Atênê

Atênê Ἀθηνᾶ / Ἀθήνη
Perestvan	dînê Yewnanistana kevnare
Sembol	Xûde aegis zeytûn gorgoneion owl
Tekst	Odîseya, Îlyada, The Suppliants, Hades
Zayend	Mê
Agahiyên kesane
Jidayikbûn	Olympus
Dê û bav	Zeus  (bav) Mêtîs, Korîfê  (dê)
Zarok	Korîbantes Hygieia
Wekhev
Mînêrva, Pallas, Aëdon
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Atênê yan jî Esîna (bi yewnanî Athena; yewnaniya atîkî: Ἀθηνᾶ, Athēnā yan Ἀθηναία, Athēnaia; yewnaniya epîkî: Ἀθηναίη, Athēnaiē; yewnaniya yonî: Ἀθήνη, Athēnē; yewnaniya dorî: Ἀθάνα, Athānā) yek ji giringtirîn xwedawendên jin ên çîvanokî yên Yewnanistana kevnare e. Li gorî Mîtolojiya yewnanî, ew zaroka Zeus ya herî hezkirî bû. Atênê xwedawenda bajêran, hunerî, pîşesaziyê û şerî bû. Di çîvanokên derengtir ên yewnanî da, ew xwedawenda jîrî û aqilmendiyê ye û gelek carn bi mirxekê, nemaze bi bum an kundekê dihêt nîşandan. Di Mîtolojiya romayî da ew bi navê Mînêrvayê dihat naskirin. Ew lî ser destana Odîseyayê da bi navê Xwedawenda çav asîman an go Atênêyê çav asîman dihate ji wê ra gotin.

Xwedawenda yewnanî Atênê, li gorî freskoyeke wênesazê awistirî Paul Troger (1698-1762).

Mîta Atênêyê

Li gorî pêşbiniyan zarokê di zikê Mêtîs ti cihê Zeus bigirta û wî wek Kronosê ji desthilatdariyê dûr bikira. Zeus ji wê yekê tirsa û Mêtîsê bi temamî xwar. Ew zaroka nav zikê Mêtîsê Atênê bû. Dema wextê wê hat serêşek giha Zeûsê. Paşê Atênê bi zirxa xwe ji nav serê Zeus derket. Lê wek pêşbiniyan nebû. Atênê nekarî otorîteyê dest bixe ji ber ku keç bû.

Girêdanên derve

• Pallas Athena