Rihayî (devok)

Devoka Rihayî an Urfî
Kurmancî
Welatên lê tê axaftin	Kurdistan
Herêm	Riha, Adiyeman
Axiverên zimanê zikmakî	−
Malbata zimanî	Zimanên hind û ewropî Zimanên hind û îranî Zimanên îranî Zimanên îranî yên rojava Zimanên îranî yên bakur-rojava Kurdî Kurmancî Devokên rojava Devoka Rihayî an Urfî
Şiklê kevn
Kodên zimanî
ISO 639-3	–

Urfî an rihayî devoka kurmancî ya herêma Rihayê u Semsure ye. Ev devok nêzîkê kurmanciya li navçeya Kobanê ya ku dirêjiya deştê Sirûcê ye. Lê hejmarên kobaniyan wek yên kurmanciya navîn in.

Hin taybetiyên urfî/rihayî

Gotinên taybet

Hinek gotinên taybet ên devokê hene, li gorî bikaranîna van gotinan meriv kare kurdên Rihayî nas bike. Ew gotin ji aliyê kurdên Rihayê ve tên bikaranîn:

• Bê = Bêje
• Çito an jî Çitonî? = Çawa?
• Çira? û Çiro? / (Ji) Çi re = Çima?
• E dorim mol / Ez diherim = Ez dicim mal
• E = Ez
• Honî / Wihonî = Wiha
• Wanî= Wiha
• Kîcox? / Kî çax? (Di kîjan çaxê de?) = Kengê?
• Kînga= Kengî?
• Meke (Neke) - Mekene (Nekene) - Mebê -... (Ji boy gelek hevokên împeratif li cihê "ne-", "me-" tê bikaranîn)
• No = Na
• Werganî û Wergonî = Wisa
• Li cihê gotina "ku" pir caran gotina "ge" (ger) an jî 'ke' (ku) bikaranîn. Mînak: E noxozim ge tu herî.

Hejmar

Hinek hejmarên kurmanciya rast bi awayeke din tên gotin. Ew bi taybetî ev hejmar in û hertim wisa têne gotin:

• Dudu / Dido = Du
• Sisê = Sê
• Nehe = Neh

Wekî din, hinek hejmarên din ên taybet wisa ne:

• Dewûyek (Deh û yek) = Yazdeh
• Dewûdudu / Dewûdido (deh û du) = Diwazdeh
• Dewûsisê (deh û sê) = Sêzdeh
• Dewûçor (deh û çar) = çardeh
• Dewûpênc (deh û pênc) = Panzdeh
• Dewîses (deh û şeş) = Sesdeh
• Dewûheft (deh û heft) = Heftdeh
• Dewûnehe (deh û neh) = Nozdeh

Axaftin

Gelek caran tîpa a wek tîpa o tê gotin. Car caran tîpa e jî wisa tê gotin.

Mînak: Hevoka "Ez dixwezim ji te re bêjim ku tu neçî mal" wisa tê xwendin:

• E dixozime ji te ro bême ge tu merî mol.
• E dxozme j'te ro bême ke tu merî mol.