Giovanni Aldini

Giovanni Aldini
Giovanni Aldini (1829)
Jidayikbûn	16 nîsan 1762  Bolonya
Mirin	17 kanûna paşîn 1834  Mîlano
Cihê goristanê	Bolonya
Hevwelatî	Dewleta Papayî
Perwerde	University of Bologna
Pîşe	Fizîknas
Dê û bav	Giuseppe Aldini  (bav) Caterina Galvani  (dê)
Xelat	Order of the Iron Crown Order of the Iron Crown
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Giovanni Aldini ( jdb . 10ê nîsana 1762 - 17ê kanûna paşîn 1834), bijîjk û ​​fîzîknasekî îtalyan ku li Bologna ji dayik bû. Ew birayê mirovê dewletê kont Antonio Aldini (1756–1826) bû. Ew li pey hev xalê xwe Luigi Galvani (1737–1798) li Bologna di 1798 de bû profesorê fizîkê. Xebata wî ya zanistî bi giranî bi galvanîzm, anatomî û sepandinên wê yên bijîjkî, bi çêkirin û ronîkirina tîrêjan û bi ceribandinên ji bo parastina jiyana mirovan û tiştên maddî ji hilweşîna bi agir re eleqedar bû. Wî ji xeynî îtalîya zimanê xwe ya dayikî, bi frensî , îngilîzî û latînî nivîsand, hîn jî di sedsala 18an de ji hêla civaka zanistî ve tê bikar anîn. Bi naskirina qedir û qîmeta wî, Împeratorê Awistirya ew kir şovîniyê Taca Hesinî û şîretvanê dewletê li Mîlano, ku ew mir. Wî mîrata gelek girîng wesiyet kir ku ji bo esnafan li Bologna dibistanek zanyariya xwezayî bibîne.

Ceribandin

Aldini elektrîka ku bi serê ga çêbûye pêşan dide

De animali electricitate ("The animal electricity"), 1794

Xwepêşandana gelemperî ya Aldini ya herî navdar a teknîka elektrostîmulkirina lemlateyên mirî di 1803 de li Newgate, London li ser tawankarê darvekirî George Forster hate kirin. Salnameya Newgate diyar dike ka çi qewimiye dema ku pêvajoya galvanîkî li laş hate kirin:

Li ser serlêdana yekem a pêvajoyê ya li rû, çeneyên tawankarê mirî dest bi lerzê kirin, û masûlkeyên pê re bi tirsnakî şil bûn, û çavek bi rastî vebû. Di beşa paşê ya pêvajoyê de destê rastê hate rakirin û zexm kirin, û ling û çokan hatin tevger kirin.

Frankenstein

Mary Shelley (Mary Godwin çêbû 30 Tebax 1797) dema ku Aldini li ser leşê George Foster ceriband dê di Çile 1803 de tenê 5 salî bû. Di pêşgotina xwe ya li ser çapa Frankenstein a 1831 de ew behsa Aldini nake, lê "galvanîzm" di nav mijarên nîqaşê êvarê de bû berî ku ew "xewna xweya şiyarbûnê" biceribîne û bibe sedema nivîsandinê. Beşa 5an, mexlûq şiyar bû:

Bi tîrêjiya ronahiya nîv-vemirî, min dît ku çavê zer û tarî yê afirîdê vekirî; ew bêhna xwe giran dida, û tevgerek konvulsîyon lebatên wê aciz dikir.