Roşava

Rişave Roşava, Reşava
Gund
Rişava
Bihara gundê Roşavayê
Rişave
Koordînat: 37°05′47″Bk 43°39′08″Rh
Welat	Başûrê Kurdistanê
Dewlet	Îraq
Parêzgeh	Dihok (parêzgeh)
Navçe	Amêdî
Nahiye	Dêrelûk
Bilindahî	980 m (3220 ft)
biguhêre

Rêya Gundê Rişava

Rişava, Reşava yan Roşava gundek e ku dikeve Başûrê Kurdistanê, ser bi nehiya Dêrelûkê ve ye, li parêzgeha Duhokê.

Çiyayên devera Rişava.

Gundê Rişave yek ji gundên devera Nihêlê ye. Niha gundê Rişave kavilê û piraniya xelkê gundî nuke li nehiya Dêrelûkê û li bajêrê Amêdiyê û Duhok û deverên din yen kurdistanê akincî ne û jiyan dikin. Gelek ji wan jî niha li Europa, America u Australia jiyan dikin u akincîne.

Dîrok

Dîvçon tê kirin....

Akinciyên Rişave

Gundê Rişave gundekî avedan bû û pirî mirov bû. Ji ber nebaşîya jîyrara gundên dewir û ber, gelek ji wan gundan hatine kavil kirin û berev gundê rişave ve hatine ji bo berdewam kirina jîyana xwe. Em dikarin bêjin nêzîkî rojhelatê gundî bi qasî 3km gundek hebû bi navê Qaîda. Ne gûndekî baş bû belkû gelek zehmetî têde hebûn. Ji ber vê çendê jîyanê têde berdewam nekir, lewra xelkê gûndê Qaîdê berev gûndê Reşava ve dihên û akincî vî gûndî dibin û niha wek xelkê gundî dihên naskirin. Ji bilî gunde Qaîdê, gundê "Giwîziyê" û gundê "Ziliyê" ji akincî gundî bûne û wek Reşavayî tên naskirin.

Ji bilî van gundan gelek xelkê din jî bo akincîbonê berev gundê Reşava ve hatîne. Wek xelkê gundê Seriyê, û gelek ji muhacirên din jî berev gundî ve hatine û akincî bone wek:

• Zaroyên Elîkê Derwêş Beşîrê û Derwêş ku eslê xwe ji gûndê Şinînê ne, ji hoza zêbarîya ne.
• Zaroyên Ebdulayê Êmokê wekî Mihemed û Îbrahîm ji gundê Bêbanêne, ji hoza Barzanîya ne.
• Xalidê Xizêmê, ew jî ji hoza Barzanîya ne Mizûrî Jorî ne.

Ev muhacirên ku hatine gundê Rişave û akincî bûne, wek xelkê gundî rêz lê hatine girtin û bûne xelkê vî gundî.

Egerê serekî ku ev xelke berev gundê Rişava ve hatin e ew boye kû xelkê gunde Reşava miletek gelek rêzdar bûne û rêzeka mezin ji xelkê muhacir re girtine û wek xelkê gundî danustandin pê re kirine. Ji bilî vê çendê Reşava gundekê avedan û pir ciwan bû.

Navê gundî: Rişave, Reşava yan Roşava

Şirovekirna navê gundî bi 3 şêweyan dihêt gotin.

Ew jî ev in, hendek ji aliye dîrokî ve dibêjin: navê gundê Rişave bi Reşê hatiye nav kirin û naskirin, ku ew jî bi vî şêweiy ku dibejin kesek bi navê Reşê ev gunde ava kirî ye, û nevê gundî wek Reşê-ava dihêt gotin ji aliyê hendek ji xelkê vî gundî.

Belê piraniya kesên dîrok nasên vî gundî di bêjin nexêr çi rastî bo vê çendê nîne, û eger jî ewe ku ev gundê di keve bin çiyayeki, û zû roj lê ava di be lewira di bêjin Roj-ava yan Roşava.

Belê ku mirov bêhtir dîvçonê ji bo navê gundî bike, mirov bi navê Rişave behtir jê bawere, û belê rastî ye ku navê gundî yê dirust Rişave yê. Jiberku gundê Rişave an Rişava dikeve serê çiyaye Metîn bi bilindahî ya 980m. Kanîyên vî gundî gelekin û gundekê bi av u kanî ye, ava van kaniyan diherike an dirêje li binara vî çiyayî. Di be lewira navê gundî bi rûbûna avê hatiye navkirin ku, [[av]]-riş an Riş-av, Ku nuke buye Rişava.

Binemalên Rişave

Gundê Rişave bi heşt binemalan pêk dihêt. Navên binemalan eve ne:

1. Binemala Hesê Behdîn
2. Binemala Binemala Feqemer
3. Binemala Mela an Malên Mela
4. Binemala Mala Kiwîşa
5. Binemala Mesîha an Malên Mesîha.
6. Binemala Êzdîna an Malên Êzdîna
7. Binemala Jêrî an Malên Jêrî
8. Binemala Hecîka an Malên Hecîka

Ev her heşt binemale yên serekîne di nav gundî de.

Muhacîrên Rişava

Hendek muhacirên din jî hatîne gundî ku di hên nas kirin bi van navên jor de :

• Gundê Giwîziyê: Xano, Heciyê Şêxo.
• Gundê Ziliyê: Reşê Selîmaiyê û Braiyên xwe û Mala Ebdulaiyê Ehmo.
• Gundê Sêriyê: Mala Abizêkê.

Kaniyên gundî

• Kaniya Ava Vexwarinê di keve ser bi rûbarê Zêyê Mezin binê gundî.
• Kaniya Serokaniy di keve binê gundî bi aliyê gelî ve.
• Kaniya Binêvê di keve pişta gundî.
• Kaniya Pişta Gundî Ji navê xwe diyare ku di keve pişta gundî.
• Kaniya Sêvê Ew jî di keve pişta gundî.
• Kaniya Şîva Ziliyê û Kanîsarkê di keve ser şîva ziliyê li bakurê gûndî.
• Kaniya Kanî Hilîkê û birka gûndî di keve bin giniyê li ser şîva gîzîkê.

Çavkanî

Îbrahim Rişavey

Mehêl Enes Rişavey