Çam
(Ji Darûk hat beralîkirin)
Çam, kinfor, darûk (Pinus) riwekek ji darên pelderzî yê famîleya qajan (Pinaceae) e. Qaj û çam cureyên cuda ne, di heman malbatê de cih digirin. Ji riwekên pelderzîkî re kinforî jî dibêjin, dibe ku, kinkorê navê xwe ji wir girtibe, lewra pelên wê jî strîlokî, derzîkî ne.
Li bakurê Kurdistanê, li parêzgehên Qers, Erdêxan, Îdir, Erzîrom, Xarpêtê heya salên 1990'ê daristanên kinforan gelek bûn. Hêzên leşkerî yên Tirkiyeyê, bi hinceta ku pêşmergeyên kurd xwe vedişêrin, pirraniya daristanan şewitandin. Niha kêm be jî, daristanokên cureyên çamê hêldar (Pinus brutia), şirb (Pinus nigra), çama zixuran (çama bêberû, kinfora mêşeyî, Pinus sylvestris), çama Helebê (Pinus halepensis) hene.
Cureyên çamê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Pinus brutia - Hêldar
- Pinus canariensis - Kinfora kanaryayî
- Pinus cembra - Çama helebê ya alpî
- Pinus halepensis - Çama Helebê
- Pinus heldreichii - Çama balkanî
- Pinus mugo - Çama lûtkeyan
- Pinus nigra - Şirb
- Pinus peuce - Çama trakyayî
- Pinus pinaster - Çama deryahez, çama peravên deryayan
- Pinus pinea - Çama Îtalyayê
- Pinus sylvestris - Çama zixuran
- Pinus amamiana - Çama Yakushimayê
- Pinus armandii - Çama spî ya çînî
- Pinus bhutanica - Çama spî ya Bhutanê
- Pinus bungeana - Çama Bungeyê
- Pinus dalatensis - Çama spî ya Viyetnamê
- Pinus densata - Çama Sikangê
- Pinus densiflora - Çama zixuran a japonî
- Pinus fenzeliana - Çama spî ya Hainanê
- Pinus fragilissima - Çama Wuluyê
- Pinus gerardiana - Çama Helebê ya Hîmalayan
- Pinus henryi - Çama Henry
- Pinus hwangshanensis - Çama Huangshanê
- Pinus kesiya - Çama Khasiya
- Pinus koraiensis - Çama Korêyê
- Pinus krempfii - Çama Krempf
- Pinus latteri - Çama Tenasserim
- Pinus luchuensis - Çama Luchu
- Pinus massoniana - Hêldar a çînî
- Pinus merkusii - Çama Sumatran
- Pinus morrisonicola - Çama spî ya Taiwanê
- Pinus orthophylla -
- Pinus parviflora - Çama Îdirê, çama Kurdistanê
- Pinus pumila - Çama Helebê ya Japon
- Pinus roxburghii -
- Pinus sibirica - Çama Sîbîryayê
- Pinus squamata
- Pinus tabuliformis - Hêldara Çînê
- Pinus taiwanensis - Hêldara Taiwanê
- Pinus thunbergii - Çama zixuran a Japon
- Pinus uyematsui - Çama Uyematsuyê
- Pinus wallichiana - Çama kelegirî
- Pinus wangii (syn. P. kwangtungensis)
- Pinus yunnanensis - Çama Yunnanê
- Pinus albicaulis - Çama qalikspî
- P. aristata - Çama Higori
- P. attenuata -
- P. balfouriana - Çama bihur,
- P. banksiana - Çam Banksê
- P. clausa - Çama kevîşenê
- P. contorta - Çama Contartayê
- P. coulteri - Çama gûzikmezin
- P. echinata - Çama pelkin
- P. edulis - Çama Coloradoyê
- P. elliottii -
- P. flexilis -
- P. glabra - Çama sîmirkane
- P. jeffreyi - Çama Jeffrey
- P. lambertiana - Çamşekir
- P. longaeva -
- P. monophylla - Çama yekpel
- P. monticola - Çama spî ya rojavayî
- P. muricata -
- P. palustris - Çama peldirêj
- P. ponderosa (syn. P. washoensis) - Çama zixuran a rojavayî
- P. pungens -
- P. radiata - Çama Monteri
- P. reflexa - Çama spî ya başûrê rojava
- P. remota - Çama Teksasê
- P. resinosa - Hêldara amerîkan
- P. rigida - Çama qetranî
- P. sabineana - Çama Sabinê
- P. serotina - Çama avevekê
- P. strobus -
- P. taeda -
- P. torreyana -
- P. virginiana -
- P. apulcensis -
- P. arizonica - Çama Arizonayê
- P. ayacahuite - Çama meksîkî
- P. caribaea - Çama Caribbean
- P. cembroides - Çama Helebê ya amerîkan
- P. chiapensis - Çama spî ya Chiapasê
- P. cooperi - Cooperçamı
- P. cubensis - Çama kûbayî
- P. culminicola - Çama Potosi
- P. devoniana (syn. P. michoacana) - Michoacan çamı
- P. durangensis - Durangoçam
- P. engelmannii - Engelmançam
- P. estevezii - Estevezçam
- P. gordoniana (syn. P. douglasiana) - Gordonçam
- P. greggii - Greggçam
- P. hartwegii - Çama Hartweg
- P. herrerae - Çama Herrera
- P. hondurensis - Çama Hondurasê
- P. jaliscana - Çama Jalisco
- P. johannis - Johannçam
- P. lawsonii - Lawsonçam
- P. leiophylla - Çama Chihuahuayê
- P. lumholtzii - Lumholtzçam
- P. maximartinezii -
- P. maximinoi (syn. P. tenuifolia)
- P. montezumae - Çama Montezuma
- P. nelsonii - Nelsonçam
- P. occidentalis -
- P. oocarpa - Çama gûzikhêkanî
- P. patula - Çama kelegirî ya meksîkî
- P. orizabensis - Çama Orizabayê
- P. pinceana
- P. praetermissa -
- P. pringlei -
- P. pseudostrobus -
- P. quadrifolia -
- P. rzedowskii - Çama Rzedowski
- P. strobiformis - Çama spî ya başûrê rojava
- P. tecunumanii - Çama Tecun Umanê
- P. teocote - Ocoteçam
- P. tropicalis - Çama tropîk
 | Ev gotara têkildarî daran şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |