Munzur Çem

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Munzur Çem
Navê rastî
Hüseyin Beysülen
Jidayikbûn1ê kanûna paşîn a 1947an
Qurz, Dêrsim (Gêxî/Kêxî/Çewlîk)
Mirin11ê kanûna pêşîn a 2022an (75 salî)
Zimanê nivîsinêZazakî, kurmancî, tirkî.
Şêweyê wejêyîRêziman, ferhengnivîsî, çîrok
Berhemên navdar
Ferhengê Kurdî-Tirkî (Zazakî), Stockholm 1994
Antolojîyê Hîkayanê Kirmanckî (Zazakî), Stockholm 2005
biguhêreBelge

Munzur Çem (jdb. 1947 - m. 11 kanûna pêşîn 2022[1][2][3]), rojnamevan, nivîskar, wergêr, zimannasê kurdê zaza bû.

Li gundê Qurzê ku berê gundekî Dêrsimê bû û piştre girêdayî navçeya Gêxî/Kêxî ya Çewlîkê bû, hate dinê. Navê wî yê rastî Hûseyîn Beysûlen/Hüseyin Beysülen e. Di deh saliya xwe de li gundê cîran, Sêterê dest bi dibistana seretayî kir. Dibistana navînê li navçeya Nazimiye ya Dêrsimê xwend. Di sala 1966an de Koleja Tenduristî ya Diyarbekirê qedand. Dema ku karmendê tenduristiyê bû, di heman demê de beşdariya beşa şevê ya Koleja Taybeta Enqereyê ya Aborî û Zanistên Bazirganî kir. Di sala 1971ê de vê dibistanê qedand. Di sala 1975an de îmtîhana komîserê çavdêriyê ya Sazîya Çavdêriya Bilind (Sayıştay) derbas bû û heta sala 1980ê ​​di vê saziyê de xebitî.

Munzur Çem ku ji destpêka salên 1970yî ve dest bi nivîsîna gotaran dike, ji bo kovara mehane ya Rêya Azadiyê (Özgürlük Yolu) ku di sala 1975an de dest bi weşana xwe kir û ji bo rojnameya kurdî-tirkî Roja Welat a 15 rojîn ya ku di sala 1987an de derdiket, nivîsa xwe domand. Hewldanên nivîskar yên ji bo nivîsandina bi zaravayê kirmanckî/zazakî/dimilkî bi van salan re hevdem in.

Demek beriya derbeya leşkerî ya 1980yî li Tirkiyê, ku ji ber xebat û nivîsên xwe yên siyasî ji aliyê polîsan ve dihat xwestin, çû derveyê welat. Ji dawiya sala 1980î heta dawiya sala 1983an, dema ku wekî edîtoriya rojnameya mehane ya Dengê Komkar ku li Almanyayê derdiket, xebatên xwe yên siyasî domand. Di mehên pêşî yên sala 1984an de çû Swêdê û li vî welatî bi cih bû. Munzur Çem niha hemwelatiyê vî welatî ye. 

Gelek kitêb, broşur û gotarên wî, li gorê serdemê, bi nasnavên cuda wek "Hüseyin Toprak”, “Ahmet Taş”, "Mirzali Çimen", "B. Şîlan", "S. Dîlan", "Derweşê Mîrza" [4],[5] di kovar û rojnameyên cuda de hatine weşandin. Di van salên dawî de zêdetir wext daye xebatên li ser kirmanckî (zazakî), endamê Koma Stockholmê ye ku di vî warî de dixebite.  Ew bi awayekî aktîf beşdara xebatên kovara kirmanckî ya çandî Vate, ku li Swêdê derdikeve, dibe.

Ji sala 1970yî ve roman, çîrok, serpêhatî û gotaran dinivîse. Li ser çand, aborî û siyasetê gelek nivîsandiye. Di heman demê de kitêbeke rêzimana zazakî jî nivîsandiye, yek ji damezrînerên Kurd-PENê ye. Nivîskar niha li Berlînê dijî; Li ser roman, çîrok, serpêhatî û gotaran xebatên xwe didomîne.

