Zayendên navdêrên kurmancî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Dilo2121 (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
(Cudahî nîne)

Guhartoya 18:37, 11 tebax 2020

Zayend

Zayendên kurmancî an Zayenda di kurmancî de Di kurmancî de her navdêrek xwedî zayendekê ye. çavkanî[1]

Nêr
Dayka min Babê min
Kiça min Kurê min
Telefona min blûzê min
Qaza min Kewê min

Dabeşkirina cureyên zayendê

Grûpa fêkiyan daran û gulan🌷🌳

Fêkiyên daran hemû di mê ne, ji bilî tirî, helbet me ne behsa fêkiyên erdiyî ne, weke Lemana û Gindor û Zebeşan. Çimkî ew bi daran ve nayên.
Fêkiyên Daran
Zerdela zer Hirmîka kesik Hinara sor Gûza hişik
Ananasa min Pirteqala min Leymûna kesik Qespa şirîn
Moza zer Kîviya şirîn Mangoya şirîn Berwa min
Tûya şirîn Hêjîra şirîn Sêva sor Xurma baxdaiyê
Navên Gûla
Gula ciwan Kulîlka rind Rîhana rind Punga kesik
Gulberoj a zer Sosina şîrkî Nêrgiza zer Yesmîna Çiya
Beybûna min Nisirîna min Çîçeka rind Şilêla Rimd

Grûpa cilan 👗👖

Navên cilan hemû di bine Nêr , û qertafa (ê) werdigirin. me tenê behsa wan cilaye ewên em li xwe dikin, Ne ku gustîl û bezin û zincîr, çimkî ew ne cil in.
Grûpa Cilan
Kirasê spî Blûzê spî Çakêtê spî
T-şêrtê spî Şortê spî Fanêrê spî
Şalê spî Kerkê spî Zebûnê spî
Derpiyê spî Nisirdanê spî Qapûtê spî
Penterûnê reş Şelwerê reş Pîcamê reş

Grûpa Amûra ⚙

1

Grûpa Amûrên Muzîkê 🎻🎵
Viyolona sor Gîtara zer Dihola mezin
Zwirna reş Tembûra reş Bilûra şivan
Pîyanoya reş Timbilika reş Defa Gewir

2

Amûrên şer û bêne teqendin di mêne
a şer a şer Qedîfa şer AKMa şer
Fîşeka we Topa mezin Rimana we M24a min
Tanka we Saroxa we Dibabaa we Qedîfa we
Demanca we Tivinga te Bêkesiya me Hawina we
Qinasa te Elxama we Têntiya we Qumbella we
Doşka me Rişaşa we Teyara we bomba we

3

Navên wesayîtan hemû qertafa (a) werdigirin. Ji bilî bisiklêt û motor.
Navên wesayîtan🚗✈
Firoka spî Geştiya spî Teyara spî Otobûsa reş
Bûsa spî Erebeya spî Trêleya spî Pîk-Ema spî
Belama spî Barhilgira spî Toyotaya reş BMWa spî
Tiraktora reş Forda spî Texiya zer Marsidisa teş

4

Amûrên Konêktê û temşekirnê 📱📺
Telefona spî Faxa spî Mobeyla spî
Iphona reş Samsunga spî Hawaiya spî
Soniya spî LGa spî Maykaa telefonê
Hidphona telefonê Screena telefonê Batterya telefonê
Camêra telefonê Lighta telefonê Enternêta me
Laptopa min Kompyutera me Televîzyona me
Radiyoa me Setelayta reş Dicîtala me
Tilscopaa esman Meykroscopa spî Dûrbîna reş

Grûpa Zindiyan 👪🦁

Piraniya zindiyan (heywanan), qertafa (ê) werdigirin û di nêrinperva dibine ser 6 grûpa lê girûpa 6 irregular ya hinek di nêrin û hinek di mê,

1

Grûpa Firindeyan li (ASMAN)e
  • - grûpa Firindeyên kîviya her Hemû di bine nêr, ji bilî (kevok)ê. Firindeyan ewên ku kîvî ne,û li esmanan difirin. me ne behsa Qaz û mirîşk û ordek û Elok ne, çunke ew ne di kîvîne û nafirin.
Bilbilê spî Bazê spî Çûkê spî Şalûlê spî
Leglegê spî Bûmê spî Kewê spî Qerê spî
Şabazê spî Qulingê spî Çivîkê spî Tûtî(y)êspî
Tawsê spî Firindeyê spî Çekçekîleyê spî _ê reş

