Famîleya qaran
Xuyakirin
Famîleya qaran (Lauraceae) famîleyeke riwekên Magnoliopsida ye. Di vê famîleyê de bi qasî 50 çîn, 2000 heya 2500 cure hene. Bi taybetî li cihên tropîk cihwar in. Darçîn, defne (qar) jî ji vê malbatê ne, ku ji aliyê mirovan ve biharbêhn û çêjdarker tên bikaranîn.
Famîle sala 1789'ê ji aliyê Antoine Laurent de Jussieu ve, bi navê „Lauri“ di Genera Plantarum, r. 80'yê de hatiye binavkirin. 45 heya 57 çînên malbatê de, 2000 heya 2500 riwek hene:
- Actinodaphne Nees: Tevlî Parasassafras D.G.Long bi qasî 100 cureyan li herêmên teropîk ên Asyayê.
- Adenodaphne S.Moore
- Aiouea Aubl.
- Alseodaphne Nees: Bi 50 yan zêdetirî cureyan li Hindistan, Srî Lanka heya Malezya ûêd.
- Anaueria Kosterm.
- Aniba Aubl.
- Apollonias Nees: Bo mînak:
- Barbusano (Apollonias barbujana)
- Aspidostemon Rohwer & H.G.Richt.
- Beilschmiedia Nees: Bi qasî 300 cureyan li herêmên tropîk ên Afrîka, başûrê rojhilatê Asya, Awistraliya û Amerîkayê.
- Brassiodendron C.K.Allen
- Caryodaphnopsis Airy Shaw: 14 cure li Asya û herêmên nîvtropîk an avhewaya wê hinekê germ e.
- Cassytha L.
- Chlorocardium Rohwer et al.
- Cinnadenia Kosterm.
- Darçîn Schaeff.
- Clinostemon Kuhlm. & Samp.
- Cryptocarya R.Br.: Bi qasî 200 heya 350 cureyan.
- Dehaasia Blume: Bi qasî 35 cureyan li Kamboca, Çîn ûêd.
- Dicypellium Nees & Mart.
- Dodecadenia Nees: Tekane cure:
- Dodecadenia grandiflora Nees: Li Hindistan, Nepal û herêmên devedorê.
- Endiandra R.Br.: Bi qasî 30 cureyan li Hindistan, rojhilatê Asya û Awistraliyayê.
- Endlicheria Nees
- Eusideroxylon Teijsm. & Binn.
- Gamanthera van der Werff
- Hexapora Hook. f.
- Hypodaphnis Stapf
- Iteadaphne Blume: Mit nur drei Arten in China, Indien, Laos, Malaysia, Myanmar, Thailand, Vietnam.
- Kubitzkia van der Werff
- Qar, defne (Laurus L.)
- Licaria Aubl.
- Lindera Thunb.
- Litsea Lam.: Bi qasî 200 heya 400 cureyan li deverên tropîk.
- Machilus Nees: Bi qasî 100 cureyan li rojhilat û başûrê rojhilatê Asyayê.
- Mezilaurus Kuntze ex Taub.
- Mocinnodaphne Lorea-Hern.
- Nectandra Rottb.
- Neocinnamomum H.Liu: Bi qasî heft cureyan li rojhilatê Asyayê.
- Neolitsea (Benth. & Hook. f.) Merr.: Bi qasî 85 cureyan li Îndo-Malezya û rojhilatê Asyayê.
- Nothaphoebe Blume: 40 cure li rojhilat û başûrê rojhilata Asya, Amerîkayê.
- Ocotea Aubl.:350 cure; mînak:
- Defneya genî, qara genî (Ocotea foetens)
- Paraia Rohwer et al.
- Persea yan avokado Mill.
- Phoebe Nees
- Phyllostemonodaphne Kosterm.
- Pleurothyrium Nees
- Potameia Thouars
- Potoxylon Kosterm.
- Povedadaphne W.C.Burger
- Ravensara Sonn.
- Rhodostemonodaphne Rohwer & Kubitzki
- Sassafras J.Presl
- Sextonia van der Werff
- Syndiclis Hook. f.: Bi qasî deh cureyan li rojhilatê Asyayê.
- Triadodaphne Kosterm.
- Umbellularia (Nees) Nutt.
- Urbanodendron Mez
- Williamodendron Kubitzki & H.G.Richt.
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Malbata Lauraceae di APWebsite. (Li ser sîstematîkê û hin agahî) (ne bi kurdî ye)
- Shugang Li, Xi-wen Li, Jie Li, Puhua Huang, Fa-Nan Wei, Hongbin Cui & Henk van der Werff: Lauraceae in der Flora of China, Volume 7, 2008: Online. (îngilîzî)
- Henk van der Werff: Lauraceae in der Flora of North America, Volume 3, 1997: Online. (îngilîzî)
- J.G. Rohwer: Lauraceae. In: Klaus Kubitzki et al. (Hrsg): The Families and genera of vascular plants, Band 2: Flowering Plants – Dicotyledons – Magnoliid, Hamamelid and Caryophyllid Families, Springer Verlag, 1990, ISBN 978-3-540-55509-4.
Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Agahî li der famîleyê, di DELTA de Girêdana arşîvê 2007-01-03 li ser Wayback Machine (ne bi kurdî ye)