Kuvark

Kuvark
Kuvark
	Kuvarka sor (Amanita muscaria), kuvarkeke bi jehr e.
Pêk tê ji	pileus; hymenium; hymenophore; stipe ;
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Kuvark (bi latînî: Fungus) curayekî kuvan e. Gelek texlîtên kuvarkan bi rengên cuda cuda hene. Heta hin ji wan hene ku jehrî jî di wan de heye. Her sal gelek kes bi van karokên jehrîdar dimirin.

Karok li Kurdistanê di demsala biharê de li mêrg û terazinan şîndibin. Karok dema hêj nû ji binê axê derdikevin derva, gelek piçûk in, qurma wan zirav e û jora wan tar vedigire; girover dibe û keviyên xwe bi jêrê ve diwergerînin. Karok ji aliyê tara xwe ya binî ve, xetxetkî ye. Bihneke xweş jê tê û ji bo xwarina mirovan xwerekekî pir hêja, bi adan û nişa ye.

Cureyên kuvarkan

Dobelan
Fisegur, fisê kûçikan (Lycoperdon sp.)
Fîqeroş (Boletus edulis)
Kuvarka biya (Pleurotus ostreatus)
Kuvarka daran (Boletus edulis)
Kuvarka kelema (Amanita sp.)
Kuvarka kera (Coprinus comatus)
Kuvarka kewaxa (Agrocybe aegerita)
Kuvarka kinkor (Pleurotus eryngii)
Kuvarka kûçika (Coprinus atramentarius)
Kuvarka pûşî (Fomes fomentarius)
Kuvarka rastan, kuvarka guhera, kuvarka mêrga (Agaricus campestris)
Kuvarka sor (Amanita muscaria)
Kimî (Agaricus bisporus)
Pişo (Polyporaceae)
Pozgolik
Sing (Armillaria tabescens)^[1]

Karok wek xwarin

Li Cizîra Botan ev xwarin ligel kuvarkan tê çêkirin:

Komfeqîrk an hacbacîlok (bi karok, xwê, îsot, pîvaz, rûn û qelî)

Bêjenasî

Kuvark yek ji peyvên kevin yê îndo-europî ye. Di zimanê farisî de hatiye guhartine lê di zimanê sanskrît dakavaka ye.^{[çavkanî hewce ye]} Di kurdî da peyvên kuvk, kuvark û kevz û peyva sanskrît kavaka ji yek peyvê tên.^{[çavkanî hewce ye]} Peyva kuvk wek küf derbasa tirkî jî bûye. Di devokên kurdî da ji bo bi kuvark gellek nav tên gotin. Ku yek li ev peyvan bi baldar binêre yê eleqeyên wan bi kuvarkê ra bîne:

Ji bo kuvark

Ji bo kuvk

Ji bo kevz

Çavkanî

^ Prof. Dr. Abdunnasir Yildiz, Mamosteyê Zanîngeha Dîcleyê, "Beşik ji kuvarikê li herêma me digehîjin." Amed.

[1] Prof. Dr. Abdunnasir Yildiz, Mamosteyê Zanîngeha Dîcleyê, "Beşik ji kuvarikê li herêma me digehîjin." Amed.

[1]