2

Grûpa Zindiyên AVÊ
  • - Grûpa zindiyên Avê hemû di nêrin ji bilî beqê û kîsalê.beq û kîsal hem di avîne û li ser hîşktiyê jî dijîn.
Salmonê avî Xerçengê avî Sedafayê avî Masiyê rind
Oxtapûsê rind Marmasiyê dirêj Tîmsahê avî Kîsalê avî
Hespê avî Nahingê avî Hûtê avî Dolfînê rind
Qirşê tirs Kêvcalê avî Kûçkê avî Heştpiyê avî

3

Grûpa Zindiyên Dirinde
  • - Grûpa zîndiyên Goştxwer û Xirabker û Nêçîrker, hemû di nêr in, ji bilî hirçê.
Şêrê spî Pilingê reş Rûviyê sor hyenasê reş
Gurê spî Tajî(y)ê reş Şabazê reş Marê jehrî
Dûpişkê reş Tîmsahêreş Nahingê şîn Hûtê şîn
Heftiyarê reş Qirşê reş Bazê spî Hipposê giran

4

Grûpa zayendên Cotik an Cote çiq. ew heywanên mirov dikar ji hev cwda bike bo mînek mirîşk û dîkil her yek corin bes mirob dikar ji hef coda bike dîkil nêra û mirîşka jina wî mê. Gay nêr û çêla jina wî mê ye. hesp nêr û mehîme jine wî mê ye.
Babê min Dayka min
Birayê min Xûşka min
Mamêê min Meta min
Xalê min Xaleta min
Pismamê min Dotmama min
Dîkilê min Mirîşka min
Gayê min Çêleka min
Beranê min Mîha min
Hespê min Mîha min

5

Grûpa Zindiyên Biçuk an heşerat ew di (irregular) . hem nêrin hem mê. lê dîsan bitrriya wan d nêrin pêwîst neke em binvîsîn û bixwe jî ew di irregular ne.

Grûpa Av û Hewiyî 🌧⛅

Grûpa Weather
Hemû navên bi rewşe barnê ve di mên e ji bilî {bay û hewa}iyî
Barana hêr Befira spî Teyroka spî
Tofana reş Toza reş Eacaca reş
Barûfa reş Lehiya reş Sunamiya reş
Babalizka reş Erdheja reş Birûska ron
Mija moran cemdaa siba Germa siba
xwinafa şebeqa Şembilîka spî Dilopa spî

Grûpa Dem û Zemana 🕐⌛

1

Navên deman hemû di mê ne. ji bilî peyva {{{Çax û Zeman}}}.
Navên Rojan Şemiya me Yekşema me Duşema me
Sêşema me Çarşema me Pêncşema me îniya me

2

Navên Demsalan
Zivistana sar Havîna gerim Payîza îsal Bihara kesik

3

Dem û Demjimêr
Saniya te Deqîqa min Se'eta niha Çarêkeka se'tê
Gavaa te Dema min Bêhna ha

4

Navên Meha
1.rêbendana 2.reşemiya 3.adara
4.avrêla 5.gulana 6.pûşbera
7.tîrmeha 8.gilavêja 9.rezbera
10.kewçêra 11.sarmawaza 12.berfanbara

Zayend di hevokan de

Peyvênnêr Bab Kur Bilûz Kew
Nenaskirî Babek(î) got Kur(î) got Bilûz(î) bîne Kew(î) bîne
Naskirî Babê min got Kurê zîrek got Bilûzê sor bîne Kewê mezin bigire


Peyvên Deyik Kiç Mase Qaz
Nenaskirî Deyik(ê) got Kiç(ê) got Mas(ê) bîn Qaz(ê) bigire
Naskirî Deyika min got Kiça zîrek got Masa sor bîne Qaza spî bigire

Lîsteya Grûpan

  • Zayenda di kurmancî de wek navdêran ji hev cuda dibin. Mîsalên navên Cilûbergan zayendmê ne. Bi vî awayî perave dibine ser çend grûpan.
Grûpa Navên Mê Grûpa Navên Nêr Grûpa Şaz(irregular)
G-Zayendmê G-Zayendnêra G-Endamên Leşê mirov
Grûpa Wesayîtan Grûpa Firindeyan G- Navên Xwarina
G-Navên wateyî G-Zîndiyên Avê
Grûpa Demî G-Cilûbergan
Grûpa Cihan G-Tiştên Hişk
Grûpa Lêkeran G- Berhemên Şîrî
Grûpa Vexwarine
G-Dar û gul
G-Amûran
Grûpa Avahîya

Her wisa binêre

Çavkanî

  1. ^ "çavkanîyên gotrarê".