Kevneşopî

Kevneşopî
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Kevneşopî, di jiyanê de anku jiyan li gor xalna zagonî de dide birêve birin. Di jiyanê de kevneşopî bi demê re tê afirandin. Jiyana mirovan a demên berê di roja me ya îro de dibê kevneşopî. Mirov û karên wan ên berê wek kevneşopî tê nasandin. kevneşopî  di temenê wê de Hizir, aqil, (Exlaq rewîst) û hwd heya. Bi taybetî, mirov dikare bêje ku xal, zagon û destûrên civakiyê bi xwe re diafirêne. Wê mirov çawa bijî ku wê civak xwediyê nêzîkatiyên çawa bê, wê cihê mirov di civatê de çawa be berpirsiyariyên mirovan wê çî bin di nav civatê de ku mirov di nav de ye an jî jê ye û hwd, ev hemû xal bi xal di kevneşopîyê de tên diyarkirin. Kevneşopî hertimî bûye xalaka taybetî bi demê re. Di roja me ya îro jî de. bahse "Modernîte"yê tê kirin. Modernîte bi xwe jî, ew ji gelek aliyan ve kevneşopiyê bi nerîna xwe ya ku bi awayê wê re lê dinerê re dike temenê xwe de. Ahlaq, destûr û nêzîkatiyên civatê bi kevneşopiyê re diafir in û li ser lingan in.

Dîroka kevneşopiyê bi pêşketina civakê re

Kevneşopî, dîroka wê, ji aliyekî ve dibe dîroka civatiyê û pêşketina wê jî.

Di kevneşopiyê de exlaq

Kevneşopî, di temenê wê de, tê kifşkirin ku mirov wê çawa li hevdû bi nerê û nêzîkatiyê bike. Ahlaq, aliyekî wê yê giring ê ji binî ya.

Ûrf û adetên keseyetî û civatî

Di jiyana civatî de, çand û nêzîkatiyên çandî hene. Bi devkî bê û bi nivîskî bê, li gorî ku jiyangerî û an jî serpêhatî hatina jînkirin tên ser ziman.

Çand û kevneşopî

Çand, bi devkî bê û bi nivîskî bê, hanina li ser ziman ya wê kevneşopîyê ya.

Kevneşopî û dîn

Ol, bi qasî ku xwediyê kevneşopiya xwe bi demê re diafirê ya, ewçendî jî, ji kevneşopiyên civatî ên xalkê jî hizir û nêzkatiyên ku dike nava xwe de hene.

Kevneşopiyên ji hev cuda

Herêm bi herêm, kevneşopiyên jev cuda diafir in. Bi wê re bi heman rengî mirov karê bêje, gelek xalk hatina û çûna bi demê re di dîrokê de. Her xalkê ku hatiya û çûya ziman û kevneşopî û çandaka wan ya li gorî jiyan û jiyandina wan bûya.

Dem bi dem kevneşopiyên ku hatine û bihurîne

Bi demê re, car bi car li gor demê hin kevneşopî tên jîn kirin. Lê ji wê demê bîhurî ne, êdî hin kevneşopiyên din diafir in û dijîn. Bi vê yekê re, mirov karê bêje ku her dem li gorî xwe kevneşopiyên wê ku ew wan çêdike bi jiyana civatî û ya mirovî re hene û wan dijî û li gor wan jiyandin dibêt.

Kevneşopiya kurdan ên demên berê

Kurd, dîroka wan ya demdirêj ku bûya, bi wê re, kevneşopiyên wan yên ku wan weke destûrên ku li gor wan jînbûna afirandina. Dem bi dem, guharin jî di wan de kirina. Lê bi awayekî destûrî bi kevneşopiyên xwe re bi hezar salan jiyina.

kevneşopiyên xalkên cihanê ên din ên cuda

Her xalkek, bi dîroka xwe ya ku jînkiriya û bi jiyana xwe ya ku buhurandiya re, xwediyê kevneşopîyna ku li gor wan dijî û li gor wan di rêya xwe de di jiyanê de dimeşê ya.