Berendamên Yekîtiya Ewropayê

Berendamên Yekîtiya Ewropayê welatên dike di Yekîtiya Ewropayê kevine an jî ji bo ketine werê beraftin e. Welatên Pîvanên Kopenhagê temam kirîn dikanin endama YE bin. Li wan Bulgaristan û Romanya ve berafî hat temam kirin û di 1ê çiriya paşîn 2007an de dike endama YE'yê bine. Bi Tirkiye û Xirvatistanê re jî beraftin dewam dikin.

Welatên 2007an de Berandam Bin

Bulgarîstan

Berafiyên Bulgaristanê di 15ê hezîranê 2004 hat temam kirin. Dirava xwe Lew bi Euro ve hat guherandin. Di 25ê nîsanê 2005an de peymana beşdariyê hat îmzekirin. Ew ji aliyê komîsyana YEyê ve jî hat pejirandin û Bulgarîstan di 1ê kanûna paşîn 2007an de dibe endama YEyê be.

Romanya

Di berfanberê 2004an de berafî hat temam kirin. Di 25ê nîsanê 2005an de peymana beşdariyê hat îmze kirin û ew ji aliya komîsyana YE`yê de jî hat pejirandin û wek Bulgaristan Romanya jî dike di 1ê kanûna paşîn 2007an de endama YEyê be.

Berendamên berafî dewam dikin

Tirkiye

Tirkiye di 1999an de berandameka Yekîtiya Ewropayê ye, li ber wê di 1996an de jî endama Yekîtiya Bacgehêya. Paş di 17ê kanûna pêşîn 2004an de Parlamena Yekîtiya Ewropayê ji bo berafiyan pejir da şunda di 4ê çiriya pêşîn 2005an de berafiyan dest pê kir.

Çi qas hîn kêmavî li wê aliyê de pire jî, berafiyên Yekîtiya Ewropayê û bi Tirkiye ji bo Demokratîk bûnê Tirkiye de gelek kêr kir û hîn jî gelek girîng e. Ji bo kurdan jî gelek kêr bû, lê ji bo demokratîk bûnê bi tûnî hîn gelek tişt gerek e û Berafiyên Tirkiye û YE ji bo wê bi kurdan û gelê Tirkiye re fersendake mezin e.

Li Ewropayê, ji bo Tirkiye bi rûerd bi kêmavî li ser Ewrope ye (%3) û nifûsa xwe li welatên Ewropayê Almanya bêtir li gîşka mezintir e (di 2015an de dike dor 80 milyon kes be), gelek kes endam bûna Tirkiyê na xwezê ye. Ew ji bo aboriya (ekonmoîk) Tirkiye û demokratîk rewşa Tirkiye jî nê xwestin.

Xirvatistan

18ê hezîranê 2004an de Xirvatistan berandaem bûna fermî hel girt. Parlamena Yekîtiya Ewropayê ew di 17ê kanûna pêşîn 2004an de pejir kir û berafî di 17ê adarê 2005an de hat dest pê kirin. Gorî rawêjan Xirvatistanê li 2009an jî 2010an de endama YEyê be.

Berendamên gumanî

Li wan bêtir; bi Albanya re ji bo berendam bûnê berafî û xebat dewam dike û bi gumanî dorî 2020an de dikana bi endama YE be.

Bosniya Herzogovîna jî ku ekonomîk rewşê xwe û arîşeyê (problem) etnîk bikana ji hev derxa wek Elbanya dikana bi endam be.

Montenegro û Serbistan ber tev bûn dixwastin ko bi endama YE bû ne ye. Paş di 2006an de li hev veqetiyan şunda jî yek bi yek ji bo endam bûnê dil xwestina xwe rave kirin. Lê ji bo Sirbîstan Ratko Mladić, gunehkara cenga Bosna, diparast berafiyê berendam bûna niha di şikê de ye.