Famîleya leqatên aviyan

Cinsê leqatên aviyan (herwiha famîleya leqatên aviyan), cinsê simbilên aviyan, cinsê zîpzîpeyan (Aponogeton) ji desteya Alismatales, navê cinseke riwekan e. Ji ber ku di di famîleya xwe de, wekî cins, bi tenê ye, navê xwe dide famîleyê jî.

Di gelek zimanan de, ji ber ku ev navê cinsekê ye, jê re dibêjin cinsê leqatên aviyan. Di desteya Alismatales de wekî sinbil, zîpzîpe tenê ev malbat heye. 43-48 (an jî 47-55) endamên vê cinsê hene. Li herêmên tropîk û subtropîk digihên. Bi taybeti li başûrê Afrîkayê û girava Madagaskarê tê dîtin. Li Asya, Awistraliya jî ne pirr kêm e.

Hin endamên vê cinsê di masîdankan (akvaryûm) tên bikaranîn, masîdankan dixemilînin. Li hin welatan ji bo masîdankan tên çandin. Ji ava şîrîn hez dikin. Ango ne li peravên deryayan, li aviyan digihên.

Sîstematîk

Cara pêşîn sala 1782'yê bi pirtûka xwe Supplementum Plantarum,ji aliyê Carl von Linné yê ciwan ev cins (herwiha famîle) terîf kiriye, jê re Urirandra Thouars ex Mirb gotiye. Navê niha Aponogetonaceae sala 1856'ê Jules Émile Planchon diBotanical Magazine de bikaraniye.

Aponogeton abyssinicus Hochst. ex A.Rich.) * Aponogeton afroviolaceus Lye
Aponogeton angustifolius Aiton
Aponogeton appendiculatus H.Bruggen
Aponogeton azureus H.Bruggen: Tenê li bakurê Namîbyayê tê dîtin.
Zîpzîpeya Bernier (Aponogeton bernierianus (Decne.) Hook. f.): Welatê wê Madagaskar e.
Aponogeton bogneri H.Bruggen
Zîpzîpeya Boivins (Aponogeton boivinianus Baill. ex Jum.): Welat Madagaskar e.
Aponogeton bruggenii S.R.Yadav & Govekar
Aponogeton bullosus H.Bruggen
Capurons Wasserähre (Aponogeton capuronii H.Bruggen): Madakaskar.
Aponogeton cordatus Jum.: Madagaskar.
Aponogeton crispus): Welat Srî Lanka.
Aponogeton cuneatus S.W.L.Jacobs
Zîpzîpeya Decary (Aponogeton decaryi Jum.): Madakasgar.
Aponogeton desertorum Zeyh. ex A.Spreng.
Aponogeton dioecus Bosser: Madagaskar.
Zîpzîpeya duleqat (Aponogeton distachyos L. f.): Parêzgehên başûrê Afrîkayê Westkap û Mpumalanga.
Aponogeton eggersii Bogner & H.Bruggen: Madagaskar.
Zîpzîpeya peldirêj (Aponogeton elongatus F.Muell. ex Benth.)
Aponogeton euryspermus Hellq. & S.W.L.Jacobs
Aponogeton fotianus J.Raynal
Aponogeton fugax J.C.Manning & Goldblatt: Başûrê Afrîka.
Aponogeton hexatepalus H.Bruggen
Zîpzîpeya Jacobsen (Aponogeton jacobsenii de Wit) * Aponogeton junceus Lehm. ex Schltdl.
Aponogeton kimberleyensis Hellq. & S.W.L.Jacobs
Aponogeton lakhonensis A.Camus (Syn.: Aponogeton pygmaeus Krause, A. taiwanensis Masamune): Li başûrê Asyayê Hindistan, Îndonêzya ûêd.
Aponogeton lancesmithii Hellq. & S.W.L.Jacobs
Aponogeton longiplumulosus H.Bruggen: Madagaskar.
Zîpzîpeya Lorias (Aponogeton loriae Martelli)
Bist (riwek) an zîpzîpeya Madagaskarê (Aponogeton madagascariensis (Mirb.) H.Bruggen)
Aponogeton masoalensis Bogner: Madagaskar. * Aponogeton natalensis Oliv.
Zîpzîpeya ajnêker (Aponogeton natans (L.) Engl. & K.Krause)* Aponogeton nudiflorus Peter
Aponogeton proliferus Hellq. & S.W.L.Jacobs
Aponogeton queenslandicus H.Bruggen
Aponogeton ranunculiflorus Jacot Guill. & Marais * Aponogeton rehmannii Oliv.
Zîpzîpeya pelhişk (Aponogeton rigidifolius H.Bruggen): Srî Lanka.
Zîpzîpeya Robinson (Aponogeton robinsonii A.Camus)
Aponogeton satarensis Sundararagh., A.R.Kulk. & S.R.Yadav
Aponogeton schatzianus Bogner & H.Bruggen: Madagaskar.
Aponogeton stuhlmannii Engl.
Aponogeton subconjugatus Schumach. & Thonn.
Feinährige Wasserähre (Aponogeton tenuispicatus H.Bruggen): Die Heimat ist Madagaskar.
Aponogeton tofus S.W.L.Jacobs
Aponogeton troupinii J.Raynal
Aponogeton ulvaceus Baker): Madagaskar.
Zîpzîpeya biçirik, zîpzîpeya lûlikî (Aponogeton undulatus): Hindistan, başûrê Asyayê.
Aponogeton vallisnerioides Baker
Aponogeton vanbruggenii Hellq. & S.W.L.Jacobs
Aponogeton viridis Jum.: Madagaskar.
Aponogeton womersleyi H.Bruggen

Çavkanî

Agahî bi îngilîzî di Western Australian Flora. ^{Girêdana arşîvê 2011-08-13 li ser Wayback Machine}
H. W. E. van Bruggen: Monograph of the genus Aponogeton (Aponogetonaceae), Di: Bibliotheca Botanica, 1985, VIII, Heft 137, ISBN 3-5104-8008-2