Famîleya gulçanaxan
Famîleya gulçanaxan (Calycanthaceae) famîleyeke riwekan e, di koma qaran (Laurales) de cih digire. Navê vê riwekê ji yewnanî tê û di wateya „gula çanaxî“ de ye. Bi giranî li bakurê Amerîka, rojhilatê Asyayê diçên û devî ne.
Sîstematîk[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
2 binekomên Calycanthaceaeyê, 3 heya 4 cins û bi qasî 11 cureyên vê famîleyê hene:
- Binekoma Calycanthoideae: 3 heya 4 cins:
- Gulçanax (Calycanthus L., an Butneria Duhamel û hin riweknas jî dibêjin Sinocalycanthus (W.C.Cheng & S.Y.Chang) W.C.Cheng & S.Y.Chang): Tenê 2 cureyên wê hene û bo baxçevaniyê tên çandin:
- Gulçanaxa belavbûyî (Calycanthus floridus L., Syn.: Calycanthus glaucus Willd., Calycanthus fertilis Walter, Calycanthus nanus (Loiseleur-Deslongchamps) Small, Calycanthus brockianus Ferry & Ferry f., Calycanthus mohrii (Small) Pollard), deviyeke havînî ye
- Gulçanaxa kalîforniyayî (Calycanthus occidentalis Hook. & Arn.)
- Kulîlka zivistanê (Chimonanthus Lindl.): Bi qasî 4 heya 6 cureyan li Çînê:
- Chimonanthus campanulatus R.H.Chang & C.S.Ding
- Chimonanthus grammatus M.C.Liu
- Chimonanthus nitens Oliver
- Kulîlka zivistanê ya çînî (Chimonanthus praecox (L.) Link, Syn.: Calycanthus praecox L.): bo baxçevaniyê tê çandin.
- Chimonanthus salicifolius S.Y.Hu
- Chimonanthus zhejiangensis M.C.Liu
- Sinocalycanthus (W.C.Cheng & S.Y.Chang) W.C.Cheng & S.Y.Chang: Tenê cureyek li Çînê:
- Sinocalycanthus chinensis W.C.Cheng & S.Y.Chang
- Gulçanax (Calycanthus L., an Butneria Duhamel û hin riweknas jî dibêjin Sinocalycanthus (W.C.Cheng & S.Y.Chang) W.C.Cheng & S.Y.Chang): Tenê 2 cureyên wê hene û bo baxçevaniyê tên çandin:
- Binekoma Idiospermoideae: Tenê cinsekî monotîpîk:
- Idiospermum: Tenê cureyek li bakurê Awistraliyayê:
- Idiospermum australiense (Diels) S.T.Blake (Syn.: Calycanthus australiensis Diels)
- Idiospermum: Tenê cureyek li bakurê Awistraliyayê:
Endamên famîleya Calycanthus alkoloîd, Calycanthinê dihewînin û axûdar (bijehr) in.
Wêne[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Gulçanaxa belavbûyî (Calycanthus floridus):
-
Kulîlk û pelikên wê
-
Kulîlk û pel.
-
Kulîlk.
Kulîlka zivistanê ya çînî (Chimonanthus praecox):
-
Qalikên wê.
-
Dîmenek.
-
Kulîlk.
-
Gulî û kulîlk.
-
Gulî û kulîlk.
-
Fêkî û kulîlk.
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Famîleya gulçanaxan, Calycanthaceae di APWebsite. * Famîleya Calycanthaceae di DELTA. Girêdana arşîvê 2010-12-13 li ser Wayback Machine
- George P. Johnson: Calycanthaceae di Flora of North America, c. 3: - Online. (îngl.)
- Bingtao Li & Bruce Bartholomew: Calycanthaceae di Flora of China, Volume 7, S. 92: Agahî li ser famîleyê - Online.
- Yannick M. Staedler, Peter H. Weston † & Peter K. Endress: Comparative Gynoecium Structure and Development in Calycanthaceae (Laurales), di International Journal of Plant Sciences, c. 170, Nr. 1, 2009, rûpel 21–41.
