Che Guevara

Che Guevara
"Guerrillero Heroico" Di sala 5ê adarê 1960an de ji bo bîranîna qurbanên Teqîna La Coubre de ji alîyê Alberto Korda portreya berhemî hate kişandin. Di Cîhanê de ev wêne wek navdar tê hesibandin.
Navê rastî	Ernesto Che Guevara
Jidayikbûn	6ê sibata 1928an Rosario, Arjentîn
Mirin	9ê çiriya pêşîn a 1967an (39 salî) La Higuera, Bolîvya
Esil	Arjentînî
Hevwelatî	Arjentîn
Pîşe	Doktor, nivîskar, dîplomat, gerîlla, şoreşger, Îdeoloj
Dîn	Ateîst (Marksîst humanîzm)
Hevjîn	Hilda Gadea (1955–1959) Aleida March (1959–1967)
Zarok	Hilda (1956–1995) Aleida (d. 1960) Camilo (d. 1962) Celia (d. 1963) Ernesto (d. 1965)
Malbat	Ernesto Guevara Lynch
biguhêre

Ernesto Che Guevara (1928-1967) şoreşgerekî arjentînî yê navdar e.

Che Guevara, di sala 1928'an de li bajarê Arjentînê Rosarioyê ji dayîk bû. Bi eslê xwe ji spanî, baskî û îrlendî ye. Di sala 1953an de li Buenos Airesê, bû bijîşk. Che, bi tevgerên çep ên şoreşger ên li welatên Amerîkaya Latînî ji nêz ve eleqedar dibû. Dûre, dema ku çû Meksîkê Fidel Castro naskir. Ew bi tevî Castro, li dijî rêvebiriya dîktator Batîsta, tevlî têkoşîna Rizgariya Kûbayê bû. Salên dirêj di nava şerê gerîlla de cîh girt. Piştî rizgarbûna Kûbayê weke Wezîrê Sanayiyê hate wezîfedarkirin. Lê wî ev wezîfe qebûl nekir û ji bo rizgarkirina gelên din ên bindest berê xwe da çiyayên Bolîvya yê.

Li Bolîvyayê leşkerên Barrientos şeva 7ê çiriya pêşîn 1967an Che li nêzî li Higuerasê asê dikin. Ji lingê xwe birîneke giran girt û wî di zîndaneke Hiegurasê de hepis kirin. Che, li hemberî ti kesî serî netewand. Gotinên dawî yên Che, bi qasî ku bikeve lîteratura dîrokê ya cîhanê bi wate bûn. "Mirina li ser pêyan ji jiyana li ser çogan çêtir e". Roja 9 çiriya pêşîn 1967an, saet 13:10an de bi fermana Dewletê Yekbûyî yê Amerîkayê û servîsa îstîxbarata wê û bi erêkirina serokkomarê Bolîvyayê Rene Barientos, ji aliyê Mario Tuzan ku yek ji mêrkûjê kirêgirtî yên Barrientos bû, bi neh guleyan can da.

Piştî kuştina Che, Rêvebiriya Bolîvyayê bi biryareke wiha poşman dibe, ji ber ku Che, êdî bibû efsane. Ew bibû efsaneya şoreşgeriyê û îlhama rihê têkoşeriyê. Dijminên wî difikirîn ku eger sax bimaya, dibe ku bandora wî ew çend li cîhanê belav nebûya.

Wisa jî -ji SNCCyê Juius Lester, daxûyaniyeke pir balkêş dide derbarê mirina Che de. Ew wiha dibêje: "Mirina Che, ne girînge, ya girîng ewe ku mirovekî wisa jiya ye. Ji bo tunekirina Che, divê hûn me hemû xelkên xîzan tune bikin; ev yek jî bê îmkane."

Bi yek gotinê, ew xewna şevan ya zordar û mêtingeran bû û hîn jî wisa ye. Ew bi kesayetiyeke xwe ya bi utopya dagirtî, bi azwerî û xwestika têkoşînê û alîgiriya neteweyên bindest, di nava dilê herkesî de cîh girt.

Piştî 35 salan jî ew hîn ciwanekî 39 salî ye di dilê hemû mirovatiyê de ye. Ya girîng jî, meşa mirovên ku bi vê felsefeyê dimeşin, berdewam dike. Di gotineke xwe de serok Apo wiha digot, "Heta ku mirovatî berdewam bike wê meşa mirovê ber bi kamilbûn û gîhîştinê ve jî berdewam bike". Di felsefeya Che de jiyaneke tijî û dagirtî heye. Ew dibêje, divê jiyana mirovan hertim bi têkoşînê derbas bibe. Ew bi romantîzma şoreşgerî dijî û dixwaze ku tim mirov ji bo rastiyê têkoşînê bike. Rastî li kû be mirov li wir be.

Rêzedîroka jînenîgarî

Rêzedîrok a Che Guevara

Ernesto Che Guevara di 9ê çiriya pêşîn a sala 1967an de li çiyayên Andê ji aliyê çawişekî Bolîvyayî ve hate kuştin.

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Che Guevara de hene.

• Che, Guía y Ejemplo: ^{Girêdana arşîvê 2011-09-10 li ser Wayback Machine} Photos ^{Girêdana arşîvê 2006-05-20 li ser Wayback Machine}, Songs(mp3) ^{Girêdana arşîvê 2006-04-27 li ser Wayback Machine} and Videos ^{Girêdana arşîvê 2006-04-26 li ser Wayback Machine}
• Malpera "Che lives" ^{Girêdana arşîvê 2008-09-12 li ser Wayback Machine}