Dewlet (Platon)

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Komara Plato, ji sala 1713'an

Komar an jî dewlet (bi yewnaniya kevn: Πολιτεία, lat. Politeia; bi latînî: De republica) navê pirtûka ku li şûn Platon maya ya. Ev pirtûk, hemû ji danûstandinên ku Sokrates bi mirovên din re dike ya. Lê ew di wan danûstandinên de, li ser hemû mijarên di jîyanê de ku tên aqilê wî, li ser wan disekinê. Ji ber vê yekê ji wan re tê gotin "danûstandinê sokratikî" û an jî "dîyalogên sokratik" jî. Mijarên têde, bi teybetî, felsefe ahlaq, jîyan, ol, xweza, mirov, cihê mirov di jîyanê û hwd, ku hê gelek mijarên din jî di nav de mijarên bi vî rengî ên felsefî di hildê rojava xwe. Sokrates, heta î ro, ti pirtûk ji wî nemana li roja me. Lê ji wan dîyalogan, tê bawerkirin û fikirîn ku ew di serê xwe de xwediyî çi bûya.

Navaroka pirtûkê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Yên ku Danûstandin bi wan re[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Mengiwerîya Platon[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Metafizîk
  • Gîyan û sih

Mijarên ku têde li ser dan danûstandin dibêt[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Beşa pêşî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Komar; perwerde

  • Destûr û destûrên bigihin
  • Di desthildadariyê de maf

Beş du[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Civak, temen û çînên wê
  • Hêze hizra filosofan
  • Hizir û perwerdehîya filosofan

Beş sê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Demokrasî
  • Tîranîtî
  • Otokrasî
  • Brokrasî
  • Olîgarşî

Beş çar[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Nemiritîya gîyanê(rûh)
  • Di jîyanê de berdêla azadiyê
  • Hizir li ser mirinê