Lolobî
Lolobî | |
|---|---|
| |
 | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Lolobî (wek lullu, lullubî û lulluyî jî tê naskirin) gelekî ji civakên Zagrosa mezin ku ji zûda li herêma Silêmaniyê jiyane û kalên kurdan e. Di gelek çaxên dîrokê de dewlet saz kirin, xwediyê serxwebûn û azadiyê bûne. Di ilm û karbend û çand û pisporiye da gelek pêşta çûne. Ji bo parastina ax û welate xwe bi gelê asûr û akadî re pir cara ceng û şerr kirine. Bi gora lewha entika kevnara, ya çaxê qiralê lolobiyan ku di 2800 sal berî zayînê de ku li herêma Zehawê hatiye ditin, ji herêma Halman (Hilwan) ê heya herema Zehaweyê hemû di bine destê lolobiyan de buwe. Sinorên dewletê wan, di xwe de bajarê Silêmanî, Sexan, Zehawe, Şehrezûr û Kerkûke ji digirt. Paytexta wan bajarê Zimriye buwe.[1][2]
Dewleta lolobî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Gelê lolobî dewletek xurt û heja saz kiribun. Ev dewleta hanê nêzikî hezar sali dom dike. Di sala 1800 berî zayînê de akadî êrisê tînîn ser wan û wan dixin bin desten xwe. Dema ku gotî welatê akadiyan zeft dikin, gelê lolobî jî li hember wan ser dikin û dibin xwediye serxwebun û azadiye û bi gotiyan ra peyvendi û dostiye çêdikin.
Di sala 1000 berî zayînê de asûrî êrîşê tînin ser welatê wan. Kayayê wan Amixa, direve kela Pîrmîgronê asûrî paytextê wan bajarê Zimriye zeft dikin. piştre asûrî di nav xwe de bi hev dikevin di welatê lolobiyan de gelek serhildan û nerihetê çêdibin, dewleta asûriya dipelis e û Împeratoriya Medya tê sazkirin.[3]
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ Zekî Beg, Mihemed Emîn (2002). Dîroka Kurd û Kurdistanê. Stembol: Avesta. r. 58-59.
- ^ Zekî Beg, Mihemed Emîn (2002). Dîroka Kurd û Kurdistanê. Stembol: Avesta. r. 286.
- ^ Zekî Beg, Mihemed Emîn (2002). Dîroka Kurd û Kurdistanê. Stembol: Avesta. r. 72-76.
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |