Hêrakleitos
Jidayikbûn | |
---|---|
Mirin | |
Navê rastî |
Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος |
Hevwelatî | |
Cîwar | |
Pîşe | |
Qada xebatê | |
Tevger |
Pre-Socratic philosophy (en), felsefeya rojavayê (en), felsefeya Yewnan, Ionian School (en) |
Bandorbar |
Hîpasos (en), Ksenofanês |
Hêrakleitos[çavkanî hewce ye] (bi yewnaniya kevn: Ἡράκλειτος, lat. Hērákleitos; bi latînî: Heraclitus) fîlozofê yewnanî di navbera sedsala 535-475 b.z. li Efesosê jiyaye.
Jiyana wî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Hêrakleitos piştî nîvê sedsala 6an b.z., ber bi 544-541 jiyaye. Ew yek ji fîlozofên berî Sokrates e li rojavayê Anatolîyê li Efesê jiyaye. (Li gor Diyojen Laers di olimpiyata 69 han de(504-501 b.z.) ew î çil salî bû). Li gor Sokrates ew 60 salî miriye, yanî ber bi 480. gerek mirov "Hêraklîtes" û "Heraclides" bi tevlî hev neke. Nameyên Apokrîfes wî weke hemdemê Daryûsê yekem şîrove dikin.
Felsefeya wî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Hêrakleitos filozofê yekem e ku sîstemek dînamik kiriye nav felsefa rojava de. Ji berhehên Hêrakleitos bi tenê çend fragman gihêştine me. Li gor pirtuka "Lives and Opinions of Eminent Philosophers" ya Diyojen Laers Hêrakleitos pirtûkek nivîsandiye û nezirî pîrozgiha Artemîs kiriye. Li gor Hêrakleitos li cîhanê her tişt, her tim di nava gûhartinê de ye û ji bo zanyariya xwuzayê gerek ev guhartin were çavdêr kirin. Hêrakleitos tu caran bahsa pirensîbek ku nayê guhartin ne kiriye. Lê belê ji gotina wî "merov xwe du caran di çemekî de naşo" û pê de hin firagmanên wiha hatine îdiakirin.
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Herakleîtos – b.z. 530-475 - Ji Malpera Felsefevan Girêdana arşîvê 2016-04-07 li ser Wayback Machine
- Teoriya Agir ya Herakleîtos – b.z. 530-475 - Ji Malpera Felsefevan Girêdana arşîvê 2016-03-14 li ser Wayback Machine
- Teoriya Herk û Bûyînê Ya Herakleîtos- Ji Malpera Felsefevan Girêdana arşîvê 2016-03-05 li ser Wayback Machine
- Teoriya Logosê Ya Herakleîtos - Ji Malpera Felsefevan Girêdana arşîvê 2016-03-05 li ser Wayback Machine