Rêzimana farisî

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

Rêzimana farisî (bi farisî: دستور زبان فارسی-Destûrê zebanê farsî‎) rêzimana zimanê farisî ye.

Alfabeya farisî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Nav[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Yekjimar[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Pirjimar[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Cînav[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Cînav bi farisî wek ضمیر(zemîr) tê zanîn.

Yekjimar Pirjimar
Şexsê yekem من (men) ez, min ما (ma) em, me
Şexsê duyem تو (to) tu, te شما (şoma) hûn, we
Şexsê sêyem او (û) ew, wê, wî آنها (anha) ew, wan

Hoker[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. بنابرین (benaberîn/ ji ber vê)
  2. شاید (şayed/ şayed,belkî)
  3. توسط (bi/pê)
  4. معمولا (bi giştî)
  5. هرگز (qet)
  6. به غیر از (ji bilî)
  7. به موقع (di wextê xwe de)

Rengdêr[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. بیشتر (bêhtir)

Lêker[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

 Gotara bingehîn: Lêkerên farisî

Cureyên lêkeran[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. Lêkerên sade: خوردن(xorden/xwarin), دیدن(dîden/dîtin)
  2. Lêkerên pîşvendî:Ji pêvekek û lêkereke sade tê çêkirin. Mînak; برگشتن(ber geşten/vegerîn), برداشتن(berdaşten/hilgirtin,wergirtin,jêbirin)
  3. Lêkerên morekeb: Ji navdêr, rengdêr û lêkerekê sade tê çêkirin. Mînak; زمین خوردن(zemîn xorden/ketin), کمک کردن(komek kerden/alî kirin,harî kirin)
  4. Lêkerên pîşvendî yên morekeb: Ev lêkeran ji navdêrek, pêvekek û lêkerekê sade tê çêkirin. Mînak;سردرآوردن(serderaverden/têgehiştin, fêmkirin),سرباززدن(serbazzeden/red kirin)
  5. Lêkerên ebaretî: به پایان رساندن(be payan resanden)
  6. Lêkerên yek şexse: خوش آمدن(xoş ameden)

Di farisî de zeman[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Zemanî halê exbarî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bi farisî wek زمان حال اخباری (zemanî halê exbarî) tê nivîsîn. Di kurmancî de miqabilê dema niha û fereh e.

Zemanê gozeşteyî sade[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bi farisî wek زمان گذشتهی ساده(zemanî halî exbarî) tê nivîsîn. Bi kurmancî em dibêjin dema sade ya borî

Zemanê gozeşteyî estemrarî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bi farisî wek زمان گذشتهی استمراری(zemanî gozeşteyî estemrarî) tê nivîsîn.

Zemanê gozeşteyî neqlî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Zemanê gozeşteyî dûr[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Zemanê halê natemam[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Zemanê gozeşteyî natemam[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Halê eltezamî û emr[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bi farisî wek حال التزامی(halê eltezamî) û حال امر(halê emr) tê nivîsîn.

Daçek[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Daçekên serek di zimanê farisî de ev in;

  1. برای (beray): Bi kurmancî ji bo tê bikaranîn
  2. تا(ta): Bi kurmancî ta tê bikaranîn
  3. در(der): Bi kurmancî di..da tê bikaranîn
  4. به(bê): Bi kurmancî bi tê bikaranîn
  5. را: Bi kurmancî ra tê bikaranîn
  6. از: Bi kurmancî ji tê bikaranîn
  7. پیش: Bi kurmancî pêşî tê bikaranîn

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Elfabêya kurdî û bingehên gramera kurdmancî-Celadet Bedîrxan, weşanên Nefelê 2002
  • HUSEIN MUHAMMED-Kurtenerînek li hin beşên rêzimana kurdî [1]
  • Rêzimana Kurdî ya Kurmancî- Abdullah Karabax [2]
  • دستور کاربردی-فاطمه جعفری (Destûrê karberdî-fatema Ce'eferî)