Kartikeya

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Guhartoya 14:49, 10 çiriya pêşîn 2020 ya ji aliyê Dilovan Gervan (gotûbêj | beşdarî) (Bi rêya wergerandina rûpela "Kartikeya" hate çêkirin) ve
(cudahî) ← Guhartoya kevintir | Guhartoya niha (cudahî) | Guhartoya nûtir → (cudahî)
Kartikeya
God of War and Victory
Commander of the Gods
Statue of Kartikeya in Batu Caves temple
Navên dinMurugan, Subramanya, Kumara, Skanda, Saravana, Shadanana, Devasenapati, Shanmukha
DevanagariŞablon:Lang-sa
Sanskrit transliterationKārttikeyaḥ
Tamil transliterationMurukaṉ
Tamilமுருகன்
PerestvanKaumaram Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
AffiliationDeva
AbodeMount Kailash
PlanetMangala
Mantra
Çek
Animals
  • Peacock
  • rooster
  • snake[3]
RojTuesday
Siwar dibePeacock
ZayendMale
Festîval
Agahiyên kesane
Dê û bav
Xwişk û bira
HevjînDevasena and Valli
XanedanDevasena, Valli Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Kartikeya herwesa weka( (Şablon:Lang-sa, Şablon:IAST3), herwesa weka Skanda, Kumara zanîn, [4], Murugan û Subrahmanya, ew xwedeyê Hindusiyaye yê şer e. [5] [6] [7] Ew kurê Parvati û Shiva ye, û birayê Ganesha ye, û xwedayekî ku çîroka jiyana wî di Hinduîzmê de gelek muhima. [8] Ew li asyaya Başûr jî tê abdat kirin û ev xwedeyê dînê hindusiya li Hindistana Başûr li welatên, Srî Lanka, Singapûr û Malezyayê wekî Murugan tê naskirin. [5] [8] [6]

Kartikeya xwedayek kevnar e, ku di serdema Vedic de tê şopandin . Delîlên arkeolojîk ên ji sedsala 1-emîn CE û pê ve, [9] ku ew bi xwedayê Hindusiya Agni (agir) re hatiye dîtin, Ew li seranserê Hindistanê di gelek perestgehên serdema navîn de hatbûye dîtin, wekî mînak li loraikeftên Ellora û phaikeftên Elephanta . [10]

Îkonografiya Kartikeya pir girîng diguhere; ew bi gelemperî wekî mirovek hertim ciwan tê temsîl kirin, siwar dibe an nêzê tawus e, carinan li nêzê dîkek bi çekan li xwe dike. Piraniya îkonan wî bi yek serî nîşanî wî didin, lê hin bi şeş serî wî efsaneya derdora zayîna wî nîşan dide. [5] [8] [6] Ew zû di nav şervanek fîlozof de mezin dibe, xerabiyê di teşeya cina Taraka de tune dike, fêrbûna lêgerîna jiyana exlaqî û teolojiya Shaiva Siddhanta hîn dike . [6] [7] Wî gelek şaîr-pîroz, wekî Arunagirinathar îlham girtiye . [7] [11]

Etîmolojî û navdêr

Peykerê xwedayê Skanda, ji Kannauj, Bakurê Hindistanê, dora sedsala 8-an.

Kartikeya di nav nivîsarên kevnar û serdema navîn ên çanda Hindistanê de bi gelek navan tê nas kirin. Di nav van de herî gelemperî Murugan, Kumara, Skanda, û Subrahmanya ne. , Xeletiya çavkanî: Etîketa <ref> ne derbasdar e; eger navê wî nehatibe nivîsin, divê di referansan de naverok hebe.

Navê Skanda ji skanḍr-, ku tê maneya "leaper an êrişkar" , [7] Di helbesta destanî ya Kalidasa de Kumarasambhava ("Zayîna Xwedayê ”er"; Sedsala 5-an Z.), wekî di piraniya çîroka de, xweda dixwest ku Skanda ji dayik bibe da ku dêwê bi navê Taraka ji nav bibe, ku bû bexşînek da ku ew tenê ji hêla kurê şîfave ve were kuştin. Wan Parvati şand daku raz Shîva wê bizewicîne. Lêbelê, Shiva di medîtasyonê de winda bû û Parvati ne kişand ser xwe heya ku tîrê ji kevanê Kama, xwedayê evînê, ku wî tavilê şewitand, xist. Piştî gelek salan ji bêbaweriyê, tovê Shiva ew qas xurt bû ku xweda, ji encamê ditirsin, Agni, xwedayê agir dişînin ku lîstika hezkirina Shiva ya bi Parvati re qut bike. Agni tov stend û ew avêt Ganga, ku Skanda lê çêbû. Xeletiya çavkanî: Etîketa <ref> ne derbasdar e; eger navê wî nehatibe nivîsin, divê di referansan de naverok hebe.

Kartikeya tê wateya "ya Krittikas". [6] Ev destan jî bi bûyîna wî ve girêdayî ye. Piştî ku ew li qiraxa Çemê Ganges xuya dibe, ew ji hêla şeş ji heft stêrkên herî geş di ezmana şevê de bi navê Krittikas di nivîsarên Hîndû de (ku di nivîsarên Grekî de Pleiades tê gotin) de kom dibe. Van şeş dayîkan hemî dixwazin wî û pitika Kartikeya şîrmij bikin. Kartikeya nîqaşê bi mezinbûna pênc serî zêdetir dike ku bi tevahî şeş serî hene da ku ew li her şeş dayikan binihêre, û bila her yekê yek hemşîre bike. [6] [12] sixeş Krittikas Śiva, Sambhūti, Prīti, Sannati, Anasūya û Kṣamā ne. Xeletiya çavkanî: Etîketa <ref> ne derbasdar e; eger navê wî nehatibe nivîsin, divê di referansan de naverok hebe.

Çavkaniyên nivîskî

Îkonografî

Kartikeya şeş serî serî li tawusê siwar kir, ji hêla Raja Ravi Varma .
Kartikeya (Kâtkâ Dyao) ji hêla Hajongsên bakurê rojhilata Hindistanê ve bi tîr û kevanek tê perizîn.

Efsaneyên

Limêjî

Perestgeh

Perestgehên Kartikeya-Subrahmaniya li herêmên girên wekî Ghatên Rojava navdar in. Li jor: Perestgeha Maruthamalai ya sedsala 12-an li Coimbatore .
Reflections perestgeha Marudhamalai
Perestgeha Murugan a Amerîkaya Bakur

Çavkanî

  1. ^ "Archived copy". Ji orîjînalê di 17 çiriya paşîn 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 9 hezîran 2018.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)
  2. ^ "The meaning of arohara". Ji orîjînalê di 11 îlon 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 nîsan 2019.
  3. ^ [1]Girêdana arşîvê 25 nîsan 2017 li ser Wayback Machine
  4. ^ James G. Lochtefeld 2002, r. 377.
  5. ^ a b c Asko Parpola 2015, r. 285.
  6. ^ a b c d e f James G. Lochtefeld 2002.
  7. ^ a b c d Fred W. Clothey 1978.
  8. ^ a b c Constance Jones & James D. Ryan 2006, r. 228.
  9. ^ Xeletiya çavkanî: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :0
  10. ^ T. A. Gopinatha Rao 1993.
  11. ^ Mohan Lal 1992, r. 4339.
  12. ^ Doris Srinivasan 1997.