janq'u, spî
  • ch'iyara, reş
  • ch'uxña, kesk

Alfabeya aymarayî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

A Ä Ch Ch' Chh I Ï J K K' Kh L Ll M N Ñ P P' Ph Q Q' Qh R S T T' Th U Ü W X Y
a ä ch ch' chh i ï j k k' kh l ll m n ñ p p' ph q q' qh r s t t' th u ü w x y

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, and Charles D. Fennig (eds.). 2024. Ethnologue: Languages of the World. Twenty-seventh edition. Dallas, Texas: SIL International.
  2. ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, and Charles D. Fennig (eds.). 2024. Ethnologue: Languages of the World. Twenty-seventh edition. Dallas, Texas: SIL International.
  3. ^ Carvajal, Juan, Arturo Hernández & Nelly Ramos (2001). Diccionario ilustrado: aymara-español-inglés. Maitén Editores, Temuco.