Yurî Gagarîn

Jînenîgarî
Deputy of the Supreme Soviet of the Soviet Union (d)
Jidayikbûn	9ê adara 1934an; Klushino (en)
Mirin	27ê adara 1968an (34 salî); Novosyolovo (en)
Cihê goristanê	Kremlin Wall Necropolis (en)
Navê rastî	Юрий Алексеевич Гагарин
Navê jidayikbûnê	Юрий Алексеевич Гагарин
Hevwelatî	Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst
Allégeance	Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst
Cîwar	Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst
Perwerde	College named Yuri Gagarin (Saratov) (d) (dp. tebax 1951); Orenburg Military Aviation Piloting High School (en) (27 çiriya pêşîn 1955 - 25 çiriya pêşîn 1957); Zhukovsky Air Force Engineering Academy (en) (1ê îlon 1961 - 2 adar 1968)
Pîşe	Pîlot, esmanger, efser, siyasetmedar, vebîner
Bav	Aleksey Gagarin (d)
Dê	Anna Gagarina (d)
Hevjîn	Valentina Ivanovna Gagarina (en)
Zarok	Yelena Gagarina (en); Galina Gagarina (d)
Partiya siyasî	Partiya Komunîst a Yekîtiya Sovyetê (dp. 1960)
Endamê	International Academy of Astronautics (en); First group of Soviet cosmonauts (d)
Artêş	Yuri Gagarin Cosmonaut Training Center (en), Soviet Air Forces (en)
Payeyên leşlerî	Lieutenant (en) (1957-1959); Senior lieutenant (en) (1959-1961); Serdar (1961-1962); Podpolkovnik (en) (1962-1963); Serheng (dp. 1963)
Bejn	1,65 m, 1,57 m
Xelat	Lîsteya berfireh Order of the Cross of Grunwald (en); Order of Klement Gottwald (en); Merited Master of Sports of the USSR (d); Q16654323; Order of Aeronautical Merit (en); Supreme Soviet of the Soviet Union (en); Pilot class qualification (en); Jubilee Medal "40 Years of the Armed Forces of the USSR" (en) (1958); Order of the Southern Cross (en) (1961); Medal "For the Development of Virgin Lands" (en) (1961); Order of Lenin (en) (1961); Hero of the Soviet Union (en) (1961); Hero of Socialist Labour of Czechoslovakia (d) (1961); Order of Georgi Dimitrov (en) (1961); Hero of Socialist Labour (d) (1961); Star of the Republic of Indonesia (en) (1961); Order of the Cross of Grunwald, 1st class (d) (1961); Pilot-Cosmonaut of the USSR (en) (1961); Order of Playa Girón (en) (1961); Order of the Flag of the People's Republic of Hungary (en) (1961); Order of the Nile (en) (1962); Order of the Star of Africa (en) (1962); Hero of Labor (en) (1962); Order of Karl Marx (en) (1963); Jubilee Medal "Twenty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" (en) (1965); Medal "For Impeccable Service", 3rd class (d) (1966); Jubilee Medal "50 Years of the Armed Forces of the USSR" (en) (1968); International Space Hall of Fame (en) (1976)

Yurî Alekseyevîç Gagarîn (bi rûsî: Юрий Алексеевич Гагарин; z. 9 adar 1934 - m. 27 adar 1968), esmangerekî rûs bû û yekem mirovê li fezayê bû. Di hêzên hewayî yên Sovyetê de serheng bû û bi xelata lehengê Yekîtiya Sovyetê hat xelatkirin.

Jiyana wî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Yûrî Gagarîn di 9'ê adara 1934'an de li gundê Klûşîno yê nêzî Gschatsk di malbatek gundî ya rûs de hate cîhanê.Bavê wî Aleksey Îvanovîç Gagarîn (1902-1973) li wê derê di kolektîfê de xeratkar bû, diya wî Anna Timofejewna Gagarina, bi navê keçiktiyê Matveeva (1903-1984), şîrkêş bû. Sê xwişk û birayên wî hebûn: birayên Walentin (1924-2006) û Boris (1936-1977) û xwişka wî Zoya (1927-2004).Di 1ê Îlona 1941ê de li dibistana gundê Klûşînoyê tê tomarkirin. Çûna dibistanê bi Şerê Cîhanî yê Duyem û dagirkirina gund ji aliyê leşkerên Alman ve di 12'ê Cotmeha 1941'an de hat astengkirin.Di Sibata 1943 de, Walentin û Soja ji bo karê zorê li Almanyayê hatin şandin.^[1]Piştî şer vegeriyan. Tenê piştî ku gund di 9'ê Nîsana 1943'an de ji aliyê Artêşa Sor ve hat rizgarkirin, waneyên dibistanê dikarin berdewam bikin.

Di dema şer de ezmûnek çêker jî hebû: Gagarîn dît ku pîlotek şerkerê Sovyetê li nêzî wî dadikeve da ku balafirek din a ku daketina awarte pêk anîbû bigire û bi vî rengî wî ji dîlgirtina Alman bifilitîne .

Piştî ku di havîna 1945-an de çû bajarê Gschatsk (niha Gagarîn), Gagarîn şeş pola xwend li dibistana navîn.

Dema ku di sala 1946'an de serlêdana Zoya ya ji bo wezîfeya hemşîre bi ser neket, piştî ku wê bi rastî di pirsnameyekê de diyar kir ku ew rastî dagirkerî û girtîgehê hatiye, li gorî gotinên paşerojê yên diya wî, wî ev yek wekî hişyariyek girt.