Berhemên nivîskar ku hatine çapkirin: [6] [7][biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

1- Çeka Bûrjûwaziyê ya jengîn, Kemalîzm (Burjuvazinin paslı silahı Kemalizm, A. Taş, Komkar, 1981.) [8]

2- Kurdistana Tirkiyê: Avahiya Aborî û Civakî (Türkiye Kürdistanı: Ekonomik ve Sosyal Yapı (Türkçe)). A. Taş, Özgürlük Yolu Yayınları, 1985. [9]

3- Bişirî Ey Dersim (Gülümse ey Dersim. Munzur Çem. Vate Yayınları, 2019.) [10]

4- Pirsgirêka “Paşverûtiyê” Bi Rabirdû û Niha ve (Dünü ve Bugünüyle "Gerikalmışlık" Sorunu. Mirzali Çimen, Munzur Çem. Öz-Ge Yayınları, 1991.) [11]

5- Heftê Salên Usivê Qurzkizî (Hotay Serra Usivê Qurzkizî, (Kirmanckî/Zazakî) Weşanên Roja Nû, 1992. Stockholm.) [12]

6- Hewara Dêrsimî (helbest). Weşanên Deng. 2003. [13]

7-  Ferheng: Kurdi-Tırki, Zazaki. Munzur Çem. Selbstverl. [14]

8- Li Ser Pirsgirêka Elewîtî û Serhildana Dêrsimê de. (Alevilik sorunu ve Dersim ayaklanması üzerine. Mûnzûr Çem (pseud.)M. Çem, 1995.) [15]

9- Banga Serhildanê: roman (İsyana Çağrı: roman. Munzur Çem. 1996.) [16]

10-  Zimanê daristanê: Çîrok (Ormanin dili: Hikayeler. Mûnzûr Çem (pseud.). 1996.) [17]

11- Elewîtî li Dêrsimê ( Dersim'de Alevilik. Pêrî Yayınları. 1999.) [18]

12- Heta Nan jî Şewitandin: roman (Ekmeği de yaktılar: roman. Pencinar Yayınları. 1997) [19]

13- Luye be biza kole ra: Saniki. (bi Zazakî) Weşanên KOMKAR, Ekim 1998, Köln, [20]

14- Kulê 38i: Roportaji.‎ Munzur Çem. Weşanên Komkar. 1998. [21]

15- Eva Rudolph, Halo Berzînjayî, Îbrahim Okuducî, Kurden im 20. Jahrhundert ( karê komek ya bi Almanî). Munzur Çem. 2002, weşanên Kurdîstan AG-FU Berlîn.

16- Rêzimana Kirmanckî (Zazakî) bi şiroveya Tirkî (Türkçe Açıklamalı Kirmancca (Zazaca) Gramer. Munzur Çem. Deng Yayınları, 2003.) [22]

17- Antolojîyê Hîkayanê Kırmanckî (Zazakî). Munzur Çem. Enstituya Kurdi ya Stenbolê, 2004 [23]

18- Hewnê Nêwroze (Çîrokên Kirmancki) Munzur Çem. Vate Yayınları. 2019. [24]

19- Gula çemê pêrre: roman. Munzur Çem. Vate Yayınevi, 2007. [25]

20- Bi Bingehîya Dêrsimê ve Elewîtiya Kurdan: nijad, baweriya olî, çand û berxwedan (Dersim Merkezli Kürt Aleviligi: Etnisite, Dini İnanç, Kültür ve Direniş. Munzur Çem. Vate Yayınları, 2015.) [26]

