Taştê
Taştê yekem xwarina rojê ye ku piştî şiyarbûna ji xewa şevê, serê sibê, tê xwarin.[1] Îhtimalek mezin heye ku yek an çend menûyên taştê yên "nimûneyî", an "kevneşopî" li pir deveran hebin, lê pêkhatina wan ji deverek bi cîh pir diguhere û bi demê re guherî ye, ji ber vê yekê li cîhanê cîhek pir berfireh a amadekarî û pêkhateyan naha bi taştê re têkildar in.
Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Taştêya kevnare[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Misira kevnare[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Li Misira kevnare, gundiyan xwarinek rojane dixwarin, bi îhtimaleke mezin di beyaniyê de, ku ji şorbe, bîra, nan û pîvaz pêk dihat berî ku ew ji bo kar li zeviyan bibin an jî karê ku ji hêla fîrewn ve hatî ferman kirin, dixwarin.
Taştêya kevneşopî ya ku tê bawer kirin ku li Misrê kevnar hatiye pijandin ji ful (ji baqil tê çêkirin, dibe ku pêşrewa ful medames a îroyîn e), nanê beladî ku ji genimê emel û felafelê tê çêkirin, û tevheviyek fasûlî bi pîvaz, sîr, gêjnak û gijnîj.[2]
Yewnanistana kevnare[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Di wêjeya Yewnanî de, gelek behsa ariston, xwarinek ku ne demek dirêj piştî derketina rojê tê girtin, hene. Îlyada vê xwarinê li ser daristanvanekî westayî û ji kedxwariyê re, ku ji bo vegerek sivik dixwaze roja xwe dest pê bike, wê amade dike, tevî ku ew ji westandinê diêşe. Pêşeya destpêkê ya pirtûka 16an a Odîseya behsa taştê dike wekî xwarina ku tê amadekirin. serê sibê berî ku biçe ser karên xwe.
Di dawiyê de ariston li dora nîvro hate veguheztin, û xwarinek nû ya sibehê hate destnîşan kirin.Akratisma (ἀκρατισμός, akratismos) ji nanê cehî yê ku di şerabê de tê rijandin (ἄκρατος, akratos), carinan bi hejîr an zeytûnan tê temam kirin.
Her weha wan pankekên bi navê tēganitēs (τηγανίτης), tagēnitēs (ταγηνίτης) jî çêkirin. an tagēnias (ταγηνίας,hemû peyvên ku ji tagēnon (τάγηνον) derdikevin, tê wateya "rûnpêj".Referansên pejirandî yên pêşîn ên li ser tagēnias di berhemên helbestvanên sedsala 5-an ên BZ Kratînos û Magnes de ne. Cûreyek din a pankek staititēs (σταιτίτης) bû, ji staitinos (σταίτινος), "ji hevîrê an hevîrê pişkê", xwe ji stais (σταῖς), "ardê spelt" dihat.
Romaya kevnare[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Romayiyan jê re taştê ientaculum digotin. Ew bi gelemperî ji xwarinên rojane yên mîna nan, penîr, zeytûn, selete, çerezên beravî, mewîj û goştê sar ên ku ji şeva berê mayî pêk dihat.Wan her weha vexwarinên şerabê yên wekî mulsûm, tevliheviya şerab, hingiv, û biharatên bîhnxweş vedixwarin. Helbestvanê latînî yê sedsala 1-mîn Martial got ku ientaculum serê sibehê di demjimêr 3:00 an 4:00 de dihat xwarin, lê zanyarê sedsala 16an Claude Saumaise nivîsand ku ew bi gelemperî di demjimêr 9:00 an 10:00 de hate xwarin.Ne gengaz e ku demek diyarkirî bi rastî ji bo vê xwarinê hatî veqetandin.
Leşkerên Romayî bi taştê şiyar bûn pulmentus, helîseya xirpûkê dişibe polenta îtalyanî, ku ji genim an ceh bihurî hatî çêkirin û dûv re di kazanek av de dihat lêxistin û pijandin.
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ^ "Breakfast – definition of breakfast" (bi îngilîzî). Free Online Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia. 2012. Roja gihiştinê 1 gulan 2022.
- ^ Elnasharty, Tasnim (11 adar 2020). "The Most Famous Traditional Egyptian Breakfast--Foul and Falafel". www.arabamerica.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 1 gulan 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (lînk)
