Yaqût (gel): Cudahiya di navbera guhartoyan de
B Bot: Parametreya tarîx lê hat zêdekirin; Tarîx hat sererastkirin: {{çavkanî hewce ye}} {{Çavkanî hewce ye}} |
BKurteya guhartinê tine Etîket: Betalkirî |
||
| Rêz 10: | Rêz 10: | ||
}} |
}} |
||
'''Yaqût''',<ref>Zana Farqînî, Ferhenga Kurdî - Tirkî, Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Avrêl, 2005, r. 2078.</ref> '''yakût'''{{Çavkanî hewce ye|tarîx=adar 2024}} an jî '''saxa''' |
'''Yaqût''',<ref>Zana Farqînî, Ferhenga Kurdî - Tirkî, Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Avrêl, 2005, r. 2078.</ref> '''yakût'''{{Çavkanî hewce ye|tarîx=adar 2024}} an jî '''saxa'''<ref>John R. Krueger (1962). Yakut Manual. Indiana University, Bloomington.</ref> (саха, ''saxa'' (yj.), сахалар, ''saxalar'' (pj.)), komeke [[Gelên tirkî|tirkî]] ye ku bi giranî li [[Komara Saxayê]] ya [[Federasyona Rûsyayê]] dijî. Yaqûtî ji şaxê [[zimanên tirkî]] yê [[Sîbîrya]]yê ye. |
||
== Dîrok == |
== Dîrok == |
||
Guhartoya 09:10, 29 adar 2024
 Alayê Yaqûtistanê[1] | |
| Gelhe tevahî | |
|---|---|
 Rûsya 500.000[2] | |
| Ziman | |
| Zimanê yaqûtî, zimanê rûsî | |
| Baweriya dînî | |
| Xiristiyanî, Tengrîzm |
Yaqût,[3] yakût[çavkanî hewce ye] an jî saxa[4] (саха, saxa (yj.), сахалар, saxalar (pj.)), komeke tirkî ye ku bi giranî li Komara Saxayê ya Federasyona Rûsyayê dijî. Yaqûtî ji şaxê zimanên tirkî yê Sîbîryayê ye.
Dîrok
Di salên 1620an de Împeratoriya Rûsyayê dest pê kir ku derbasî nav axa wan bibe û pê ve bike an bi cih bibe, bac danî û karîbû çend serhildanên yaqûtî di navbera 1634 û 1642an de bitepisîne. Yaqût û eşîrên din ên tirk li ser çemê Lena Peter Golovin, serokê hêzên rûsî, bi serweriya terorê bersiv da: şêniyên xwecihî hatin şewitandin û bi sedan hatin kuştin. Nifûsa yaqûtan tenê di navbera salên 1642 û 1682an de ji sedî 70 kêm bû, bi taybetî ji ber nexweşiyên infeksiyonê.[5][6]
Di sedsala 18an de, rûsan zext kêm kirin, hin îmtîyaz dan serekên yaqûtan, azadî da wan, hemî axa xwe da wan û keşîşên xiristiyanî ên Dêra Ortodoks şandin ku gelê yaqût di warê çandiniyê de perwerde bikin. Di salên 1820an de, hema hema hemî yaqût îdîa kir ku xwe guhertiye Dêra Ortodoks a rûsî, lê hejmarek pratîkên tengrîst parastin.[çavkanî hewce ye] Wêjeya yaqût di dawiya sedsala 19an de dest pê kir.[7]
Çavkanî
- ^ Komîteya Zanistên Civakî (2019). Zanistên Civakî Seretayî 4. Minhac. r. 121.
- ^ Russia 2010a.
- ^ Zana Farqînî, Ferhenga Kurdî - Tirkî, Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Avrêl, 2005, r. 2078.
- ^ John R. Krueger (1962). Yakut Manual. Indiana University, Bloomington.
- ^ Richards 2003, r. 238.
- ^ Levene & Roberts 1999, r. 155.
- ^ Davis, Harrison & Howell 2007, r. 141.
Bîbliyografî
- Russia (2010a). "Official website of the 2010 Russian census" (bi rûsî). Federal State Statistics Service. Ji orîjînalê di 25 adar 2016 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 4 kanûna paşîn 2022.
- Richards, John F. (2003). The Unending Frontier: An Environmental History of the Early Modern World. University of California Press. ISBN 0520939352.
- Levene, Mark; Roberts, Penny (1999). The Massacre of History (bi îngilîzî). Berghahn Books. ISBN 978-1-57181-934-5.
- Davis, Wade; Harrison, K. David; Howell, Catherine Herbert (2007). Book of Peoples of the World: A Guide to Cultures (bi îngilîzî). National Geographic Books. ISBN 978-1-4262-0238-4.
| Neteweyî | |
|---|---|
| Hunermend | |