21- Nehênîya Hewraman-Dersim (Hewraman-Dersim Sırrı. Munzur Çem. İsmail Beşikçi Vakfı, 2017.) [27]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ https://www.rudaw.net/kurmanci/kurdistan/111220229)
  2. ^ http://www.zazaki.net/haber/munzur-cem-144.htm
  3. ^ Kopîkirina arşîvê, ji orîjînalê di 8 çiriya paşîn 2021 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 7 çiriya paşîn 2021{{citation}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)
  4. ^ https://www.institute-kirmancki.de/munzur-cem-biografi/
  5. ^ http://www.zazaki.net/haber/munzur-cem-144.htm
  6. ^ http://www.zazaki.net/haber/munzur-cem-144.htm
  7. ^ http://www.azad-roni.com/munzur-cem-kimdir
  8. ^ https://books.google.com.tr/books?id=C9yNswEACAAJ&dq=Burjuvazinin+Pasl%C4%B1+Silah%C4%B1+Kemalizm&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  9. ^ https://books.google.com.tr/books?id=put2tAEACAAJ&dq=T%C3%BCrkiye+K%C3%BCrdistan%C4%B1:+Ekonomik+ve+Sosyal+Yap%C4%B1&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  10. ^ https://books.google.com.tr/books?id=8W_izQEACAAJ&dq=G%C3%BCl%C3%BCmse+Ey+Dersim&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  11. ^ https://books.google.com.tr/books?id=Dtl1GwAACAAJ&dq=D%C3%BCn%C3%BC+ve+Bug%C3%BCn%C3%BCyle+Gerikalm%C4%B1%C5%9Fl%C4%B1k+Sorunu&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  12. ^ https://books.google.com.tr/books?id=i7ahGAAACAAJ&dq=Hotay+Serra+Usiv%C3%AA+Qurzkiz%C3%AE&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  13. ^ https://books.google.com.tr/books?id=zRFBAAAACAAJ&dq=Hewara+D%C3%AArsim%C3%AE&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  14. ^ https://books.google.com.tr/books?id=0XCoswEACAAJ&dq=Ferheng:+Kurd%C3%AE-Tirk%C3%AE.+Munzur+%C3%87em&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  15. ^ https://books.google.com.tr/books?id=JOBOMwAACAAJ&dq=Alevilik+sorunu+ve+Dersim+ayaklanmas%C4%B1+%C3%BCzerine&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  16. ^ https://books.google.com.tr/books?id=z_6ZAAAACAAJ&dq=%C4%B0syana+%C3%87a%C4%9Fr%C4%B1+roman&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  17. ^ https://books.google.com.tr/books?id=YsjLtgAACAAJ&dq=Orman%C4%B1n+Dili,+hikayeler+m.+%C3%A7em&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  18. ^ https://books.google.com.tr/books?id=JIKypwAACAAJ&dq=Dersim%27de+Alevilik&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  19. ^ https://books.google.com.tr/books?id=ey3KNQAACAAJ&dq=Ekmegi+de+Yakt%C4%B1lar&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  20. ^ https://www.amazon.co.uk/Luye-biza-kole-Munzur-Cem/dp/3927213144
  21. ^ https://www.amazon.com/Kule%CC%82-38i-Roportaji-Mu%CC%82nzu%CC%82r-C%CC%A7em/dp/3927213152
  22. ^ https://books.google.com.tr/books?id=CHvdAAAACAAJ&dq=T%C3%BCrk%C3%A7e+A%C3%A7%C4%B1klamal%C4%B1,+K%C4%B1rmancca+(Zazaca)&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  23. ^ https://books.google.com.tr/books?id=CJhCtwAACAAJ&dq=Antoloj%C3%AEy%C3%AA+h%C3%AEkayan%C3%AA+Kirmanck%C3%AE&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  24. ^ https://books.google.com.tr/books?id=88rlzQEACAAJ&dq=Hewn%C3%AA+N%C3%AAwroze&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  25. ^ https://books.google.com.tr/books?id=y0u4tgAACAAJ&dq=Gula+%C3%87em%C3%AA+P%C3%AArre&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  26. ^ https://books.google.com.tr/books?id=-GvzjwEACAAJ&dq=Dersim+Merkezli+K%C3%BCrt+Alevili%C4%9Fi&hl=tr&sa=X&redir_esc=y
  27. ^ Kopîkirina arşîvê, ji orîjînalê di 6 çiriya paşîn 2021 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 6 çiriya paşîn 2021{{citation}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)
Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Munzur_Çem&oldid=1577533" hatiye standin.