Pergala parlamenter

Pergalên hikûmetê li cîhanê
Formên hikûmeta komarî:      Pergala serokatiyê      Pergala nîvserokatiyê      Pergala parlamenter      Parlamena bi rêveberiya tund û bişidet ve      Pergala yekpartiyî Formên hikûmeta bi padîşah:      Padîşahiya parlementer      Padîşahiya destûrî      Absolutîzm      Hikûmeta meşrûtiyetê Derbe (de facto pir caran Dîktatoriya leşkerî)      Pergalên din an di rewşên siyasî ku ne diyar in.
Hilwest: 2012

Wekî ku Pergala Parlamenteriyê ji hikûmetê re tê gotin ku wan formasyonên pergalên parlemanî yên demokratîk ên rojava, ên ku hikûmetê ji bo xwe hispêre li ser hilbijartinê û bikaranîna di ofîsa xwe de wê li ser piştgirîya ji parlamena rasterast yan nerasterast girêdayînê bike. Li vir, her du dezgehên bi girêdanêke karmend bi Parlamena zanîna xurt de, serî de di hilbijartinan de û berdana xwe ji hikûmetan dike. Jî girîng e ku divê serokê hikûmetê (ango serokê hikûmetê yên weke Wezîrê an Serokwezîrê) ji aliyê parlamenê bê mafên dijî wezîrên hilbijartin hatiye dirêjkirin.

Alternatîva tîpa tê zanîn ji Pergala demokratîk ya hikûmetê bi navê Serokatiyê tê gotin wekî bi prototîpa Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê. Forma têkel bi regezên her du cureyên bi navê Pergala nîvserokatiyê, ku mînaka herî bi hêz di Pêncemîn Komara Fransayê e dîtin.

Pêşketina têgehî û sazîyan

Bi navdêr teswîrê navê "Parlamen" ji peyva ferhenga Fransîya Kevn hate nîqaş kirin û peyva "parlement" di gotûbêjan de hate axaftin. Yekem peyva Fransî di sedsala 12'mîn de têne ji civînan re emperyal yên Padîşahê Frankîş xûya kir. Li Îngilîstanê yên sedsala 13'an de, di hevpeyvînekê de ku di navbera padîşah û standên "parliamentum" hat gotin, ku îro esas di koka pergala parlamanî de ne. Ev heta nîvê sedsala 19'an de jî hevbeşê li Almanya bu, lê ji alîyê pêşbirkê de hin bi mercên mîna "Roj" an "Civîn" (Bundestag, NRW).