Mîtolojiya tirkî
Mîtolojiya tirkî efsane û efsaneyên ji aliyê gelên tirkî ve hatine vegotin. Ew qatên baweriyên Tengrîstî û pûtperestî li gel gelek avahiyên din ên civakî û çandî yên ku bi şêwaza jiyana koçerî û şervanî ya gelên tirk û mongolan ên di demên kevnar de têkildar in, pêşkêş dike.[1][2][3] Mîtolojiya Tirkan bi mîtolojiya Mongolan re gelek xalên hevpar hene.[1][2][3] Mîtolojiya tirkî jî di bin bandora mîtolojiya herêmî ya Asyayê de maye. Tirkên qedîm diyare hemû olên sereke yên niha yên Asyaya Hundir, wek Tengrîzm, Bûdîzm, Xirîstiyanî, Cihûtî û Manîparêzî kirine, berî ku piraniya wan bi navbeynkariya çandên Faris derbasî Îslamê bibin.[2][4] Irq Bitig, destnivîsar, yek ji çavkaniyên herî girîng e ji bo vegerandin û lêkolîna mîtolojiya Tirkî û Tengrîzm û dîroka kevnar a Tirkan. Pirtûk bi zimanê tirkî yê kevn bi alfabeya tirkî ya kevn hatiye nivîsandin.[5]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ^ a b Leeming, David A., edîtor (2001). "Turko-Mongol Mythology". A Dictionary of Asian Mythology. Oxford and New York: Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780195120523.001.0001. ISBN 9780199891177.
- ^ a b c M.L.D. (2018). "Türkic religion". Bi Nicholson, Oliver (edîtor). The Oxford Dictionary of Late Antiquity. Cild II. Oxford and New York: Oxford University Press. rr. 1533–4. doi:10.1093/acref/9780198662778.001.0001. ISBN 978-0-19-881625-6. LCCN 2017955557.
- ^ a b Boyle, John A. (Autumn 1972). "Turkish and Mongol Shamanism in the Middle Ages". Folklore. Taylor & Francis on behalf of Folklore Enterprises, Ltd. 83 (3): 177–193. doi:10.1080/0015587X.1972.9716468. ISSN 1469-8315. JSTOR 1259544. PMID 11614483.
- ^ Findley, Carter V. (2005). "Islam and Empire from the Seljuks through the Mongols". The Turks in World History. Oxford and New York: Oxford University Press. rr. 56–66. ISBN 9780195177268. OCLC 54529318.
- ^ Clarke, Michael; Mhaonaigh, Máire Ní (4 nîsan 2022). Medieval Multilingual Manuscripts: Case Studies from Ireland to Japan (bi îngilîzî). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. ISBN 978-3-11-077649-2.