Mîrektiya Bedlîsê
Mîrektiya Bedlîsê |
||
|---|---|---|
| Sirûd: |
||
| Paytext | ||
| Avakirin | ||
| • | Dema avakirinê | 1182  |
| • | Dema hilweşînê | 1847 |
| • | Rûerd | |
Mîrektiya Bedlîsê yek ji mîrektiyên kurd bû ku di navbera salên 1182–1847 de ji federasyona hozî ya Rojakî (Rozagî) derket. Rojakiyan Keyê Gurcî David III têk bir û di sedsala 10an de Bidlîs û Qabilcewz girtin . Mîrektî carinan ket bin serweriya mîrên din ên wekî Aq Qoyunlu (1467–1495) û Sefewî (1507–1514). Piştî hilweşîna Aq Qoyunlu, mîrên Rojakî serxwebûna xwe ji nû ve anîn. Di 1531an de Mîr Şerefxan bi Sefewiyan re ket hevbendî û di 1532an de ji hêla Olama Takkalu ve hate kuştin.
Dîroknasê navdar ê Kurd Şerefxanê Bidlîsî kurê Mîr Şemsedîn û neviyê Şerefxan bû. Şemsedîn di bin zexta Sultan Suleyman I de reviya Faris û li dîwana Tahah Tahmasp I penaberî kir.
Kurê wî Şerefxan di 1533 de hate cîhanê û li dîwana Sefewî mezin bû. Di dema Ismaîl II de, ew ket bin gumanê û hat sirgûnkirin Naxçıvan. Ew ji wir reviya Wanê û li şûna wî Siltan Murad III. di sala 1583an de wek Mîrê Bitlîsê hate destnîşan kirin.
Mîrên Rojakî di pêşbaziya dirêj a di navbera Osmanî û Sefewî de karîn serxwebûna xweya nisbî bidomînin. Di nîvê sedsala 17an de, Evdalxan mîrê Bedlîsê bû. Ew ji hêla gerokê Frensî Tavernier ve wekî mîrektirîn mîrê Kurd hate binav kirin. Li gorî Tavernier, Evdalxan serbixwe bû û ne Şahê Sefewî û ne jî Siltanê Osmanî nas dikir. Ewliya Çelebî pesnê Evdalxan wekî mîrê Ronesans û Hezar Huner (Hezarfen) da.
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
 | Ev gotara têkildarî dîrokê şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |