Celâl Şengör

Celâl Şengör

Jidayikbûn	24ê adara 1955an (69 salî) Stembol, Tirkiye
Navê jidayikbûnê	Ali Mehmet Celâl Şengör
Hevwelatî	Tirkiye
Perwerde	Koleja Robertê, Zanîngeha Parêzgeha New Yorkê, Zanîngeha Houstonê
Pîşe	Akademîsyen, zanyar, jeolog
Hevjîn	Oya Maltepe (zw. 1986)
Zarok	1
Karder	Zanîngeha teknîkê ya Stembolê, Lunar and Planetary Institute (en)
Qadên xebatê	Jeotektonîk (d), dîroka erdnasiyê (en)
Endamê	Austrian Academy of Sciences (en) Serbian Academy of Sciences and Arts (en) German Academy of Sciences Leopoldina (en) Academia Europaea (en) (1990) National Academy of Sciences (en) (2000)
Bandorbar	Karl Popper, İhsan Ketin, Eduard Suess, Alexander von Humboldt, Georges Cuvier, Charles Darwin, Jules Verne
Xelat	Xelata Bigsby (1999), Xelata Gustav Steinmann (2010), Xelata Arthur Holmes (2010), Xelata Collège de France Rammal

Ali Mehmet Celâl Şengör, (jdb. 24ê adara 1955an li Stembol) akademîsyen, zanyar û erdnasekî tirk e ku bi xebatên xwe yê di warê zanistiya erdê ya binyadî û tektonîkî de tê zanîn. Wî bandora parzemînan li ser avahîya kemberên çiyayan eşkere kiriye û parzemînek şerît keşf kir ku jê re gotiye Parzemîna Kîmmerê.

Şengör endamê Akademiya Zanistî ya Neteweyî ya Dewletên Yekbûyî, Civaka Felsefeya Amerîkî û Akademiya Zanistî ya Rûsyayê ye. Piştî Mehmet Fuat Koprülü ew duyem profesorê tirk e ku ji bo Akademiya Zanistî ya Rûsyayê hatiye hilbijartin. Şengör bi madalyaya Gustav Steinmann ji aliyê Komeleya Jeolojî ya Almanyayê ve hatiye xelatkirin. Şengör li Fransa, Înglistan, Awistirya û DYA’yê wek profesorê mêvan dixebitiye û di sala 1988an de ji Fakulteya Zanistê ya Zanîngeha Neuchâtelê, doktoraya rûmetî ya zanistê wergirtiye. Şengör di sala 1990an de li Academia Europaea hat qebûlkirin û di heman salê de bû endamê nûçegihanê Servîsa Jeolojîk a Awistiryayê û di sala 1991an de bû endamê rûmetê yê Komeleya Jeolojî ya Awistiryayê. Di sala 1991ê de Xelata Serdema Agahiyê ya Wezareta Çandê wergirtiye. Di sala 1992an de li Zanîngeha Teknîkî ya Stenbolê di Beşa Jeolojiyê ya Giştî ya Fakulteya Madenê de bûye profesor.

Kariyera akademîk

Şengor wekê endamê malbatekî tirkên Rumelîa jîdayîkbû ye. Di sala 1981ê de li Fakulteya Madenê ya Zanîngeha Teknîkî ya Stenbolê di beşa jeolojiyê ya giştî de dest bi kar dike. Di sala 1984an de Xelata Serokatiyê ya Civata Jeolojî ya Londonê û di sala 1986an de jî Xelata Zanistî ya TÜBITAKê wergirtiye. Di heman salê de li Fakulteya Madenê ya Zanîngeha Teknîkî ya Stenbolê dibe doçent.

Di sala 1988 de, wî doktoraya şerefê ya zanistê (Docteur ès sciences honoris causa) ji Fakulteya Zanistî ya Zanîngeha Neuchâtelê wergirt. Di sala 1990î de li Academia Europaea hat qebûlkirin û dibe endamê yekemîn a Tirkiyeyê ya civakê. Di heman salê de bû endamê nûçegihanê Servîsa Jeolojîk a Awistiryayê û di sala 1991an de dibe endamê rûmetê yê Civata Jeolojîk a Awistiryayê. Dîsa di sala 1991ê de xelata serdema zanistiyê ya Wezareta Çandê wergirt.

Di sala 1992an de li Fakulteya Madenê ya Zanîngeha Teknîkî ya Stenbolê di Beşa Jeolojîya Giştî de dibe profesorsex. Di sala 1993an de bû endamê herî ciwanê damezrînerê Akademiya Zanistî ya Tirkiyeyê û ji bo endamê konseya akademiyê hate hilbijartin.

Pîrtûkên wî

• "Zümrütname" (Yapı Kredi Yayınları, 1999)
• "Hasan Ali Yücel ve Türk Aydınlanması" (TÜBİTAK Yayınları, 2001)
• "Zümrüt Ayna: Bilimsel Düşünce Üzerine Denemeler" (Yapı Kredi Yayınları, 2003)
• "Yaşamın evrimi fikrinin Darwin döneminin sonuna kadarki kısa tarihi" (İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınları, 2004)
• "99 Sayfada İstanbul Depremi" (İş Bankası Kültür Yayınları, 2006)
• "Bilgiyle Sohbet - Popüler Bilim Yazıları" (İş Bankası Kültür Yayınları, 2014)
• "Dahi Diktatör" (Ka Kitap, 2014)
• "Aptalı Tanımak" (Ka Kitap, 2015)
• "Newton Neden Türk Değildi?" (Ka Kitap, 2015)
• "Bir Toplum Nasıl İntihar Eder?" (Ka Kitap, 2016)
• "Cehennemdeki Üniversiteliler" (Ka Kitap, 2016)
• "Bilimin Büyüsü" (İnkılap Kitabevi, 2019)