Kosarî
Xidir Mihemed Reşîd, ku bi navê Xidir Kosarî (bi kurdiya soranî: خدر کۆساری) tê nasîn, şoreşger û helbestvanekî kurd bû.[1]
Jiyan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Kosarî di sala 1969an de li Ranya, li Herêma Kurdistanê ji dayik bûye û di dema mezinbûna xwe de ne neteweperest û olî bû, lê di dema şerê Îran û Iraqê de ji aliyê baskê Elî Bapîr yê Tevgera Îslamî ya Kurdistanê ve, ku bi bizava mezin a Micahîdên Kurdistanê ve girêdayî bû, hat erkdarkirin ku li dijî Sedam Huseyn şer bike û ew bû misilmanekî kurd ê neteweperwer û olî û li wir paşê wek helbestvanê wan hat naskirin. Di sala 1986an de zewicî û keçek û kurek wî hebûn. Di dawiya sala 1987an de, wî helbesta xwe ya yekem bi navê "Nîgarî Xudan" nivîsî, û wî helbest ji bo peydakirina mirovan bikar anî.[2][3] Di serhildanên 1991ê yên Kurdistanê de roleke mezin lîst û helbestên xwe ji hoparlora Mizgefta Mezin a Ranya dixwend.[4][5] Wî vîdyoyên helbestên xwe bi kurdiya soranî tomar kirine, piraniya caran di dema şer de li çiyayan, ku vîdyoyên wan li ser înternetê têne dîtin.[6]
Mirin[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Di 27ê kanûna 1993an de, du sal piştî serhildanên Iraqê yên sala 1991ê, Kosarî ji aliyê YNKê ve piştî tepeserkirina rêveberiya Tevgera Îslamî ya Kurdistanê hate qetilkirin. Kosarî û du hevalên xwe ku di nav wan de birayê Elî Bapîr Wehîd Bapîr jî hebû, reviyan gundekî nêzî çiyê. Wehîd û Kosarî piştî rojekê xwe li mala gundîyekî xwe veşartibûn. Demeke kin piştî derketina ji gund, Kosarî biryara xwe guhert û bi serê xwe vegeriya. Dema ku YNK-Pêşmerge di dema serdegirtinê de derbasî mala ku lê veşartibû, xwest bireve, lê hate gulebarankirin. Pêşmergeyên YNKê ew li erdê xwînmij lê sax dîtin, gule berdan û çûn, lê Kosarî dîsa xilas bû. Piştî bihîstina serdegirtinê Wehîd Bapîr ji bo kontrolkirina wî vegeriya. Kosarî li ser nivîna mirinê ji Wehîd lava kir: "Deftera xwe bîne, hê helbestên min di sînga min de mane." Dotira rojê gundiyê ku alîkariya veşartina Kosarî kir cenazeyê xwe li traktorê bar kir û radestî malbata wî ya li Ranyayê kir. Malbata wî di heman rojê de ew li çiyayan veşart û li wir merasîmeke Îslamî jê re li dar xist.[7]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ^ "کۆساری، کەڵە پیاوى شیعرو ئازادی". omargulpi.net. Roja gihiştinê 31 adar 2021.
- ^ "Let Us Be One in Name and Heart - Asymptote". www.asymptotejournal.com.
- ^ "Los Angeles Review of Books". Los Angeles Review of Books. 8 gulan 2019.
- ^ پەرتووک: بورکانی شیعر، نووسینی: خدرمحەممەد کۆساری، چاپی سێیەم ٢٠١١ ھەولێر.
- ^ "23 ساڵ بەسەر كوژرانی كۆساری شاعیر تێدەپەڕێت". rudaw.net. 27 kanûna pêşîn 2016.
- ^ "شه هید خدر کوساری (رحمة الله)". آپارات - سرویس اشتراک ویدیو.
- ^ "Los Angeles Review of Books". Los Angeles Review of Books. 8 gulan 2019.